SAL SULTAN-KARAR
Diyanet’e devredilen ve yıkılarak mahalline mescit, yurt ve otopark yapılması planlanan tarihi Bomonti Bira Fabrikası’nın kalan binalarının, süren davalara karşın Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nın ruhsatıyla yıkımına başlandı.1890 yılında Sultan Abdulhamit devrinde Feriköy’de kurulan ve semte ismini veren Bomonti Bira Fabrikası ve ona ilişkin binalar 1998 yılında İstanbul 1 No’lu Müdaf Konseyi tarafından ‘korunması gereken kültür varlığı’ statüsüne alınarak tescil edilmişti. Karar, 13 Haziran 2019’da Kültür Varlıklarını Müdaf Yer Şurası tarafından bozularak kalan ‘Eski Malt Binası’, ‘Eski Silo’, ‘Eski Arpa Temizleme Binası’ ve ‘Eski Kazan Dairesi’ binaları Diyanet İşleri Başkanlığı’na tahsis edilmişti. Konsey başkaca 13 Haziran tarihinde aldığı kararla da mimar Halil Onur’un tescilli yapıların bulunduğu ortama ait hazırladığı ve içinde ‘mescit, yurt, stant salonu ve katlı otopark’ bulunan projeyi de müsait bularak, kelam konusu taşınmazların söküm ve yıkımına da müsde vermişti. Kararın akabinde, Mimarlar Odası ve Şişli Belediyesi birlikte hareket ederek devri yargıya taşımıştı.
BETON VE LE AŞKINA KURBAN EDİLDİ
Davalar sürerken, dün Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Kent Plancıları Odası İstanbul Büro Lideri Akif Burak Atlar, toplumsal medya hesabından hususla ilgili olarak dikkat cazibeli bir paylaşımda bulundu. Atlar, “Diyanet’e devredilen Bomonti Bira Fabrikası’nın binaları süren davalara karşın Belediye’yi devre dışı bırakan Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nın ruhsatıyla yıkılıyor. İstanbul’un bir sanayi mirası daha Siyasal İslamın hegemonya inşasına, beton ve ihale aşkıyla kurban ediliyor” diyerek, yıkımın başladığını gösteren bir fotoğraf paylaştı. Atlar’ın paylaşımını alıntılayan oyuncu Sumru Yavrucuk ise yıkımı “Yıldız Kenter’in hayalleri tek tek yıkılıyor. Bu fabrikanın ileride konservatuara dönüştürülmesini çok dilek etmişti. Kalbinde kelebekler uçuşarak anlatmıştı bizlere. O devir kelebeklere inanan gençlerdik. Yüreğimize öküzler sonradan oturdu” tefsiriyle takipçilerine duyurdu.
BIRINCI ASRÎ TESİSİMİZİN BAŞINA GELENLER
1890’da Feriköy’de bir bira fabrikası kuran İsviçreli Bomonti kardeşler, 1902’de işletmelerini bir devir İstanbul Inhisar Bira Fabrikası denilen Bomonti Bira Fabrikası’na taşıdılar. 1912’de Bomonti Nektar Şirketleri birleşerek Bomonti-Nektar Birleşik Bira Fabrikaları şirketini kurdu. Fabrika 1938’de Tekel’in idaresine girdi. Monopol tarafından bira fabrikası olarak kullanılan bina, 1991’de boşaltıldı. Binalar 1998’de muhafaza konseyinin kararıyla ‘korunması gereken kültür varlığı’ statüsüne alındı. Uzun yıllar atıl durumda kalan yapı için 2003’te harekete geçen Şişli Belediyesi, burayı bir kültür merkezi yerine dönüştürmek için girişim hazırlasa da, hayata geçiremedi. Fabrika yerinin bir kısmı, Ekim 2006’da Kültür ve Turizm Bakanlığının Turizm Yatırımcılarına Kamu Yeri Tahsis Şartnamesi, yani yap-işlet-devret modeli çerçevesinde ihaleye çıkarıldı. ‘Bomonti Turizm Merkezi’ ihalesini 60 milyon liraya IC Holding aldı. IC Holding’e 49 yıllığına kiralanan yere, 814 oda ve hususî daireleri de içinde barındıran, bugün tarihi binanın ana yapısının üstünde yükselen Hilton İstanbul Bomonti oteli yapıldı. Tarihi binanın kalan yapıları da 1993’te alınan karar bozularak Diyanet İşleri Başkanlığı’na devredildi.
Karar
