CHP Niğde Milletvekili Ömerr Fethi Gürer, şekere gelen artırım ve perakande satışındaki düşüşe ait dikkat çeken açıklamada bulundu. Gürer, müşterinin ucuz fiyat nedeniyle Türkşeker’e yöneldiğini bu duruma karşılık yüksek fiyattan satış yapan özel kesimin Türkşeker’i artırım yapmaya zorladığını söyledi.

Gürer, son günlerde şekere yüzde 25 artırım geldiğini vurgulayarak, “Özel kesim fabrikaları şekeri daha fazla fiyatla satıyor. Onların daha fazla fiyatla satması Türkşeker’e müşterinin yönelmesine yol açınca, özel fabrikalar Türkşeker’i fiyat artışına zorladılar. Yüzde 25’lik fiyat artışını dahi kâfi bulmuyorlar. Yüzde 50 civarında fiyat artışı istiyorlar” dedi.

Piyasada yaşanan şeker sıkıntısını daha evvel Karar gazetesi ‘Şeker Krizi’ ve ‘Devlet Stok Yapar mı?’ başlıklarıyla duyurmuştu. CHP’li Gürer’e nazaran kamu kuruluşu kesimi yönlendireceğine özel bölüm kamunun fiyatını yönlendiriyor.

Öte yandan Türkşekeri’in hazırladığı raporda kurumun 10 fabrikasının satılmasıyla ziyan edildiğini, oluşan ziyan karşısında emekçi çıkarıldığı belirtildi.

Öyleki, 10 fabrikanın özelleştirildiği 2018’de Türkşeker, 1 milyar 354 milyon 588 TL ziyan etti. Birebir anda üretici de pancar ekimini bıraktı. Türkşeker’in bölümde rekabet gücü azalmasıyla birlikte 2 lira 87 kuruş olan pancar şekerinin kilosu 3 lira 93 kuruşa kadar çıktı.

Türkiye Şeker Fabrikaları’nın 2020 yılı faaliyet raporuna nazaran; kurumun, 10 şeker fabrikası için özelleştirilme kararı alındığı 2018 yılındaki ziyanı, 1 milyar 354 milyon 74 bin 588 lira oldu. Türkiye Şeker Fabrikaları’nın bir evvelki yıl ziyanı, 258 milyon 135 bin 875 liraydı. Yani Şeker Fabrikaları’nın ziyanı, bir yılda, 1 milyar 95 milyon 938 bin 713 lira arttı.

Özelleştirme kararının alındığı 2018 yılından sonraki yıllarda da ziyan devam etti. 2019 yılında 968 milyon 558 bin 734 lira, 2020 yılında ise 969 milyon 751 bin 934 lira ziyan kaydedildi.

Raporda; 20 Aralık 2000 tarihli Özelleştirme Yüksek Şurası kararına da yer verilirken bu karar sonrası işçi sayının azaldığına dikkat çekildi. Rapora nazaran; 2000 yılında 30 bin 612 olan işçi sayısı, 24 bin 169 kişi yani yüzde 78, 95’lik azalışla 6 bin 443’e düştü.

ÇİFTÇİ SAYISI DA AZALDI

Türkşeker’in 2020 yılı Bölüm Raporu’na nazaran ise Şeker Fabrikaları’nın özelleştirilmesinin akabinde pancar eken çiftçi sayısı da azaldı. 2018 yılında 106 bin 237 olan pancar eken çiftçi sayısı, bir yılda 17 bin 958 kişi azalarak 88 bin 279’a düştü. Pancar eken çiftçi sayısında, 2020 yılında toparlanma görülmesine rağmen 2018 yılındaki sayıya ulaşılamadı. 2020 yılında, pancar eken çiftçi sayısı 93 bin 812 oldu.

ÜRETİMDEKİ HİSSESİ YÜZDE 74’LERDEN, YÜZDE 35’E KADAR GERİLEDİ

Özelleştirme, Türkiye Şeker Fabrikaları’nın pazardaki denetim gücünü de azalttı. 2002-2003 pazarlama yılında, Türkiye’deki toplam pancar şekeri üretiminin yüzde 74’ü Türkşeker tarafından üretilirken fabrika sayısının azalması ile bu oran yüzde 30’lara kadar düşmüştü. 2020-21 pazarlama yılında ise Türkşeker’in 15 şeker fabrikası ile pancar şekeri üretimindeki hissesi, yüzde 35 olarak hesaplandı.
Özelleştirme öncesinde, 2017-18 periyodunda pancar şekerinin kilosunu 2 lira 87 kuruştan satan Türkşeker, özelleştirme sonrasından fiyatı artırdı. 2 lira 87 kuruş olan şekerin fiyatı, 1 Şubat 2021 tarihinde 3 lira 93 kuruşa kadar çıktı.

‘YÜZDE 50 CİVARINDA FİYAT ARTIŞI İSTİYORLAR’

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, yaptığı açıklamada, şeker pancarının stratejik bir eser olduğunu ve son günlerde şekere yüzde 25 artırım geldiğini vurgulayarak, “Özel dal fabrikaları şekeri daha fazla fiyatla satıyor. Onların daha fazla fiyatla satması Türkşeker’e müşterinin yönelmesine yol açınca, özel fabrikalar Türkşeker’i fiyat artışına zorladılar. Yüzde 25’lik fiyat artışını dahi kâfi bulmuyorlar. Yüzde 50 civarında fiyat artışı istiyorlar” dedi.

‘ŞEKERE GELECEK ARTIRIM, TÜM MAMÜLLERE GELECEK’

CHP’li Gürer, özel bölüm fabrikalarının, çiftçiye fiyatsız verilen küspeyi şeker pancarı fiyatına sattığını kaydederek, “Özel bölüm fabrikaları bunların hepsini paraya çeviriyor. Oradan sağladıkları artı gelirin yanı sıra dayattıkları çalışma şartları onların kara geçmesi, Türkşeker’in ise kurumsal kimliği varlığıyla ziyana uğramasına neden oluyor. Amaçlanan, kamudaki şeker fabrikalarını rekabet eder durumdan çıkarmak. Onların da belini kırıp bu fabrikaların da özelleşmesini yolunu açmak. Sonraki süreçte de kendi ortasındaki rekabetin de sürmesi nedeniyle kimi fabrikalar da kapanacak” diye konuştu.

Gürer, şeker üretiminin kamuda olması gerektiğinin altını çizerek, “Şekere gelecek artırım, tüm mamullere gelecek. Yurttaş, her gün artırım zam artırım mahvoldu” dedi.

Karar