TL döviz karşısında süratli eridi. Dolar 8 Euro 9.5 bandına çıktı.
Borsa çakıldı, iki sefer süreç kesildi.
Türkiye’nin risk primi 4 ay sonra en yüksek seviyeyi gördü.
ELVAN’DAN ‘SERBEST PİYASAYA BAĞLIYIZ’ BİLDİRİSİ
Rasyonalite teziyle atanan Ağbal’ın yerine ‘Enflasyonun nedeni faiz’ görüşünü savunan Kavcıoğlu’nun getirilmesi şaşkınlık yarattı. Yeni MB Başkanı’nın “Faizde çabuk etmeyeceğiz” iletisi da gece yarısı kararıyla çelişti.
Reaksiyon çeken adımlar piyasaları sarstı. TL, dolar karşısında yüzde 10 paha kaybetti. Borsa İstanbul’da düşüş trendi nedeniyle süreçler iki sefer durdu. Hazine Bakanı Elvan’ın “Serbest piyasadan taviz yok” vurgusu dikkat çekti.
FT: YABANCI YATIRIMCILARDA KAYGI HAKİM
Öngörülemezlik’ süreci, Türkiye’nin risk priminin son dört ayın en yüksek düzeyine çıkmasına yol açtı. Ekonomistlerden “İrrasyonelliğe prim veren yapı hakim. Bu kararların altından nasıl kalkılacak” tenkitleri yöneltti.
72 saat içinde yaşananların dünyada da yansıması oldu. Financial Times, Ağbal’ın misyondan alınmasının yatırımcıda tasa yarattığını kaydetti. Goldman Sachs ise Türkiye’den sermaye çıkışının mümkün göründüğünü savundu.
AĞIR FATURA
Yabancı kurumlar da piyasalardaki hareketlilikle ilgili yorumlarda bulundu. Naci Ağbal’ın vazifeden alınmasının sonuçlarını paylaşan yabancı uzmanlar, piyasaların ziyan gördüğünü aktardı.
Artık çok fazla alanın kalmadığına değinen yabancı kurumlar, Ağustos 2018’de BDDK’nın attığı adımların tekrarlanabileceğini anlatarak, yerleşiklerin döviz alımlarına vergiyi artırmanın gündeme gelebileceğine işaret etti.
ı Naci Ağbal’ın vazifeden alınması yabancı yatırımcıların da radarında. TL ve CDS’lerdeki sert gerilmeyle birlikte borsada da süreçler durdu. Günlük kayıp yüzde 10’u aştı. Deutshce Bank, TCMB Lideri Naci Ağbal’ın misyondan alınması sonrası piyasalarda yaşanan dalgalanmanın, tedirginliğin yatıştırılması için atılmasını beklediği adımları anlattı.
Piyasalarda istikrarın sağlanması için bir kabine değişikliğinin gündeme gelebileceğine işaret eden Deutsche Bank, burada Maliye Bakanı Elvan’ın koltuğunu koruyup koruyamayacağının izleneceğini vurguladı. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın piyasalara yatıştırmak için bir ekonomik ıslahat ajandası açıklayabileceğini anlatan Deutsche Bank, bunun yanı sıra oynaklığını sınırlayacak düzenleyici önlemlerin gündeme gelebileceğini vurguladı.
Ağustos 2018’de BDDK’nın attığı adımların tekrarlanabileceğini anlatan kurum, yerleşiklerin döviz alımlarına vergiyi artırmanın gündeme gelebileceğine işaret etti. Fakat Deutsche Bank, bu önlemlerin Türk varlıkları üzerinde baskıyı hafifletmemesi halinde TCMB’nin yine siyaset faizlerini artırmasının kelam konusu olabileceğini de söz etti.
Rabobank’ın döviz piyasası stratejisti Piotr Matys, Naci Ağbal’ın yerine TCMB Lideri olarak Şahap Kavcıoğlu’nun atanmasının piyasa tarafından Türkiye’nin ortodoks olmayan siyasetlere bir dönüşü olarak algılandığını belirtti.
Matys “Türkiye’nin döviz rezervlerinin hali hazırda tükendiği ve liraya uzun vakit takviye vermek için gereğince yüksek olmadığı dikkate alındığında, piyasa dostu olmayabilecek bir dizi önlemin kullanılabileceğini varsaymanın sağduyulu, ihtiyatlı bir adım olur. Artan yurt içi gerçek faizlerin talebi canlandıracağı görünümü varsayımı temelinde lira için oluşturduğumuz ihtiyatlı iyimser görüşü terk ettik” dedi.
ÇOK FAZLA ALAN KALMADI
Merkez Bankası Lideri olarak Şahap Kavcıoğlu’nun getirilmesini pahalandıran JPMorgan, bu değişikliğin siyaset faizleri ve nakdî çerçevenin gelecekte izleyeceği patika konusunda piyasa belirsizliğine yol açmasının mümkün olduğunu vurguladı.
“Hala yüksek olan enflasyon, büyük dış finansman muhtaçlığı ve küresel finansal kaidelerde sıkılaşmaya olan kırılganlık dikkate alındığında, siyaset duruşunun tarafında manalı bir değişiklik için çok fazla alan görmüyoruz” değerlendirmesini yaptı.
JPMorgan “Parasal çerçevenin şeffaf ve öngörülebilir tutulması çok değerli olmaya devam ediyor” dedi. Önümüzdeki devir için temel belirsizliğin yeni TCMB idaresinin enflasyonu düşürme, şeffaflık ve öngörülebilirliği sağlama istikametindeki taahhütleri nasıl gerçekleştireceği olduğuna işaret eden JPMorgan “Piyasa belirsizliğinin azaltılması için, TCMB’den yakın vakitte daha fazla siyaset yönlendirmesi ortaya konulması anahtar” dedi.
YENİ SİYASETLERİ BALTALAYABİLİR
Büyüme ve enflasyon iddiaları ışığında TCMB’nin bir sonraki adımının Eylül’de 100 baz puan faiz indirimi istikametinde olacağını düşünmeye devam ettiklerini belirten JP Morgan “Ancak küresel finansal koşullarda sıkılaşma ortamında erken bir gevşeme yahut buna atıfta bulunma sıkıntı kazanılan siyaset kredibilitesini baltalayabilir” tespitinde bulundu.
‘PİYASALAR ZİYAN GÖRDÜ ARTIŞ YARAR ETMEZ’
Commerzbank ise Ağbal’ın misyondan alınmasının, cari enflasyon trendi dikkate alındığında gerekli olan sürdürülebilir bir sınırlayıcı para siyasetinin Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından er ya da geç sona erdirileceğini net bir formda ortaya koyduğunu bildirdi.
“Son gelişmeler, sürdürülebilir bir para siyaseti rejimi değişikliğinin beklenmemesi gerektiğini gösterdi” diyen Commerzbank analistleri: “Türk Lirası’nda kriz gibisi bir bedel kaybı sonrası Cumhurbaşkanı Erdoğan bir sefer daha faz artırımına müsaade verebilir, lakin faiz artışlarının piyasaları yatıştırma tesiri muhtemelen büyük oranda ziyan gördü.”
DAHA FAZLA DÜŞÜŞ RİSKİ VAR
Unicredit tarafından hazırlanan raporda, TCMB Lideri Naci Ağbal’ın misyondan alınmasının akabinde keskin düşüş yaşanan TL’de daha fazla düşüş ve volatilite riski görüldüğü belirtildi. Kuruluşun değerlendirmesinde “Her ne kadar keskin düşüş düzeylerinden bir ölçü toparlanma olsa ve dolar/TL 8’in altına gerilese de TL’de daha fazla satış baskısı ve volatilite ihtimali var” yorumu yapıldı. Değerlendirmede yatırımcıların TCMB’nin 15 Nisan’daki bir sonraki toplantısını yakından izleyecekleri vurgulandı.
SWAP FAİZLERİ YÜKSELDİ
Yurtdışında uygulanan haftalık Türk Lirası swap faizlerinde de yükseliş izlendi. Cuma gününü yüzde 14,2 düzeyinde kapatan haftalık swap faizleri TCMB’deki vazife değişikliğini takip eden birinci süreç gününde yüzde 100’e yükseldi. Londra’da seansın başlamasıyla kurda günlük yükseliş yüzde 10 civarında gerçekleşti. 10 yıllık tahvil getirilerinde ise rekor yükseliş kaydedildi.
Buna nazaran Türkiye 10 yıllık tahvil getirileri yüzde 19’u aştı. Bloomberg tarafından derlenen fiyatlara nazaran Türkiye Ocak 2026 vadeli 1,75 milyar dolarlık tahvilin pahası 8,3 sent gerileyerek 91,8 sente düştü. Haziran 2031 vadeli 1,75 milyar dolarlık tahvil 11 sent düşüşle 88,1 sente geriledi. Risk primi TCMB başkanlığında yaşanan değişimin akabinde birinci süreç gününde süratli yükseliş kaydetti.
GERİ DÖNÜŞÜ OLMAYAN BİR NOKTAYA GELDİ
Fransız bankası Societe Generale, Türk Lirası’ndaki sert paha kaybının devam edeceği ve ikinci çeyreğin sonunda dolar/TL kurunun 9.70’e yükseleceği öngörüsünde bulundu. Bankanın analistlerinden Phoenix Kalen, müşterilere gönderdiği yatırımcı notunda, Naci Ağbal’ın Merkez Bankası başkanlığından alınmasının Türkiye’yi ‘geri dönüşü olmayan bir noktada bıraktığını’ belirtti.
Kalen, müşterilere gönderdiği notta yeni Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu’nun hem 15 Nisan’daki Para Siyaseti Toplantısında Ağbal’ın geçen Perşembe günü yaptığı 200 baz puanlık faiz artışını geri almaya çalışacağını, hem de bugünden o tarihe kadar TL’yi stabilize etmek için önemli oranda rezervi piyasaya süreceği varsayımında bulundu. Kalen, bununla birlikte Kavcıoğlu’nun piyasalarla döviz uğraşını kaybedeceği ve TL’de düşüşü engellemek için acil durum tedbirlerine başvurmak zorunda kalabileceğini belirtti.
‘AMAÇ PİYASALARA MEYDAN OKUMAK DEĞİL’
AK Parti Genel Lider Yardımcısı Nurettin Canikli, Merkez Bankası liderlerine kanunla verilen öncelikli misyonun fiyat istikrarının sağlanması olduğunu kaydederek “Bugüne kadar vazife yapan tüm Merkez Bankası liderleri Kanunla verilen fiyat istikrarının sağlanması amacına daima sadık kalmışlardır. Merkez Bankası Liderinin değiştirilmesi piyasalara meydan okumak değildir” dedi.
AĞIR BİÇİMDE DÖVİZ SATIŞI YAPILDI
CHP Sözcüsü Faik Öztrak, Merkez Bankası’ndaki lider değişikliğinin akabinde döviz kurlarında yaşanan hareketliliğe ait değerlendirmelerde bulundu. Öztrak, şunları söyledi: “Bugün dolar kurunu 7.80’lerde tutabilmek için birilerinin ağır biçimde döviz sattığını gördük.
Fakat doların ateşi düşmedi. Çok açık söyleyeyim. Şayet bugün kamu bankaları eliyle art kapı operasyonlarıyla eldeki emanet rezervler de yakıldıysa bunları da 128 milyar doların üzerine koyar hesabını da ilgililerden sorarız. Ayrıyeten döviz kasası açık vermişken çok önemli sonuçları olacak ‘sermaye kontrolü’ üzere şüyu vukuundan beter fikirleri aklınızdan dahi geçirmeyin.
Artık Türkiye’de değiştirilmesi gereken Merkez Bankası Liderleri, Hazine ve Maliye Bakanları değildir. Değiştirilmesi gereken milletin sesini değil, yandaşının sesini dinleyen metal yorgunu, beyin mevti gerçekleşmiş Erdoğan Şahsım Hükümetidir.”
TÜRKİYE’YE OLAN TAAHHÜDÜMÜZ DEĞİŞMEDİ
İspanyol Bankası BBVA, Türkiye’ye olan taahhüdünün değişmediğini açıkladı. Bu atılımın akabinde TL, dolar karşısında önemli kıymet kaybı yaşadı. BBVA toplam kârının yaklaşık %14’ünü Türkiye’den elde ediyor ve 2020’de Türkiye’deki kârını %11,4 artışla 563 milyon euroya (669,74 milyon dolar) çıkardı. Şirketin sözcüsü, TL’nin euro karşısında %10 kıymet kaybetmesinin şirket sermayesinde sırf 2 baz puan tesirinin olduğunu söyleyerek, “BBVA’nın Türkiye’ye olan taahhüdü değişmedi” tabirlerini kullandı.
‘FİYAT İSTİKRARI VE FİNANSAL İSTİKRARI ÖNEMLİ’
Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, hür piyasa düzeneğinden rastgele bir odunun katiyetle kelam konusu olmayacağını söyledi. Elvan yaptığı açıklamada, “Makroekonomik istikrarın ön şartları fiyat istikrarı ve finansal istikrardır” dedi.
Karar
