Türkiye’de özel bankaların daha temkinli kaldığı pandemi sürecinde devlet bankalarına ilişkin borçlar geçen yıldan bu yana neredeyse ikiye katlandı.

Reuters’ın Türkiye’deki bankacılık bölümü ve hükümet içindeki kaynaklara dayandırdığı haberinde, devlet bankalarına yeni bir sermaye enjeksiyonunun yapılması düşünüldüğünü aktardı. Buna nazaran yetkililer, borç verenlerden bu yıl ya da önümüzdeki yıl müteahhit ve öteki borçlanıcıların bekleyen talebini karşılamak üzere yeni bir kredi atılımına hazırlanmasını istedi.

TÜKENMİŞ SERMAYEYE BÜYÜK MUHTAÇLIK

Lakin tükenmiş sermayenin takviyeye gereksinimi olduğu belirtiliyor. Bilhassa Eylül ayı sonunda salgından büyük darbe alan hizmet bölümünün borçlarının da tahsili gecikmiş borç (NPL) hanesine yazılması sonucu artacak olan borç yüküne karşı tedbir muhtaçlığı da dikkate alındığında bu muhtaçlık daha da net ortaya çıkıyor.

BÜYÜK PROJELER İÇİN HUDUT AŞILDI

Ajansa isimlerinin saklı kalması şartıyla konuşan kaynaklardan biri devlet bankalarının geçen yıl büyük projeleri finanse ederek sonunu aştığını belirtti. Bu durumu kaynakların çok kullanılması olarak tanımlayan yetkili, bankaların sermaye takviyesi ile güçlendirilmesi gerektiğini söyledi. Yetkili ayrıyeten kimi geçmiş borçlar ödendikçe gelecek yıl için iktisadın çeşitli kesimlerinde kredi büyümesi muhtaçlığının ortaya çıkacağına dikkat çekti.

Reuters’a konuşan kaynaklar, sermaye enjeksiyonuyla ya da tahsili gecikmiş borçlarla ilgili şimdi kesin bir kararın alınmadığını belirtti. Değerlendirmede bulunan bir öteki kaynak da tahsili ödenmemiş borçların bir menkul değer şirketinden başkasına aktarılabileceği ya da ‘sorunlu banka’ olarak kalmaya devam edilebileceği görüşünde.

BAKANLIK SESSİZ KALDI

Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan da bu bahiste yorum yapılmadığı bildirildi.

Türkiye Varlık Fonu’ndan (TVF) bir yetkili ise bankaların sermaye yeterliliği standart oranının halihazırda iyi düzeyde olduğunu belirtti ve fonun muhtaçlık durumunda her vakit bankaları desteklemeye hazır olduğunu vurguladı.

TVF 2020’nin başında Zirt Bank, Halk Bank ve Vakıfbank’a pandemiden kaynaklanan badireleri hafifletmek için düzenlenen düşük faizli borçlarında tesiriyle borçlanma düzeyinin yüzde 90 oranında artmasının çabucak öncesinde 21 milyar lira pahasında sermaye enjekte etmişti.

DEVLET BANKALARI ZİYAN EDİYOR

Devlet bankaları yüksek maliyetler ve Merkez Bankası’nın yüzde 19’luk faiz oranı ve emsal oranda enflasyon karşısında ziyan ediyor.

Yılın birinci çeyreğindeki sayılar iki büyük devlet bankasının net faiz gelirinin kırmızıya düştüğünü gösterirken, özel bankalardan Garanti Bankası, İşbank, Akbank ve Yapı Kredi Bankası’nın siyahta yer aldığını gösteriyor.

Halkbank’ın net karı geçen yıldan bu yana yılın birinci çeyreğinde yüzde 93 azalırken, Vakıfbank’ın yüzde 56, Zirt Bank’ın ise yüzde 49 düştü.

“ACİL SERMAYEYE MUHTAÇLIK VAR”

Reuters’a konuşan üst seviye bir bankacı, bu bankaların bu yıl ya da gelecek yıl kredi büyümesi yaratabilmesi için acil sermayeye gereksinim duyduğunu belirtti. Bu durumun sermaye yeterliliği standart oranı ya da likidite muhtaçlığıyla değil, büyüme için yeni borç yaratma kabiliyetiyle ilgisi olduğunu ve bu nedenle devlet bankalarının acil sermayeye ihtiyaç duyduğu yorumunu yaptı.

Türkiye’nin yıl sonu büyüme beklentisini yüzde 6,7’den yüzde 6,3’e düşüren Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings süratli borç büyümesi ile turizm ve otelcilik üzere bölümlerin karşı karşıya kaldığı riskin yüksek kaldığına ve bu durumun makus durumdaki inşt ve güç borcu nedeniyle güç durumdaki bankaların riskini arttırabileceğine dikkat çekti.

BBDK BORÇ ÖDEME MÜDDETİNİ UZATTI

2018 yılında yaşanan mali kriz, Türkiye’nin dayandığı ucuz yabancı krediyi açığa çıkarması ve bu yılın birinci çeyreğindeki yüzde 7’lik büyümeye kadar ekonomik büyümeye sert formda frenledi. İktisattaki yükselişe ve yüzde 3,7 olarak seyreden sektörel tahsili gecikmiş kredi oranının düşüklüğüne karşın Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Heyeti (BDDK) borç ödeme mühletini 30 Eylül’e uzatma kararı aldı. Bu tarihten sonraki borçlar tahsili gecikmiş borç (NPL) kategorisine alınacak.

BDDK dataları, geçen yıl sonu prestijiyle nezaret altındaki borçların yüzde 23 artarak 370 milyona ulaştığını gösteriyor. Uzmanlar, BDDK’nın belirlediği tarihin sermaye enjeksiyonunu daha da acil hale getirdiği görüşünde.

Karar