İKTİSAT SERVİSİ
Enflasyon girdi maliyetlerini arttırırken yaşanan kuraklıkla buğday randımanı ve üretiminde büyük düşüş yaşandı.
Yaşanan kayıplar un ve ekmeğe artırım olarak yansıdı. Artırımlar hem tüketiciyi hem de fırıncı esnafını mağdur etti. Niğde’de fırıncı esnafını ziyaret eden Cumhuriyet Halk Partisi Milletvekili Ömer Fethi Gürer, buğday üretiminin düşmesi, ithal buğday fiyatlarının artması ve bu artışın un fiyatlarına da yansımasıyla ekmek artırımının kapıda olduğunu söyledi. Sürecin iktidarın fırıncı esnafı girdileri için dayanak vermesi ile aşılabileceğini söz eden Gürer, bu mevzuda bir önlem alınmaz ya da fırıncı esnafına dayanak verilmez ise ekmek üretecek fırıncı bile bulunamayacak hale gelinebileceği ihtarında bulundu.
Bu türlü giderse yurttaşlar ekmeğe dahi erişimde meşakkat yaşayacaklar diyen Gürer, ‘’Bazı fırıncılar işi bırakma noktasına geldiklerini anlatıyorlar. Sürdürebilir bir tahlil iktidarın sorumluluğudur” dedi. Maliyetlerindeki yüksek artış nedeniyle yaşadıkları mağduriyeti anlatan fırıncı esnafı, geçen yıl 110 liraya satın aldıkları 50 kilogramlık unun bugün 220 liraya çıktığını belirterek “Geçen yıl 1,5 liraya sattığımız ekmeğe 10 ay içinde 25 kuruş artırım yaparak 1 lira 75 kuruşa satmaya başladık. Fakat girdi maliyetine yüzde 100 oranında artırım gelirken, ekmeğe 25 kuruş artırım yapılması, maliyetleri karşılamadı. Biz kendi cebimizden veriyoruz. Kimse una 1 ay içinde 3-4 defa artırım geldiğini konuşmuyor lakin ekmeğe senede 25 kuruş artırım yapıldığında güya fırıncı esnafı ekmeğe daima artırım yapıyormuş üzere algılanıyor halbuki un fiyatı ikiye katladı.
Girdilere daima artırım geliyor. Unun daima fiyatı artıyor. Bu gidişle halimiz harap. Keşke un artmasa da daha ucuza ekmek satsak. Vatandaş bu ekmeğe muhtaç ve çok güç şartlarda yaşayanlar var. Ekmeğin fiyatının artmasını biz kazanalım diye istemiyoruz. Maliyet arttığı için bizimde durumumuzu görün diyoruz” biçiminde konuştu.
UN MALİYETİ FİYAT ARTIŞINI KAÇINILMAZ KILDI
Geçen sene 110 lira iken artık 220 liraya çıkan un fiyatlarının yılbaşından sonra 250 lira olacağı tarafında duyumlar aldıklarını söz eden fırıncı esnafı Yasin Us , “65 kg buğdaydan 50 kg un çıkıyor. Maya, tuz, kira, personellik, elektrik ve öbür girdi maliyetleri de daima arttı. Bugün 200 gramlık ekmeği 1 lira 75 kuruşa satıyoruz. Son olarak 10 ay evvel 25 kuruşluk artırım yapmıştık. 10 ay içinde 25 kuruş daha artış yaptık. Lakin bu mühlet içinde yalnızca una yüzde 100 oranında artırım geldi. Şu anda sattığımız fiyat, maliyeti karşılamıyor” diyerek mağdur olduklarını belirtti. Kederlerinin artırım yapmak olmadığını belirten Us, maliyetler arttıkça artırım yapmanın kaçınılmaz olduğunu belirtti.
1 KİLOSU 5 LİRAYA MAL OLUYOR
Adana Çiftçiler Birliği Lideri Memnun Yanlışsız, son devirde süratle artan ziraî girdi maliyetlerinin üretimi riske soktuğuna dikkat çekmiş ‘’Bu girdi fiyatlarıyla buğday ekersek 1 kilogram buğdayın çiftçiye maliyeti 4.25 TL oluyor, hem de 1 kuruş kâr etmeden.. Geçen yıl gübrenin buğday maliyetindeki hissesi yüzde 29,6 iken şu an yüzde 43’ü geçiyor’’ sözlerini kullanmıştı. Gerçek, ‘’Şu anda artan buğday ve un fiyatlarıyla ekmeğe artırım talebi olanların, bu buğday maliyetiyle ekmeğimize ne fiyat isteyecekleri ve besin enflasyonuyla nasıl gayret edileceğinin hesabı iyi yapılarak buğday çiftçisinin önünü göreceği, acil tedbirler hayata geçirilmelidir. Bunun elbette hazinemize bir maliyeti olacaktır lakin tüm dünyada yaşanan bu durum için ülkemizde de tedbir alınarak üretimin devamlılığı sağlanmalıdır’’ davetinde bulunmuştu.
İSTANBUL’DA BİR YILDA YÜZDE 42 ARTIRIM
Fırıncıların İstanbul Valiliği ve İstanbul Ticaret Odası’na müracaatının akabinde İstanbul’da ekmeğe artırım geldi. Geçtiğimiz hafta prestijiyle 220 gram ekmek 2,5 lira oldu. stanbul genelinde ekmeğe son artırım 2021 Mayıs’ta yapılmış, fiyatlar 1,75 liradan 2 liraya çıkmıştı. Son artırımla birlikte İstanbul’da ekmek bir yılda yaklaşık yüzde 42 zamlanmış oldu.
İTHAL BUĞDAY 1 KAT DAHA FAZLA DEĞERLİ
Tarımda artan maliyetlerden ötürü birçok çiftçi tarlasını süremez duruma geldi. Maliyetlere karşın üretim yapan çiftçiyi de kuraklık etkileyince buğday üretimi düştü. Yıllık ortalama 20 milyon ton buğday üretimi yapılan Türkiye’de üretimin kuraklık ve pandemi nedeniyle 16,5 ila 17 milyon tona gerilediğini aktaran CHP Milletvekili Gürer, “Buğday üretimi azaldığı için doğal olarak ithal buğdaya yönelindi. Ülkemizde üretim kâfi olmadığı için evvelce yurtdışından ucuza buğday ithal ediyorduk lakin artık şartları. İthal buğdayın da fiyatı arttı. Yurtdışından gelen buğday neredeyse 1 kat fazla. Buğday fiyatının artması un fiyatının da artmasına neden oluyor. Un fiyatı artınca da ekmek maliyeti artıyor ” diye konuştu.
Karar
