Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Siyaseti Şurası (PPK) toplantısında faiz değişikliği yapmadı. Merkez Bankası lideri değişiminden sonra Şahap Kavcıoğlu 4’üncü sefer siyaset faizinde değişiklik göstermeyerek, faizi yüzde 19 düzeyinde sabit tuttu. PPK metninde enflasyon risklerine vurgu yapılırken, para siyasetindeki mevcut sıkı duruş kararlılıkla sürdürüleceği yinelendi.

Toplantı sonrası yapılan kıymetlendirme şöyle: “Gelişmiş ülkeler başta olmak üzere dünya genelinde aşılamanın hızlanması global iktisatta toparlanma sürecini desteklemektedir. Bununla birlikte, aşılama programlarında ilerleme kaydeden ekonomiler kısıtlamaları hafifleterek iktisadi faaliyette daha güçlü bir performans sergilemektedir. Global talepteki süratli toparlanma, emtia fiyatlarındaki artış eğilimi, birtakım kesimlerdeki arz kısıtları ve nakliyat maliyetlerindeki artış memleketler arası ölçekte üretici ve tüketici fiyatlarının yükselmesine yol açmaktadır. Yükselen global enflasyon ve enflasyon beklentilerinin memleketler arası finansal piyasalar üzerindeki tesirleri değerini korumaktadır.”

Yurt içi iktisadi faaliyetlerin güçlü seyrettiğine değinen Merkez raporu, ikinci çeyrekte, salgın kısıtlamalarına ve finansal şartlardaki sıkılaşmaya bağlı olarak iç talebin bir ölçü ivme kaybettiğini, dış talebin de gücünü koruduğunu aktardı. Aşılamanın toplumun geneline yayılarak hızlanması salgından olumsuz etkilenen hizmetler ve turizm kesimlerinin canlanmasına ve iktisadi faaliyetin daha istikrarlı bir bileşimle sürdürülmesine imkan tanıdığı da aktarılanlar ortasında. Raporun devamı ise şöyle: “Ticari krediler ölçülü bir seyir izlemektedir. Son periyotta açılma ve ertelenmiş talebe bağlı olarak artış gösteren ferdi kredi kullanımında ise, alınan makroihtiyati önlemlerin tesirleri izlenecektir. Olumlu dış talep şartları ve uygulanmakta olan sıkı para siyaseti cari süreçler istikrarını müspet etkilemektedir. İhracattaki güçlü artış eğilimi ve aşılamadaki kuvvetli ivmenin turizm faaliyetlerini canlandırmasıyla yılın geri kalanında cari süreçler hesabının fazla vermesi beklenmektedir.”

YÜZDE 5 GAYESİ YİNELENDİ

Elindeki tüm araçları fiyat istikrarı için kullanılacağını belirten raporda “Orta vadeli yüzde 5 maksadına ulaşıncaya kadar siyaset faizi, güçlü dezenflasyonist etkiyi koruma edecek biçimde, enflasyonun üzerinde bir seviyede oluşturulmaya devam edilecektir. Fiyatlar genel seviyesinde sağlanacak istikrar, ülke risk primlerindeki düşüş, aksi para ikamesinin başlaması, döviz rezervlerinin artış eğilimine girmesi ve finansman maliyetlerinin kalıcı olarak gerilemesi yoluyla makroekonomik istikrarı ve finansal istikrarı olumlu etkileyecektir” denildi.

SIKI DURUŞ BİLDİRİSİNE DEVAM

Raporda şu sözler yer aldı: “Son periyotta ithalat fiyatları ve yönetilen/yönlendirilen fiyatlardaki artışların yanı sıra, talep şartları, kimi bölümlerdeki arz kısıtları, açılmanın tesiriyle yaz aylarında enflasyonda görülebilecek oynaklıklar ve enflasyon beklentilerindeki yüksek düzeyler, fiyatlama davranışları ve enflasyon görünümü üzerinde risk oluşturmaya devam etmektedir.

Öteki taraftan, nakdî sıkılaştırmanın krediler ve iç talep üzerindeki yavaşlatıcı tesirleri gözlenmektedir. Enflasyon ve enflasyon beklentilerindeki yüksek düzeyler dikkate alınarak, Nisan Enflasyon Raporu iddia patikasındaki bariz düşüş sağlanana kadar para siyasetindeki mevcut sıkı duruş kararlılıkla sürdürülecektir. Bu doğrultuda Heyet, siyaset faizinin sabit tutulmasına karar vermiştir.”

“MERKEZ MEYYİT TAKLİDİ YAPIYOR”

Merkez Bankası’nın faiz kararı ekonomistler tarafından da yorumlandı. Ekonomist Oğuz Demir “Ölü taklidine devam. Nisan’dan bu yana faiz değişmedi. O ortada enflasyon yüzde 16’dan yüzde 17,5’e yükseldi. Yıl sonu beklentisi de yüzde 13’ten yüzde 15’e! ABD başta tüm dünyada enflasyon artıyor. TCMB sıkı duruşuna bu halde devam ediyor. TCMB’yi bilmem ancak siz sıkı durun arkadaşlar!” dedi.

Birtakım yorumlar ise şöyle oldu: “Enflasyon görünümünü bozan yükselen global enflasyon, güçlü iktisadi faaliyet, ithalat fiyatlarındaki artış, olumsuz beklentiler hepsinden bahsedilmiş ve faiz sabit bırakılmış. Faiz enflasyonun üzerinde olacağı kelamı yinelenmiş ancak ek sıkılaşabilirim denmemiş. Evvelki metinlerden farklı olarak cari süreçler istikrarındaki güzelleşme yerine önümüzdeki aylarda güçlü ihracat ve turizmle cari fazla verileceği söylenmiş.”

“40 KEZ TEKRAR EDİNCE OLMUYOR”

Ekonomist Uğur Gürses, faiz kararından evvel şu yorumu yapmıştı: “Merkez Bankası’nın toplantısında, faiz indirmeyi bırakın arttırması gerekiyor. İleride arttırmak zorunda kaldığında, geç kaldıkça bedel büyüyecek. Yalnızca metinde ‘sıkı duruş’ iletisi vererek yönetim eden ‘diklenen güvercin’ görünümünden öteye geçemez.”

Karardan sonra ise şöyle devam etti: “Beklediğim üzere: Metne 3 adet ‘sıkı’ sözü sokuşturulmuş, biri çıkarılmış. 40 defa denilince sıkı olunmuyor.”

“BU GİDİŞE KARŞIN SABİT”

Ekonomist Fatih Özatay “TCMB PPK faiz kararını açıkladı. Duyuruda ‘dezenflasyonist’ uydurma sözcüğü kullanılmaya devam edilmiş. Lakin çok şükür ‘dedolarizasyon’ denmemiş, ‘ters para ikamesi’ denilmiş. Ha, faiz mi? Enflasyondaki bu gidişe karşın sabit tutulmuş” dedi. Ekonomist Dr. Baki Demirel de şu yorumda bulundu:

“TCMB faizi sabit bıraktı. Kur artışının tek nedeninin cari açık olduğunu düşünüyor olamazlar diye umut etmeyi bıraktım. Enflasyonu ve kuru artıracak bu kadar risk sayıldıktan sonra faizi sabit tutmanın münasebetini anlamadım doğrusu.” Ekonomist Iris Cibre de “ctrl c mayıs-ctrl v haziran-temmuz-ağustos fiyat istikrarı temel maksadı doğrultusunda elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecektir” eleştirisini yaptı.

“ARTIŞ SÖZÜNÜ KULLANMAK BİLE HUZURSUZ EDİYOR”

Analist Hakan Kara, enflasyondaki oynaklık bildirisine değinerek “Yaz aylarında enflasyonda ‘artış’ değil ‘oynaklık’ olacakmış. Faizlerdeki artışı bir kenara koydum, enflasyonda bile ‘artış’ sözünü kullan(a)mayan bir Merkez Bankası” dedi. Analist Fatih Sezer de “TCMB siyaset faizini sabit tutmuş. Lider değiştikten sonra yapılan 4. toplantıda da indirim yapılmadı. Erdoğan daha evvel Temmuz ve Ağustos’ta faiz indirimine işaret etmişti. Bakalım Ağustos’ta siyaset faizi inecek mi?” diye konuştu.

Karar