İstanbul Veteriner Doktorlar Odası Lideri Prof. Dr. Murat Arslan, İstanbul Veteriner Tabipler Odası ismine yaptığı açıklamada, Türkiye'de geçen yıl Kurban Bayramı'nda yaklaşık 3,5 milyon kurban kesildiğinin kestirim edildiğini, dört gün içerisinde hayvan varlığının yaklaşık yüzde 5'inin kesildiği Kurban Bayramı'nın halk sıhhati, hayvan sıhhati, hayvan refahı ve ekonomik boyutları olan karmaşık bir tertip olduğunu lisana getirdi.
Böylesine karmaşık ve hayli kısa bir vadede gerçekleşen tertibin sağlıklı ve huzur içerisinde geçmesi için pandemi koşulları da dikkate alınarak önemli tedbirler alınması gerektiğini vurgulayan Aslan, şunları kaydetti:
“İstanbul'da kurbanların kısmının yarısına yakını, belediyelerin denetlediği ünitelerde, kalanının ise otopark üzere bölüme münâsib olmayan sahalar ile sokaklarda yapılmaktadır. Bu meydanlarda yapılan kesitlerde atık idaresi aksamakta, kan, deri, iç organlar üzere hayvansal atıkların bir kısmı kesilen noktalarda bırakılmaktadır. Sokak hayvanları tarafından tüketilen hayvansal atıklar ile hayvanlardan kişilere geçen zoonoz marazlar topluluk sıhhati için riskler oluşturmaktadır.
Tekrar kurban bayramlarında kent merkezlerine kurulan hayvan pazarlarından kaynaklanan koku, etraf kirliliği ve sinek, pire, kene, fare üzere vektörler ve bu vektörlerin aracılık ettiği zoonoz hastalıklarda artış görülebileceği unutulmamalıdır. Tüm bu risklerin yanında Kovid-19 salgını nedeniyle bu yıl Kurban Bayramı'nın çok daha ciddiyetle değerlendirilmesini gerektirmektedir.”
'YAKLAŞIK BİR MİLYON KİŞİ RİSL ALTINDA'
Kurban Bayramı öncesinde hayvanların hayli uzun uzaklıklar katederek yer yahut kent değiştirdiğini hatırlatan Prof. Dr. Aslan, bu seyahatlerde araç başına en az 3 kişinin hayvanlara refakat ettiğini belirtti.
Kurban Hizmetlerinin Uygulanmasına Dair Tebliğ'e nazaran bu yıl kurbanlıkların kurban satış sahalarına 16 Temmuz tarihinden itibaren getirileceğini belirten Prof. Dr. Aslan, şöyle devam etti:
“Kurban öncesi, sırası ve sonrasını da kattığımızda hayvanlar satış ve kesim yerlerinde en az üç hafta kalmaktadırlar. Vatandaşların kurbanlık satın almak için çok sayıdaki kurban satış meydanını ziyareti, kurbanlığın kesiti ve gereksinim sahiplerine dağıtımı sırasında değerli bir insan trafiği oluşacaktır. Bu hareketliliğin Kovid-19'un bulaşması açısından kıymetli bir risk oluşturacağı açıktır.
Resmi kurumların kayıtlarına nazaran 2019 yılı Kurban Bayramı'nda İstanbul'da yekun 144 bin 311 büyük ve küçükbaş kurban bölümü yapılmıştır. Gelgelelim hayli değerli sayıda kayıt dışı kesitler de yapıldığı bilinmektedir. Vatandaşlar, sayısı 200'den fazla olan kurban satış ortamında epey sıkışık bir halde, hijyen kurallarının olmadığı bir ortamda bir arada bulunacaktır. Her kurbanın satışı, kısmı ve dağıtımı ile aile bireylerinin teması da düşünülürse yaklaşık bir milyon kişinin bulaş açısından risk altında olduğu düşünülebilir.”
ALINMASI GEREKEN TEDBIRLER
Başka kentlerden gelen çok sayıdaki üreticinin bayram sonrası dönüşlerinin de bu kentlere illetin taşınmasına aracılık edebileceğine dikkati çeken Prof. Dr. Aslan, “Tüm bu riskler düşünüldüğünde yaklaşan tertibin Kovid-19 önlemleri açısından ayrıyeten kıymetlendirilmesi, bulaşmanın minimuma indirilmesi için tedbirler alınması ve kamuoyunun bahse ait bilgilendirilmesi değer arz etmektedir.” değerlendirmesinde bulundu.
Alınacak tedbirlerin temel amacının, insan trafiğini azaltmaya yönelik olması gerektiğini belirten Prof. Dr. Aslan, alınması gereken tedbirlere ait şu teklifleri sundu:
“• Öncelikle kurbanlıkların transportu yapılmadan, yetiştirildiği kesimlerde kesite sevk edilmesi için girişimler geliştirilmelidir. Bu emelle; büyük kentlerde yaşayan vatandaşlar vekaletle memleketlerinde kesim yapmaya teşvik edilmeli ve kesimdeki muhtaçlık sahiplerine ulaştırılması sağlanmalıdır.
• İstanbul’da yapılacak kesitlerde kurban sahibinin kesim mekanına gelmeden, kurbanının vekalet verdiği kurum tarafından kesilerek kendisine ulaştırılması, yasalar ve altyapı imkanları elverdiği orantıda, mahallî idarelerin bağışlanan kurbanları kavurma üzere eserlere işledikten sonra muhtaçlık sahiplerine ulaştırması üzere seçenekler değerlendirilmelidir.
• Kurban kesim ve satış mekanlarının kapasiteleri yarı yarıya düşürülmeli, toplumsal ara kuralları ödünsüz uygulanmalıdır.
• Satış ve kesim tarafları bariyerlerle sonlandırılmalı, giriş kapıları denetimli olmalıdır.
• Kurban satış noktalarında pazarlık yaparken tokalaşmanın önüne geçilmeli, maske ve ateş denetimi kesinlikle yapılmalı, tüm ziyaretçilerin galoş giymesi sağlanmalıdır.
• Bölümlerin üç güne yayılması ve randevulu yapılması için düzenleme yapılmalıdır.
• Kesim için hususî kolun işlettiği onaylı işletmeler kullanılmalı, kapasite arttırılmalıdır.
• Kurban satış bölgeleri ile kesim yanlarında teftiş yapmak üzere ehliyetli sayıda veteriner doktor bulundurulmalıdır.
• Kesimde hizmetli tüm çalışanın sıhhat denetimi yapılmalı, mütenasip kıyafetlerle çalışmaları sağlanmalıdır.
• Kesimde vazifeli tüm işçi hayvan refahı, hijyen ve topluluk sıhhati konusunda bilgilendirilmelidir.
• Kesilen kurbanlar hak sahiplerine ambalajlı verilmelidir.
• Kesim sonrası hayvansal atıkların metoduna münasebetli olarak bertaraf edilmesi sağlanmalıdır.
• Sürecin en sağlıklı biçimde yönetilmesi için yazılı ve görsel basın, billboardlar, broşürler vb kullanılarak vatandaşlar bilgilendirilmelidir.
• Tüm bu tedbirlerin alınmasında Veteriner Tabip Odası ile işbirliği yapılmalı ve meslek odası kesinlikle Kurban Hizmetleri Komitesi ve Vilayet Pandemi Kurulu'nda nokta almalıdır.
• Topluluk sıhhatini korumak ismine kurban yerlerinde bulunan Veteriner doktorlara karşı görülen şiddetin önlenmesi için gerekli tedbirler alınmalıdır. “
Karar
