Beş kısımdan oluşan kitapta uzay hukukunun temel kavramlarına, mevcut uzay faaliyetlerine ve bunların türel rejimine, uzay faaliyetlerinden doğan temel tüzel meselelere, mevcut uzay hukuku düzenlemelerine ve uzay hukukunun yakın geleceğinde gündeme gelmesi beklenen gelişmelere değiniliyor.

UZAY HUKUKU SIKINTILARINA AİT TAHLİL TEKLİFLERİ SUNMAYA ÇALIŞTIM

Kitaba ait bilgi veren avukat Görkem Gökçe, “Uzay hukuku, bugüne kadar bir kamu hukuku alanı olan devletler genel hukukunun bir kolu olarak görülmüştür. Lakin Amazon, Blue Origin, SpaceX, Virgin Galactic, Mitsubishi üzere özel şirketlerin de uzay faaliyetleri konusunda yaptıkları yüklü yatırımlar ve bu yatırımlar sayesinde uzayın kapılarının sıradan insanlara da açılıyor olması, uzay hukukunda özel hukuk sıkıntılarının da doğmasını kaçınılmaz kılmaktadır. Bu nedenle mesleksel manada daha çok bilişim hukuku ve özel hukuk alanında ağırlaşmış olmama karşın uzay hukukundaki bu gelişmelere kayıtsız kalmadım ve bilhassa yakın gelecekteki uzay hukuku meselelerini tespit etmeye ve bu sıkıntılara ait tahlil tekliflerimi sunmaya çalıştığım bu yapıtı yazdım” dedi.

UZAY FAALİYETLERİNİN HAYATIMIZI SÜRATLİ BİR HALDE ETKİLEYECEK

Uzaydaki çöplerin ve enkazların bertaraf edilmesine ait önemli bir türel rejime muhtaçlık olduğunu aktaran Gökçe, uzay faaliyetleri ve uzay hukukunun bireylerin hayatını son vakitlerin tanınan tartışma mevzuları olan “web 3.0”, “blokzincir” ya da “metaverse” üzere kavramlardan daha fazla etkilemeye aday olduğunu söyleyerek “Bildiğiniz üzere son vakitlerde biz hukukçular ortasında da web 3.0, blokzincir ve metaverse üzere bilişim kavramları çokça tartışılıyor. Bu hususların da günlük hayatımızı ve hukuk düzenlemelerini etkilemeleri olası olmakla birlikte yeni uzay faaliyetlerinin hayatımızı ve hukuku çok daha süratli ve kaçınılmaz bir biçimde etkileyeceğini düşünüyorum. Zira uzay faaliyetlerinin tahlil aradığı meseleler çok daha gerçek ve hayati. Uzay çöpleri ve enkazları şimdiden dünyadaki günlük hayatı etkilemeye başladı bile. Örneğin geçtiğimiz yıl mayıs ayında herkes Çin’in uzaya gönderdiği Long March-5B Y2 roketinin nereye düşeceğini konuşuyordu. Neyse ki bu roket okyanusa düştü ve önemli bir ziyana neden olmadı. Lakin bu daha sonra bu türlü bir kazanın yaşanmayacağı manasına gelmiyor ve bu nedenle uzaydaki çöplerin ve enkazların bertaraf edilmesine ait önemli bir tüzel rejime muhtaçlık var” diye konuştu.

Gökçe, “Yeniden geçtiğimiz yıl eylül ayında SpaceX tarafından uzaya dört sivil insanın gönderilmesi de uzay faaliyetlerinin hayatımızı ne derece yakından ilgilendirdiğini gösteriyor. SpaceX’in Crew Dragon isimli uzay aracıyla gerçekleştirdiği bu uçuş değerli bir vizyonun göstergesi ve bir dönüm noktası. Ama bu örnek dahi tek başına; uzaya insan taşıyan şirketin sorumluluğu, bu sorumluluğun sigortalanması, uzay seyahatinin insan fizyolojisi üzerindeki riskin paylaşılması üzere çok sayıda türel sorunu de bizlere hatırlatıyor. Bu nedenle uzay hukukunun iddialarımızdan çok daha süratli bir biçimde günlük hayatımızın bir modülü haline geleceğine inanıyorum” sözlerini kullandı.

Karar