SAL SULTAN
Türkiye sosyoloji geleneğinin öncü isimlerinden, İstanbul Üniversitesi Sosyoloji eski Kısım Lideri sosyolog, muharrir ve şair Prof. Dr. Cahit Tanyol 106 yaşında vefat etti. Şair ve tercüman Tuğrul Tanyol’un babası olan Cahit Tanyol, sosyolojiyi tarih temelli bir bakış açısıyla ele almasıyla tanınıyordu.
1944’te İstanbul Üniversitesi Ideoloji Kısmından ‘Schopenhauer’da Ahlak Felsefesi’ teziylemezun olan Tanyol, 1946’da yeni kurulan sosyoloji kürsüsüne asistan olarak girerek, birebir kısımda profesör unvanını aldı. Sosyoloji çalışmalarının yanı sıra, gençlik yıllarından başlayarak canlı bir edebiyat ömrünün içinde de yer alan Tanyol, Yahya Kemal'in etrafında bulundu. Tanyol’un “Gurup, Taşbaşta Akşam” başlıklı birinci şiirleri İsmail Habip Sevük’ün Adana Mrif Emini iken çıkardığı Mrif Mecmuası’nda yer aldı. Şiir ve yazıları, 1928 yılından 1932 yılına kadar Servet-i Fünûn, Yenilik, İçtihat; sonraları Aramak, Varlık, Değirmen (1942-44, 12 sayı), Akademi, İnsan, Aile Küçük Mecmua, Yeni İnsan, Istikamet, Hisar, Realite, Türk Yurdu dergilerinde yayımlandı. Yeni Sabah, Cumhuriyet, Milliyet, Son Telgraf, Güneş sürekli olarak yazdığı gazetelerdir. Fransızca ve Türkçe yayımlanan Realite dergisinde çıkan Seyahate Davet adlı şiiriyle birincilik kazandı. 1957 yılından itibaren İngiltere, Fransa ve İspanya’yı gezip gördü. Bu ülkelerde düzenlenen memleketler arası sosyoloji kongrelerine katıldı.
Şiirleri, tenkit yazıları birçok gazete ve mecmuada yayımlanan Tanyol, gazete yazarlığının yanı sıra ‘gibi sosyolojik yapıtlar da kaleme aldı. Deneme, inceleme çeşidinde birçok yapıta imza atan Cahit Tanyol, Cumhuriyet, Milliyet, Güneş Sabah üzere gazetelerde bir asırlık hayatından damıtılan, anılarla bezeli görüş ve kanılarını yansıttığı köşe yazılarından bir kısmını 2014’te ‘Sancılı Toprak’ ismiyle okuyucuyla buluşturdu.
Tanyol’un cenaze bilgileri ileriki stlerde açıklanacak.
SOSYOLOJİNİN VE EDEBİYATIN İZİNDE YÜZ YIL
Cahit Tanyol, 8 Kasım 1912 tarihinde Gaziantep Nizip'te babası Mahmut beyefendi ve annesi Refika hanımın çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası evvel Çanakkale Savaşında gazi, Kermanşah'ta şehit oldu. Cahit Tanyol, kardeşi ile bir arada annesinin yanında ve büyükbabasının nezaretinde büyüdü. Dedesi cerrah ve eczacılığı kamu hizmeti olarak yapan bir kişi idi. İlköğrenimini Nizip'te tamamlayan Tanyol, Adana Erkek Okulu'nu ve 1935'te de Gazi Eğitim Enstitüsü'nü bitirdi. Tanyol, Yozgat, Çorum ve İzmir'de Öğretmenlik yaptıktan sonra, 1940 yılında İstanbul'a gelerek İstanbul Üniversitesi Ideoloji kısmına girdi. İzmir'de öğretmenlik yaparken 1939 yılında arkadaşları Kemal Bilbaşar, Nurettin Ardıçoğlu ve Şair İlhan İleriyle birlikte edebiyat mecmuası Aramak'ı çıkardı. İstanbul'da ise, buradaki genç sanatçı nesil ile Yenilik, Sokak ve Değirmen mecmualarını yayınladı. 1946'da ise Yahya Kemal'in de katıldığı Akademi mecmuasını yönetti.
1953'te doçent, 1961'de de profesör olan Tanyol, tıpkı yıl Sosyoloji Enstitü¬sü Müdürlüğü'ne geçti, 1970 yılından sonra hem Sosyoloji Kısım Başkanlığını, hem de Sosyoloji Enstitüsü Müdürlüğünü emekli olduğu 1982 yılına kadar sürdürdü. Tanyol, 1991-2003 yılları ortasında da Mimar Sinan Hoş Sanatlar Üniversitesi'nde ders verdi. Onlarca kitabının yanı sıra çeşitli mecmua, yıllık ve armağanlarda yayımlanmış yüzlerce makalesi bulunan Tanyol, Vatan, Yeni Sabah, Güneş ve Cumhuriyet gazetelerinde köşe yazısı yazdı. Hala İstanbul'da yaşayan Prof. Dr. Cahit Tanyol, araştırma ve düşünsel çalışmalarına devam ediyor.
Karar
