“Faizin azaltılması ve sonunda büsbütün kaldırılması hem İslam’ın hem de aklın gereğidir. Güçlü ekonomilerde faiz yüzde 0-1 ortasında. O sebeple faizcilerle çaba etmek de İslam’ın bir emridir” diyen Ayasofya imamı Mehmet Boynukalın’a bir karşılık da Gelecek Partisi Kurucular Konseyi üyesi İbrahim Turhan’dan geldi.
Twitter’dan kelamları ile tartışma yaratan Boynukalın’a karşılık veren Turhan “Önemli olan, faizleri kalıcı ve sürdürülebilir biçimde düşürmektir. Bunun yolu da Merkez Bankası’na talimat vermek ya da “Düşük faiz vaciptir” fetvası vermek değildir” tabirlerini kullandı.
Turhan’ın açıklamaları şöyle:
“Merkez Bankası Lideri’nin vazifeden alınmasının gerisinden göz nazaran göre gelen piyasa sarsıntısından de komplo teorileri çıkardılar. Bunlara alıştık lakin mevzuya bu sefer teolojik boyut da katılmış. Neyse ki fetva, faiz artıran eski lider hakkında değil şimdilik. Lakin işin latifesi yok.
İktisat bilimi-tıpkı başka fiyatlar gibi-faizin de piyasa kaidelerinde istikrar düzeyinde kalması gerektiğini, dışsal tesirlerle olması gerekenden yüksek yahut düşük tutulması halinde para ve mal piyasalarında dengesizlik oluşacağını, bu eforun kalıcı sonuç vermeyeceğini gösterir.
“HİÇ KİMSE FAİZİN ARTMASINI İSTEMEZ”
Bu, biraz da kozmosun ve toplumun işleyişine ait temel maddelerin sonucudur. Toplumsal olgular her vakit fizik kadar kesin olmasa da arz ve talebe dayalı fiyat-miktar alakasının en az yerçekimi ya da zıt yüklerin birbirini çekmesi üzere bir yasa olduğu rahatlıkla söylenebilir.
İktisatta gelir ve hasebiyle tasarruflar yüksekse, enflasyon beklentileri düşükse, iş ve yatırım ortamı olumlu, iktisadın rekabetçiliği yüksek ve öngörülebilirlik hakimse faiz düşük olur. Aklı başında, iktisattan anlayan hiç kimse faizin artmasını istemez, yüksek faiz berbattır.
“KUŞKU OLURSA OYNAKLIK DA ARTAR”
Düşük faiz; yurt içi tasarrufları artıracak, iktisatta meçhullüğü azaltarak öngörülebilirliği hakim kılacak, sermaye akışını cazip kılacak, enflasyonu kalıcı olarak düşük tutacak faal ve verimli çalışan, rekabetçi ve yatırımcı dostu bir iş ortamı sağlayarak mümkün olur.
Merkez Bankası’nın bağımsızlığı ve kurumsal yetkinliği konusunda kuşku oluşursa (3 yılda 4 lider gibi) enflasyon beklentisi, belirsizlik riski, enflasyon oynaklığı riski artar. Kurala bağlı siyasetlerden uzaklaşılması kredi riski algısında bozulmaya yol açar. Kur riski de artar.
Ayrıyeten enflasyon ve kışkırtılmış talep borçlanma (kredi) talebini artırır. Tasarruf arzı düşeceğinden ödünç verilebilir fonların fiyatında üst istikametli baskı oluşur. Bu da uzun vadeli faizlerin yükselmesine yol açar. Gerçek kesim firmalarının ve bankaların özkaynakları aşınır.
FAİZ NASIL DÜŞER?
Faizin düşmesini sahiden istiyorsanız yapılacak birinci şey; merkez bankasının prestijini, merkez bankası (MB) siyasetlerine olan itimadı artırmak ve para siyaseti kararlarının fiyat istikrarını sağlamaya odaklı olacağına, MB’nın bağımsız karar alacağına güvenilmesini sağlamaktır.
Mülkiyet haklarının korunması, vergi mevzuatının adil ve kolay olması, sermaye piyasasının derinliği ve aktifliği, aracılık ve süreç maliyetlerinin düşük olması; elhasıl öngörülebilirliğin sağlandığı teşebbüsçü dostu iş ve yatırım ortamı oluşturulması da faizin düşmesini sağlar.
Merkez Bankası talimatla karar verirse, iktisadın objektif kaidelerine uygun para siyaseti izlemez, likidite idaresi ve fonlama maliyetinin fiyat istikrarını sağlamaya ve kalıcı kılmaya yönelik kararlılığı hakkında tereddüt oluşursa sonunda katiyen daha yüksek faiz ödersiniz.
Değerli olan, faizleri kalıcı ve sürdürülebilir biçimde düşürmektir. Bunun yolu da merkez bankasına talimat vermek ya da “düşük faiz vaciptir” fetvası vermek değildir. Sadece Merkez Bankası düşürdü diye faizler düşecek olsaydı iktisat idaresi çok kolay olurdu.”
Karar
