YÖK Lideri Prof. Dr. Yekta Saraç, YÖK’ün internet sitesinden kamuoyuna açılan her bir üniversiteye ilişkin 2019 Yılı Üniversite İzleme ve Kıymetlendirme Raporu’na ait açıklamalarda bulundu. Saraç, “Ar-Ge projesi sayısı 5 bin 770’ten 8 bin 362’ye yükseldi.” sözlerine yer *verdi.

Yükseköğretim Konseyi Lideri Prof. Dr. Yekta Saraç, her bir üniversiteye ilişkin 2019 Yılı Üniversite İzleme ve Kıymetlendirme Raporu’nu, YÖK’ün internet sitesinde bugün prestijiyle kamuoyuna açtıklarını belirterek, “Geçen yıl birincisi yayımlanan raporlar ile kıyaslandığında bu yıl üniversitelerimizin göstergelerinde gözle görülür bir iyileşmenin olduğunu söyleyebiliriz. Bu göstergeleri amaç alarak gelişme kaydeden üniversitelerimizin yöneticilerini tebrik etmek isterim.” dedi.

Saraç, muhabirine, YÖK’ün internet sitesinden kamuoyuna açılan her bir üniversiteye ilişkin 2019 Yılı Üniversite İzleme ve Kıymetlendirme Raporu’na ait değerlendirmelerde bulundu.

Üniversitelerin performanslarına dair bilgilerin bütün dünyada en erken bir yıl öncesine dayalı olduğunun altını çizen Saraç, Yeni YÖK olarak her yıl bir evvelki yılın datalarını müteakip yılda kamuoyu ile paylaştıklarını hatırlattı.

Şeffaflık ve hesap verebilirlik prensibinin, yükseköğretim sisteminin rekabet gücünü artırması için elzem olduğunu söz eden Saraç, izleme ve kıymetlendirme sisteminin ise bu unsurun temel ögesi olduğunu vurguladı.

Yükseköğretim kurumlarının fliyet alanlarına ait süreçlerini şeffaflık ve hesap verebilirlik doğrultusunda yürütmesine katkı sunmak ve üniversitelere ait delil temelli değerlendirmelerin yapılabilmesi için YÖK’te oluşturulan komite marifetiyle 2018’den itibaren “Üniversite İzleme ve Değerlendirme” çalışmaları yürütüldüğünü hatırlatan Saraç, “Üniversite İzleme ve Kıymetlendirme çalışmalarının gayesi, üniversiteleri iyi yahut makus olarak ayırmak ya da birini başkasıyla kıyaslamak değildir. Tersine ülkemizin kendine mahsus kaideleri da dikkate alınarak gelişmiş ülkelerin de yükseköğretim kurumlarını değerlendirmede kullandıkları, tarafımızca belirlenen ölçütlere nazaran üniversitelerin güçlü taraflarını ortaya koymak ve gelişime açık taraflarına dikkat çekmektir. “ sözlerini kullandı.

Saraç, “Sürekli tekrarlıyoruz, şeffaflığa büyük ehemmiyet veriyoruz. Çünkü şeffaflık, kaliteyi ve rekabeti doğuran bir ögedir.” diye konuştu.

ÜNİVERSİTELER 4 ANA KATEGORİDEKİ 45 GÖSTERGEDE DEĞERLENDİRİLMEYE TABİ TUTULDU

Üniversitelere ait değerlendirmede geçen yıl yapıldığı üzere bu yıl da 45 göstergede ölçüm yapıldığını bildiren Saraç, üniversitenin yürüttüğü çalışmaların tamamını kapsayan göstergelerin “eğitim ve öğretim”, “araştırma-geliştirme, proje ve yayın”, “uluslararasılaşma”, “bütçe ve finansman” ile “topluma hizmet ve toplumsal sorumluluk” ana kategorileri altında gruplandığını belirtti.

Saraç, rapora ait, “Çalışmalar kapsamında, 189 üniversitenin her birine ilişkin 2019 Yılı İzleme ve Kıymetlendirme Raporu, geçen yıl birincisi yayımlanan raporlar ile kıyaslandığında, bu yıl üniversitelerimizin göstergelerinde gözle görülür bir iyileşmenin olduğunu söyleyebiliriz. Bu göstergeleri gaye alarak gelişme kaydeden üniversitelerimizin yöneticilerini tebrik etmek isterim.” değerlendirmesini yaptı.

ÖLÇÜLEN TÜM ALANLARDAKİ GÖSTERGELERDE YÜKSELME GÖRÜLDÜ

Yekta Saraç, üniversitelerin gelişimini ölçtükleri birinci temel alanın “eğitim ve öğretim” alanı olduğuna işaret ederek, şu bilgileri verdi:

“Bu alandaki birtakım göstergelere ait 2018 ve 2019 yılı dataları karşılaştırıldığında, doktora programlarından mezun olan öğrenci sayısı 7 bin 250’den 8 bin 275’e, üniversitenin düzenlediği memleketler arası sempozyum, kongre yahut sanatsal stant sayısı 2 bin 222’den 3 bin 930’a, Teknokent yahut TTO projelerine katılan öğrenci sayısı 13 bin 646’dan 24 bin 13’e yükseldi. Kayıtlı olunan program dışındaki başka programlardan alınan ders oranı yüzde 14’ten yüzde 18’e, akredite lisans programı sayısı 420’den 583’e ve öğrenci başına düşen basılı kitap sayısı 6,9’dan 7’ye yükseldi.”

Üniversitelerin gelişimini ölçtükleri ikinci temel alanın “araştırma-geliştirme, proje ve yayın” olduğunu belirten Saraç, bu alandaki kimi göstergeleri de açıkladı. Saraç, bu alana ait şu bilgileri paylaştı:

“2018 ve 2019 yılı bilgileri karşılaştırıldığında, öğretim elemanı başına düşen ulusal hakemli mecmualardaki yayın sayısı 0,05’ten 0,11’e yani iki katına ve milletlerarası hakemli mecmualardaki yayın sayısı 0,31’den 0,36’ya yükseldi. Yapılan yayınların niteliğini belirlemede değerli bir kriter olan en yüksek yüzde 10’luk dilimde atıf alan yayın sayısı 16 bin 256’dan 21 bin 690’a ulaştı. Üniversitelerimizden TÜBİTAK takviyeli aldıkları ulusal ve milletlerarası araştırma bursu sayısı 5 bin 357’den 7 bin 525’e yükseldi ayrıyeten yeniden TÜBİTAK’tan aldıkları dayanak programı sayısı 3 bin 752’den 9 bin 175’e çıktı. Üniversitelerimizin Araştırma ve Geliştirme kabiliyetini ve ülke iktisadına katkı sağlayacak Ar-Ge nitelikli projelerini ölçmede değerli bir gösterge olan kurum ve kuruluşlar tarafından desteklenen Ar-Ge projesi sayısı 5 bin 770’ten 8 bin 362’ye yükseldi. Akademik topluluk ve kamuoyunun yakından takip ettiği dünya sıralamalarına giren üniversite sayısı ise 24’ten 25’e çıktı.”

Üniversitelerin gelişimini ölçtükleri üçüncü temel alanın “uluslararasılaşma” olduğunu aktaran Saraç, “Bu alandaki birtakım göstergelere ait 2018 ve 2019 yılı bilgileri karşılaştırıldığında, istihdam edilen yabancı asıllı doktoralı öğretim elemanı sayısı 1219’dan 2 bin 85’e çıktı. Memleketler arası değişim programları kapsamında gelen öğretim elemanı sayısı 1368’den 1585’e, gelen öğrenci sayısı 5 bin 609’dan 6 bin 753’e ulaştı. Üniversitelerimizin milletlerarası rekabet gücünü ölçmede kullandığımız değerli bir öteki gösterge, milletlerarası fon takviyeli proje sayısı 1105’ten 1449’a yükseldi.” diye konuştu.

Ölçtükleri dördüncü temel alanın “bütçe ve finansman” alanı olduğuna işaret eden Saraç, “Bu alandaki kimi göstergelere ait 2018 ve 2019 yılı dataları karşılaştırıldığında, merkezi bütçe dışı gelir oranı yüzde 7,46’dan yüzde 10,37’ye, sanayi ile ortak yürütülen proje sayısı 3 bin 286’dan 4 bin 856’ya yükseldi. Üniversiteye kazandırılan bağış ölçüsü ise 981 milyon liradan, 1,311 milyar liraya ulaştı. Üniversitelerimiz tarafından öğrenci başına yapılan ortalama harcama ölçüsü 12 bin 735 liradan 14 bin 20 liraya ve üniversite burslarından faydalanan öğrenci oranı yüzde 9,91’den yüzde 10,39’a çıktı.” bilgilerini verdi.

Saraç, üniversitelerin gelişimini ölçtükleri son temel alanın ise “topluma hizmet ve toplumsal sorumluluk” alanı olduğunu aktararak, şunları kaydetti:

“Bu alandaki birtakım göstergelere ait 2018 ve 2019 yılı dataları karşılaştırıldığında, toplumsal sorumluluk projesi sayısı 2 bin 793’ten 3 bin 850’ye yükseldi. Üniversitelerin düzenledikleri mesleksel kurslar ve daima eğitim merkezleri meslek geliştirme eğitimleri sonucunda verdikleri sertifika sayısı 171 bin 681’den 291 bin 24’e, kamu kurumları ile ortak yürütülen proje sayısı 2 bin 237’den 2 bin 738’e yükseldi. Üniversitelerimizin ‘dezavantajlı’ öğrenci ve vatandaşlarımıza yönelik düzenledikleri fliyet sayısı 2 bin 798’den 4 bin 336’a, ‘Engelsiz Üniversite Ödülü’ sayısı 63’ten 199’a ulaştı. Üniversitelerimizin doğal etrafa yönelik duyarlıklarını ölçmede kullandığımız bir öbür değerli kriterimiz ‘sıfır atık, yeşil yerleşke ve çevrecilik alanlarında alınan ödül sayısıdır.’ Alınan ödül sayısı 26’dan 45’e ve milletlerarası bir kurum tarafından ölçümü yapılan yeşil, çevreci üniversite endeksi ölçümünde yer alan üniversite sayımız 29’dan 42’ye çıktı.”

ÜNİVERSİTELERİN GELİŞİMİNİN İZLENMESİ VE MUVAFFAKİYETLERİNİN ÖLÇÜLMESİNDE KATKI SAĞLAYACAK

YÖK Lideri Saraç, her bir üniversitenin izleme ve kıymetlendirme raporunun ilgili üniversitenin yöneticilerine, akademisyenlerine, öğrencilerine ve ilgili kentin yöneticilerine, üniversitelerine ait etraflı bir kıymetlendirme fırsatı sunacağına inandıklarını lisana getirdi. Saraç, “Gelecek yıllarda da nizamlı olarak yayımlanması planlanan Üniversite İzleme ve Kıymetlendirme Raporlarının yöneticilerin sorumlulukları dahilindeki alanlar ile ilgili delil temelli siyaset geliştirmeleri, yıllar prestijiyle üniversitelerin gelişiminin izlenmesi ve muvaffakiyetlerinin ölçülmesi konularında katkı sağlamasını beklemekteyiz.” dedi.

YÖK’ün “2019 Yılı Üniversite İzleme ve Kıymetlendirme Raporu”, “https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Universiteler/izleme-ve-degerlendirme-kriterleri.aspx” adresi üzerinden erişime açıldı.

Karar