DEVA Partisi Hukuk ve Adalet Siyasetleri Lideri Mustafa Yeneroğlu, LGS ve YKS için alınan sokağa çıkma yasağı kararını eleştirerek, “Ne yazık ki Sayın Cumhurbaşkanının bir talimatı, tweeti yahut da İçişleri Bakanının genelgesi ile ilan edilen yasaklar, Anayasadan kaynaklanmayan bir salahiyetin kullanılmasıdır” tabirlerini kullandı. Önlemlerin gerekli olduğunu fakat keyfiyetle alındığını belirten Yeneroğlu, “Sadece otoriter idareler talimatla yasal dayanağı olmayan idari kararları keyfi bir formda alabilir” dedi.
Hukuk devletini ezen bir kuvvetler birliği oluşturma uğraşının bilinçli olarak teşvik edildiğini belirten Yeneroğlu, “Hukuk devletinin temel prensipleri olan kuvvetler ayrılığı ve temel haklara müdahale eden kararlarla ilgili yasama kaidesinin göz arkası edilmesi mtteessüf devletimizde olağan hale gelmiştir” sözlerini kullandı. Parlementoyu işlevsiz kılan bu salahiyet gaspına karşı Meclis'in sesiz kalmasının kabul edilemez olduğunu kaydeden Yeneroğlu şunları söyledi:
“DEVLETE OLAN ITIMAT SARSILMAKTADIR”
“Ülkemiz salgın hastalık nedeniyle güçlükle ve hassas bir periyottan geçmektedir. Bu güçlükle devirde, vatandaşlarımızın sıhhat ve hayatlarını korumak maksadıyla bir kadro idari önlemler alınması gerekmektedir. Gelgelelim alınan önlemler bilhassa son vakitlerde bilim konseyinin rasyonel kararları konumuna keyfiyetle alınmakta, çelişkili kararlarla vatandaşlarımızın devlete olan inancı sarsılmaktadır. Son olarak “LGS ve YKS Tedbirleri” kapsamında; 20, 27 ve 28 Haziran’da belirlenen st aralıklarında “Günün gençlere ayrılması” gerekçesiyle (bazı istisnalar hariç tutularak) vatandaşlarımızın sokağa çıkmaları yasaklanmıştır.
Ne yazık ki Sayın Cumhurbaşkanının bir talimatı, tweeti yahut da İçişleri Bakanının genelgesi ile ilan edilen yasaklar, Anayasadan kaynaklanmayan bir salahiyetin kullanılmasıdır. Zira sokağa çıkma yasağı ilan etme üzere bir idari önlem, kanuni bir dayanağı bulunmaksızın yönetimin keyfi bir halde takdir edebileceği bir tasarruf değildir. Kuşkusuz, salgın illetle uğraş ve halkı himaye devletin asli bir vazifesidir; bu nedenle, önlemlerin sıkı bir halde alınması vatandaşlarımızın hayat ve sıhhat hakları açısından gerekli ve mecburidir. Lakin bir hukuk devletinde, alınan önlemler ile temel haklara yapılan sınırlamalar ve/veya durdurmalar konusunda yasama vasıtasıyla münasip bir istikrar sağlanmalıdır.
“KANUNİ DAYANAĞI OLMADA DURDURULMASI MÜMKÜN DEĞİLDİR”
Sokağa çıkma yasakları, vatandaşlarımızı meskenleri dahi olsa muayyen bir yanda tutma mecburiliği getirmesi nedeniyle; kişi hürriyeti ve güvenliği, seyahat özgürlüğü ve çalışma hakkının kısıtlanması, makul mühletler için durdurulması mealine gelir. Kelam konusu hakların olağan ve inanılmaz devirlerde nasıl sonlandırılacağı Anayasa’nın ilgili hususlarında açıkça düzenlenmiştir. Bunların dışında temel hak ve özgürlüklerin Anayasa'daki teminatlara muhalif olarak kanuni bir dayanağı olmaksızın durdurulması mümkün değildir.
Sair taraftan, Anayasanın 13. unsuru yeterince, olağan periyotlarda temel hak ve özgürlükler; özlerine dokunulmaksızın, demokratik topluluk tertibin gereklerine ve ölçülülük unsuruna münafi olmaksızın, ilgili hususlarda mahal alan şahsi sınırlama nedenlerine bağlı olarak lakin kanunla sonlandırılabilir. Anayasada kelam konusu hakların düzenlendiği ilgili hususlarda “genel sağlık” ya da “bulaşıcı hastalık” sınırlama nedenleri arasında konum almamaktadır. Son ve en değerlisi olarak da, temel hak ve özgürlükler; TBMM tarafından hazırlanmış açık bir kanuni düzenlemeye dayanmadığı müddetçe, idari bir tasarrufla sonlandırılamaz yahut da durdurulamaz.
“BU KANUNLAR DAYANAK OLAMAZ”
Sokağa çıkma yasakları bakımından alınan idari önlemlere hukuksal dayanak olarak gösterilen 5902, 7269 ve 7126 sayılı Kanunlar, husus ögesi bakımından ve umum nitelikte önleyici önlem alma bakımından sokağa çıkma yasağına dayanak olamaz. Bu kanunların münasebet olarak gösterilmesi ama hukuktan ve kanunilik unsurundan keyfi olarak sapmadır. Yasaklara ait gösterilen asıl kanuni dayanak ise Bölge Yönetimi Kanunu’nun 11/c kararıdır. Karar gereği lakin “kamu sistemi ya da kamu güvenliğini bozabileceği kuşkusu bulunan kişiler” için bir sınırlama getirebilir. Keza, kararın sınırlama nedenleri arasında “genel sıhhatin korunması” yahut “bulaşıcı illetlerin önlenmesi” üzere bir nedene de yan verilmemiştir. Binaenaleyh kelam konusu kanuna dayanarak bireylerin özgürlüğünü durduran böylesi bir kısıtlama getirilemez.
Gençlerimizin LGS ve YKS test günlerinde sıhhatlerinin korunması için sokağa çıkma yasağı getirilmesi kuşkusuz kıymetli ve farz bir karardır. Gelgelelim kıymetli olan böylesi güçlükle periyotlarda hukuku keyfi olarak istisna haline getirmeye değil; yasama yetkisinin umumiliği ve asliliği prensibi yeterince çıkarılacak mütenasip yasal bir çerçeveye gereksinim vardır. Yalnızca otoriter idareler talimatla yasal dayanağı olmayan idari kararları keyfi bir formda alabilir. Lakin Türkiye bir hukuk devletidir. Bu minvalde; anayasaya sadakat, tüzel güvenlik, topluluğun devlete inanç duyma prensiplerine riayet edilerek laf konusu önlemlerin Cumhurbaşkanı talimatları ve İçişleri Bakanlığı Genelgesi bölgesine TBMM’de şeffaf bir halde gerçekleştirilen tartışmalara dayanarak yapılan kanunlarla alınması kuraldır. Hukuk devletinin temel unsurları olan kuvvetler ayrılığı ve temel haklara müdahale eden kararlarla ilgili yasama koşulunun göz gerisi edilmesi mtteessüf devletimizde olağan hale gelmiştir. Hukuk devletini ezen kuvvetler birliğini oluşturma gayreti bilinçli olarak teşvik edilen bir süreçtir. Parlamentoyu işlevsiz kılan bu salahiyet gaspı önünde TBMM’nin sessiz kalması kabul edilemez.”
Karar
