İKTİSAT SERVİSİ
İktisat idarenin aldığı yanlış kararlar TL’yi en bedelsiz para ünitesi yapmaya devam ediyor. Merkez Bankası’nın ard arda aldığı faiz indirimleri dolar/TL kurunun çift haneleri görmesine neden olurken, ABD’de yaşanan gelişmeler de asgarî seviyede etkiledi.
Perşembe günü açıklanacak faiz kararı öncesinde TL’de paha kaybı devam ediyor. Dolar/TL, Türkiye’de devam eden enflasyon-para siyaseti kaygıları ve doların global çapta bedel kazanmasıyla birlikte yeni tarihi tepe olan 10 düzeyinin üzerindeki seyrini sürdürüyor. Dolar/TL, dün 10.44 düzeyini aşarken iktisat idaresi topu birbirine attı. Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, ekonomik gidişatta her kurumun üzerine düşeni yerine getirmesinin değerli olduğunu söyledi.
Enflasyonda istenilen düzeyde olmadığını vurgulayan Bakan Elvan “Karşımızdaki enflasyonun, arz ve talep kaynaklı sebeplerinin yanında, fiyatlama davranışları ve bekleyişler kanalıyla da bozulan bir yapısı var. Münasebetiyle her bir kurumun, kendi vazife alanı kapsamında üzerine düşeni yerine getirmesinin değerli olduğunu düşünüyorum. Biz Hazine ve Maliye Bakanlığı olarak, enflasyonla gayret kararlılığımızı çok net bir biçimde gösteriyoruz. Yönetilen ve yönlendirilen fiyatların yanında, iç talep gelişmelerini de çok yakından takip ediyor, gerektiğinde makro ihtiyati önlemleri gecikmeden alıyoruz. Şunu çok net söz edeyim. Enflasyonla çabayı kararlı ve bütüncül bir anlayışla sürdürdüğümüz ölçüde, döviz kuru istikrara kavuşacak ve ülke risk primimiz düşecektir. Bu sayede uzun vadeli faiz oranları da gerileyecek ve yatırımlar için öngörülebilirlik ufku artacaktır’’dedi. Bu açıklama üstüne ekonomistler, Hazine’nin kur ve enlesyon artışından Merkez Bankasını sorumlu tuttuğunu ve Saray’a ileti gönderdi biçiminde yorumladı.
‘FAİZ İNDİRİMİ BAŞIBOŞ KUR VE ENFLASYON DEMEK’
Ekonomik gidişat ve perşembe günü yapılacak olan Para Siyaseti Konseyi, toplantısına ait konuşan İş Bankası Genel Müdürü Hakan Ortan, Merkez Bankası’ndan faiz indirimi beklemediğini belirtti. Mekez Bankası’nın bu hafta faizi pas geçeceğini düşünüyorum diyen Ortan “Kredi maliyetlerinden evvel enflasyonu konuşmalıyız. Faizleri indirmek enflasyonu ve kuru başıboş bırakmak manasına gelecek. Bunun kimsenin hayrına olmadığını düşünüyorum. Merkez Bankası zati öngördüğümüzün ötesinde faiz indirimlerini yaptı. Ben artık ek düşüşün Türkiye için faydadan çok ziyan getireceğini düşünüyorum. Faiz artık enflasyonu takip etmeli” dedi. Garanti Bankası’nın satışını ve bankacılık kesimini pahalandıran Ortan, BBVA’nın adımının son derece yerinde bir hareket olduğunu söyledi. Bloomberg HT’ye açıklamalarda bulunan Ortan, “Türkiye’de bankaların değerlemesi ‘akıldışı’ bir noktadaydı. Garanti Bankası’nın bu hareketini o nedenle çok iyi anlıyorum, son derece yerinde, isabetli bir karar. Bu haber ülkemizin reklamını yapma, dışarıdan bir yatırımcının bunu görmesi manasında son derece değerli. Borsamız, sermaye piyasaları ve bankacılık kesimi açısından da kıymetli” değerlendirmesini yaptı. Öte yandan Ortan, bankacılık bölümünde 3. çeyrekte epeyce kârlı bilançolar açıklandığını ve önümüzdeki periyot için de optimist olduklarını söz etti.
‘BU YERLİ VE ULUSAL BİR DEVALÜASYONDUR’
Ekonomist Prof. Veysel Ulusoy “Bu yerli ve ulusal bir devalüasyondur” dedi. OMG Capital Advisors’tan Murat Gülkan “Enflasyonu boşlayarak düşük faizde ısrar etmek halkın büyük çoğunluğu için ekonomik yıkıma yol açtığı üzere siyasi açıdan da tarihe geçecek bir ‘kendi kalesine gol’ olmaya gerçek gidiyor” açıklamasını yaptı. Analist Hasret Derici Şengül de Elvan’ın kelamlarını alıntılayarak “Arzuladığımız düzeye ulaşmak için atmayı planladığınız adımları paylaşırsanız çok seviniriz” diye konuştu.
GÖZLER MERKEZ’DE, İNDİRİME KESİN GÖZÜYLE BAKILIYOR
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) faiz kararını 18 Kasım Perşembe günü açıklayacak. Reuters haber ajansının anketine nazaran TCMB’nin siyaset faizini yüzde 16’dan yüzde 15’e düşürmesi bekleniyor. TCMB, Ekim ayındaki Para Siyaseti Kurulu’nda (PPK) siyaset faizini 200 baz puan düşürerek yüzde 16’ya indirmişti.
Ekim ayında enflasyonun yüzde 19,89 gelmesine karşın TCMB’nin siyaset faizinde indirime gitmesi enflasyon verisinin faiz hesaplamalarında dikkate alınmadığı tenkitlerinin yöneltilmesine neden olmuştu. TMCB ise faiz kararı açıklamasında çekirdek enflasyon gelişmeleri ve arz şoklarının yarattığı tesirlerin ayrıştırılmasıyla ilgili tahlillerin akabinde bu kararın alındığını aktardı. Bloomberg HT televizyon kanalı tarafından yapılan faiz anketine nazaran ise TCMB’nin siyaset faizini 100 baz puan indirmesi bekleniyor. Ankete katılan 21 kurumun medyan beklentisine nazaran yıl sonunda siyaset faizinin bulunacağı düzeye dair beklenti de yüzde 15 düzeyinde oluştu.
‘MERKEZE VE SARAYA BİLDİRİ GÖNDERİYOR’
Hazine Bakanı Lütfü Elvan’ın açıklamalarını pahalandıran Ekonomist Mustafa Sönmez ‘’Merkez Bankası’na vuruyor, Saray’a ileti gönderiyor Elvan. Lakin boşuna perşembeye faiz indirimi geliyor ve enflasyonun 5 puan altına iniyor faiz! Dolar da o güne kadar 11 tl olursa şaşırmayız. Tahlil ekonomik değil, siyasi. Çabucak erken seçim ve çabucak demokrasi’’ paylaşımında bulundu. Toplumsal medya hesabından açıklama Gelecek Partisi Sözcüsü Serkan Özcan ise ‘’ Hukuk ayaklar altına alınır, Adalet Bakanı adalet sisteminden şikayet eder! Enflasyon, kur, faiz, işsizlik patlar, Hazine ve Merkez Bankası kurumlardan şikayet eder! Siz de bizim kadar rahatsızsanız olan bitenden, hala neden ısrar edersiniz bu siyasette? Neden oturursunuz o makamlarda?’’ dedi.
KAMYONLA ÇARPIP TEDAVİ MASRAFINI KARŞILAMAK İSTİYORLAR’
Eski Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başekonomisti Hakan Kara “Döviz kuru ve enflasyonu raydan çıkarıp sonra ‘vatandaşı enflasyona ezdirmeyeceğiz’ demenin hiçbir manası yok” paylaşımında bulundu. Kara, bunun kamyonla vatandaşın üzerinden geçip sonra tedavi masrafını biz karşılarız demeye benzediğini söyledi. Ekonomist Erik Meyersson, Türkiye’de önemli bir siyaset değişikliği görülmemesi durumunda 2018’den bu yana üçüncü kur krizinin yaşanabileceği ihtarında bulundu. Bluebay Varlık Yönetimi’nden Timothy Ash de bu yorum üzerine “Katılmamak çok güç. Bu yıl halihazırda yüzde 25 devalüasyon yaşandı, bunun sonu ne olacak? TCMB’nin bu gidişatı durdurmak için elinde hangi araçlar var?” diye sordu.
Karar
