Sivas’tan doğup Karadeniz’e dökülen Kızılırmak ile Hafik ilçesinde sulama gayeli kullanılan Pusat-Özen Barajı ve vilayet merkezinin su muhtaçlığını karşılayan 4 Eylül Barajı’nda mevsimsel kuraklığın tesiriyle sular kıymetli oranda çekildi.

İmranlı ilçesindeki Kızıldağ’ın güney yamaçlarından doğup Bafra Burnu’ndan Karadeniz’e dökülen, Türkiye’nin en uzun ırmağı Kızılırmak’ın tarihi Kesik Köprü ve Eğri Köprü bölümlerinde suyun azlığı dikkati çekiyor.

Su düzeyinin kıymetli oranda düştüğü Kızılırmak’ta kimi kısımlar adeta dereyi andırıyor.

Devlet Su İşleri tarafından 2009’da Hafik ilçe merkezine yaklaşık 25 kilometre uzaklıktaki Pusat Deresi ve Madenköy Çayı üzerine sulama emelli yapılan Pusat-Özen Barajı’nda da su düzeyinin düştüğü görüldü.

Pusat köyünün baraj altında kalan eski yerleşim yerindeki cami minaresi, yerler ve birtakım konut kalıntıları da su düzeyinin düşmesiyle ortaya çıktı.

Sivas’ın içme suyu gereksinimini karşılayan 4 Eylül Barajı’ndaki su düzeyinin düşüklüğü de mevsimsel kuraklığı gözler önüne seriyor.

Sivas’ta etraf problemleri ve eğitimi ile ilgili araştırmaları bulunan Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Taner Çifçi, kuraklığın en kıymetli sebepleri ortasında insanın tabiata müdahalesinin gösterilebileceğini söyledi.

Çifçi, sıcaklığa bağlı yağış değişikliklerinin de kuraklığın sebepleri ortasında yer aldığını söz etti.

Yer altı sularının hedefsiz kullanımının da etkenler ortasında sayılması gerektiğini vurgulayan Çifçi, “Sivas’ta son yıllarda üretimi artan şeker pancarı ve patates, suyu seven bitkiler. Bundan ötürü da yer altından olabildiğince su çekmesi lazım.” dedi.

Sivas’ta 9 Şubat 2021’de son 95 yılın en yüksek sıcaklığının 13 derece olarak ölçüldüğünü aktaran Çifçi, 60 yıldır birebir periyotta kentteki hava sıcaklığı ortalamasının 9 derece olduğunu tabir etti.

“SİVAS’IN YAĞIŞ ÖLÇÜSÜ DÜŞTÜ”

İklimde değişikliklerin başladığını ve sıcaklık manasında yükselme olduğunu söz eden Çifçi, şunları kaydetti:

“Genel olarak ortalama birebir ancak marjinal yükselmeleri görüyoruz. Sivas’ın 1 yıl için ortalama yağış bedeli 445 milimetreydi, bu şu an prestijiyle mlesef 431 milimetreye düştü. Yani yaklaşık 14 milimetre yağış düşüklüğü var. Sıcaklığın akabinde bu da Sivas’ta ikinci bir sebep. Üçüncüsü ise bilhassa kentin kuzeyine yapılan dikey yapılar, kuzey rüzgarlarının taşıdığı nemi engelliyor.

Dördüncü sebep ise Sivas’ta yüzey sularının gereğince beslenememesi, yer altı sularının kullanımındaki bilinçsizlik ve sıcaklığa bağlı olarak buharlaşan su ölçüsünün artması. Sivas’ın farklı toprak tipleri gözüküyor ve burada en öne çıkan toprak tipi jipsli arazi. Jipsli arazi de su havzasını bozuyor. Jipsli topraklarda yer altı suları bilinçsiz kullanıldığı vakit bu havza bozuluyor.”

“SU DÜZEYİNDE ÖNEMLİ BİR AZALMA VAR”

Kuraklıkla çaba kapsamında insanların bilinçlendirilmesi gerektiğine işaret eden Çifçi, tarımda sulama şuurunun artırılmasının değerini vurguladı.

Kuraklığın beşerler için büyük bir tehdit olduğuna dikkati çeken Çifçi, “Ciddi bir tehdit altındayız, buna yönelik evvel insan eğitimiyle global ısınmanın da tesirlerini azaltacak, en azından minimize edecek fliyetleri yapabiliriz. Bu bizim elimizde.” diye konuştu.