Merkez Bankası’nın (MB) perşembe günü düzenlediği Para Siyaseti Heyeti (PPK) toplantısında faizi 100 baz puan daha indirerek yüzde 16’dan yüzde 15’e düşürmesinin akabinde dolar/TL 11,31 görerek yeni bir rekor kırdı.
Merkez Bankası’nın, Temmuz 2019’dan bu yana her faiz indirdiğinde kurda artış yaşandığına dikkat çeken eski Hazine Müsteşarı Mahfi Eğilmez, “Türkiye’nin muhtaçlığı olan şey faizi indirmek değil, yüksek enflasyonu çözmektir. Bunun da yolu diyet yapmaktan yani risklerden uzak durmaktan geçiyor” dedi.
Faizin yükselmesine yol açanın ülke riskinin yükselmesiyle başlayan zincir tepkiler olduğunu söyleyen Eğilmez, “Bu zincir tepkilerin tahlili için en başa gidip riski düşürmeye çalışmakla başlamamız gerekirken biz tam zıddını yaparak sondan başlıyoruz ve faizi indiriyoruz” görüşünü lisana getirdi.
Mahfi Eğilmez, şahsî blog sayfasında kaleme aldığı yazısında şunları söyledi:
Enflasyon, faizden evvelki evre olduğu için faiz, birinci bakışta enflasyonun sonucu üzere görünür lakin aslında enflasyon da faiz de diğer şeylerin sonucudur. O nedenle tahlili bulabilmek için zincirin birinci halkasına kadar geri gitmek gerekir. Son yazılarımda sıkça kullandığım şemamı bir kere daha yazayım:
Görüleceği üzere faizi yükselten şey aslında ülke riskinin yükselmesiyle başlayan zincir tepkilerdir. Ülke riskinin yüksek olduğunu anlamak için bakılması gereken gösterge CDS primidir. Bu prim 300 baz puanın üzerindeyse ülke çok riskli demektir. Türkiye’nin CDS primi 411’dir. Bu oranla Türkiye, dünyanın en riskli birkaç ülkesi ortasındadır. Bu zincir tepkilerin tahlili için en başa gidip riski düşürmeye çalışmakla başlamamız gerekirken biz tam aksisini yaparak sondan başlıyoruz ve faizi indiriyoruz. Bakın sonra ne oluyor?
Kurun ve enflasyonun yüksek olduğu ve daha da yükselmeye eğilimli olduğu bir ortamda faizi düşürünce riskleri yükseltmiş oluyoruz ve kurla yükseliyor sonra şemadaki tepkiler tekrar devreye giriyor, enflasyon yükseliyor. Grafik 2019 başından bugüne kadar Merkez Bankası Siyaset Faizi (MBPF) ile USD/TL kuru ortasındaki alakayı gösteriyor. Merkez Bankası ne vakit faizi indirmişse kur yükselmiş. Kur yükselişi, ithal girdiler üzerinden giderek maliyetleri ve fiyat artışlarını tetikliyor ve sonuçta enflasyon da artıyor. 2019 başından bu yana görünüme baktığımızda daima birebir yanılgıyı yaparak kısır döngü içinde kaldığımız açıkça görülüyor. Bu sefer de o denli olacak. Bir noktada faizi tekrar yükseltmek zorunda kalacağız.
‘TÜRKİYE’NİN GEREKSİNİMİ FAİZ İNDİRMEK DEĞİL, ENFLASYONU ÇÖZMEK’
Bir sorunun tahlili için o sorunu yaratan şeyin ne olduğunu bulmak gerekir. Daima başı ağrıyan bir kişi kendi kendine ağrı kesici alarak sorunu süreksiz olarak çözebilir. Fakat doktora gidip gerekli analizleri ve tetkikleri yaptırdığında sorunun yüksek tansiyon kaynaklı olduğu anlaşılırsa o vakit tansiyon ilacı ağrı kesicinin yerini alır ve sorun kalıcı olarak çözülmeye masraf. Alışılmış yalnızca hakikat ilacı almak da kâfi olmayabilir, diyete dikkat etmek, gerilimden uzak durmaya çalışmak, antrenman yapmak da kıymetlidir.
Türkiye’nin muhtaçlığı olan şey faizi indirmek değil, yüksek enflasyonu çözmektir. Bunun da yolu diyet yapmaktan yani risklerden uzak durmaktan geçiyor.
Karar
