İKTİSAT SERVİSİ
Merkez Bankası’nın beklenmedik faiz atağından sonra TL ikinci günde de kıymet kaybetmeye devam ediyor. 100 baz puanlık faiz indirimden sonra siyaset faizi yüzde 18’e inerken, evvelki gün 8.8016 düzeyiyle yeni tepesine ulaştı.
Gelişen ülke para üniteleri ortasında en fazla paha kaybı yaşayan para ünitesi olan TL, dün de tepeden inmedi. Cuma günü de yüzde 1’den fazla yükseliş kaydeden dolar/TL 8.85 düzeyiyle en yüksek seviyeyi görmüş oldu.
Merkez Bankası yaklaşık 1.5 yıldır faiz indirimine gitmemişti. Yapılan ataklarla birlikte faiz indirimine alan açılırken, en son manşet enflasyonun da siyaset faizini geçmesi piyasaların dikkatini çekti. Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu, manşet enflasyonu bir kenara bırakarak faiz indirimine alan açmak için çekirdek enflasyonla birlikte telaffuz değişikliğine gitti.
Çekirdek enflasyon vurgusundan sonra kurun ateşi çıkmaya başladı. Çekirdek enflasyon bildirisinden evvel dolar/TL 8.30 düzeyinde bulunuyordu.
Açıklamalarla birlikte kur 8.50’nin üzerine çıktı. En son evvelki gün faiz indirimiyle birlikte kur 8.85 ile yeni tepesini kaydetti. Böylelikle o devirden bu vakte 55 kuruşluk fark gerçekleşti. Kurun yeni dorukları görmesinin akabinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kelamları tekrar gündeme geldi. 2018 seçimlerinde Erdoğan “Ahdim olsun ki; faizler, enflasyon ve cari açık düşecek. 24’ünde siz bu kardeşinize yetkiyi verin, ondan sonra bu faizle, şunla bunla nasıl uğraşılır göreceksiniz” demişti.
Dolar/TL, Eylül ayında enflasyondaki yükselişin siyaset faizini aşması ve TCMB’nin odağını çekirdek enflasyona çevirmesiyle yüzde 4’ten fazla yükseliş kaydetmişti. Türk lirası telaffuz değişikliğinden bu yana en fazla bedel kaybeden gelişen ülke para ünitesi olurken ikinci sırada yüzde 3,40 düşüşle Macar forinti yer aldı.
‘TL ÜZERİNDEKİ BASKI SÜRECEK’
Barclays faiz indirimin beklediklerin bir ay daha erken geldiğini belirterek 100 baz puanlık üç faiz indirimiyle sene sonunda faizlerin yüzde 15 düzeyine inmesini beklediklerini söyledi. 2022’nin ikinci çeyreğinde kurun 9.40’e ulaşmasını beklediklerini lisana getiren Barclays stratejistleri, Türkiye’nin cari açığının, azalmış döviz rezervlerinin ve yüksek düzeydeki döviz cinsinden borcunun Türk lirası üzerinde baskı yaratacağını tabir etti.
‘YIL SOUNA KADAR YÜZDE 17’YE ULAŞABİLİR’
JP Morgan ekonomistleri de faiz indiriminin sürpriz olduğunu, dezenflasyon sürecine ziyan vereceğini ve indirim döngüsüyle birlikte 2022 Mayıs ayında faizlerin yüzde 15’e kadar gerilemesini beklediklerini söyledi. 2021 yıl sonu enflasyon varsayımlarını yüzde 15,5’ten 16,7’ye çıkardıklarını belirten JP Morgan, faiz indirim döngüsünün ne kadar süratli olacağına bağlı olarak enflasyon varsayımlarının üst istikametli güncellenme riski bulunduğunu söyledi. Karar metninin açık bir yönlendirmede bulunmadığını belirten JP Morgan “Eğer TCMB enflasyondaki yükselişe karşın şu an faiz indirecek kadar cesaretliyse, gelecek aylarda baz tesirinden ötürü düşecek enflasyon sonrasında daha fazla faiz indirimine gidebilir” dedi. Ekim ayında neredeyse yüzde 20’ye ulaşan enflasyon sonrasında TCMB’nin gelecek toplantıda faiz indirimine gideceğini düşünmediklerini belirten JP Morgan, yılın son iki ayında toplam 100 baz puanlık bir indirimle siyaset faizinin yüzde 17 düzeyinde 2021’i kapatmasını beklediklerini söyledi.
2 MİLYAR DOLARLIK DÖVİZ SATIŞI GERÇEKLEŞTİ
Merkez’in faiz kararından sonra yurt içinden gelen döviz satışları, yükselişi sonlandırmış kurun 8.80’in altında kalmasını sağlamıştı. Reuters’ın ulaştığı toplam 4 işlemcinin iddialarına nazaran evvelki gün lokaller 1 ile 2 milyar dolar ortasında döviz satışı gerçekleştirdi. Döviz satışları hem kurumsal hem de bireysellerde görüldü. Türk Lirası’nda kan kaybı yaşanırken pay senetleri piyasasında satış yüklü süreçler devam ediyor. Borsa İstanbul’da BİST-100 Endeksi, dün yaşanan kayıpların bir kısmını telafi etse de bugün de satıcılı açıldı. BİST 100’deki pay senetlerindeki ortalama kayıp yüzde 0,5’ler seviyesinde. Dün 1.400 puanın üzerinden tutunan endeks, bu seviyeyi bugün aşağı taraflı kırdı.
‘GEVŞEME DÖNGÜSÜ ERKEN BAŞLADI’
Merkez Bankası’nın faiz kararının akabinde yabancı derecelendirme kuruluşları da yorumlarda bulundu. Ortalarında Citi, JP Morgan, Barclays ve Morgan Stanley’in yer aldığı yabancı bankalar hazırladıkları raporlarla müşterilerine Türkiye’nin yeni para siyaseti patikasıyla ilgili güncelleme yaptı. Morgan Stanley stratejistleri, yayımladıkları araştırma raporunda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın bir sonraki toplantıda 50 baz puanlık bir faiz indirimi yapmasını beklediklerini ve 100 baz puanlık sürpriz indirimle faiz gevşeme döngüsünün erken başladığını söyledi. Yıl sonuna kadar gerçekleştirilecek üç toplantıda 50’şer baz puanlık indirimler beklediklerini belirten stratejistler, 2021 sonunda siyaset faizinin yüzde 16,50’ye 2022’nin sonunda ise yüzde 12,50’ye ineceğini düşündüklerini belirtti. Enflasyon varsayımlarını sene sonu için yüzde 15,8’den 16,2’ye çıkardıklarını belirten Morgan Stanley stratejistleri, 2022 yılında enflasyonun ortalama yüzde 14 olmasını beklediklerini tabir etti. Tekrar de Türk lirasına karşı uzun dolar durumlarını kapattıklarını açıklayan banka, Türk lirasının kıymet kaybetmeye devam edeceğini lakin bunun daha evvelki düşüşler kadar süratli olmayacağını düşündüklerini ve yüksek carry maliyeti yüzünden zamanlamanın kıymetli olduğunu belirtti. Stratejistler, 2022 için 9.50’lik dolar/TL kestirimlerini sabit tuttuklarını lisana getirdi.
‘RİSKLER ARTACAK’
Citi stratejistleri 100 baz puanlık bir faiz indiriminin sürpriz olduğunu ve enflasyonun Kasım ayına kadar yüzde 19’un üzerinde kalmasını beklediklerini belirtti. Stratejistler, Ocak ayında ortak enflasyon beklentilerinin yüzde 11,15 düzeyinde bulunurken artık yüzde 16,74 düzeyinde olduğunu söyledi. Daha evvelki çalışmalarının faiz indirimi için alan olmadığını gösterdiğini belirten Citi, dolarizasyonun ve risk primlerinin buna nazaran artacağını vurguladı. Citi, düşük milletlerarası rezerv konumları ve kuvvetli makroekonomik şartlar düşünüldüğünde beklenenden erken gelen faiz indiriminin büyük ölçekte daha fazla olumsuz tesirinin olabileceğini belirtti.
Karar
