Yükseköğretim Heyeti (YÖK) Lideri Prof. Dr. Yekta Saraç, YÖK Sanal Laboratuvar uygulamasının 26 Ekim 2020’den itibaren birinci evrede Dijital Dönüşüm Projesi’nde yer alan 18 üniversitenin fen ve mühendislik fakülteleri ile meslek yüksek okullarının çeşitli programlarında tahsil gören yaklaşık 15 bin dolayındaki öğrencinin hizmetine sunulacağını bildirdi. 

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından, 2020-2021 Yükseköğretim Akademik Yılı Açılış Töreni’nde birinci sefer kamuoyu ile paylaşılan YÖK Sanal Laboratuvar Projesi, YÖK Konferans Salonu’nda düzenlenen toplantıda tanıtıldı.

YÖK Lideri Saraç’ın başkanlığında gerçekleştirilen toplantıya, proje kapsamındaki 18 üniversitenin rektörü katıldı. 

Saraç, toplantının açılışında yaptığı konuşmada, YÖK olarak yükseköğretim tarihinde birer birinci olma özelliğine sahip yeni ve yenilikçi pek çok proje ve uygulamayı hayata geçirdiklerini söyledi.

YÖK Sanal Laboratuvarı Projesi’ni geçen hafta kamuoyuna birinci sefer Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın duyurduğunu hatırlatan Saraç, toplantıda projenin ayrıntılarının paylaşılacağını belirtti.

“Yeni YÖK olarak yükseköğretime ait parlak ve sofistike telaffuzlar, ileriye yönelik dizaynlar, retoriği yüksek taslaklar, geleceğe dair belagatli tabirler, entelektüel paylaşımlar yapma yerine ortaya koyduğumuz kolay, sade, karmaşık olmayan icraatlar, hayata geçirdiğimiz projeler ile yol alıyoruz.” değerlendirmesini yapan Saraç, şöyle devam etti:

“Bugün de bu türlü bir gün. Bildiğiniz üzere global salgın nedeniyle geçtiğimiz mart ayında üniversitelerimizde uzaktan öğretime geçilmesiyle birlikte laboratuvar uygulamaları gerektiren derslere ait tahliller aramaya da başladık. Bu salgın ortaya çıkmadan evvel başlattığımız Yükseköğretimde Dijital Dönüşüm Projesi kapsamında uygulamaya koyduğumuz icraatlarımızın bu devirde bizlere değerli katkıları oldu. Yeniden bu bağlamda değerlendirilebilecek olan YÖK Sanal Laboratuvar Projesi de haziran ayında olgunlaştı. Yeni YÖK’ün yükseköğretime bakışını biçimlendiren, belirleyen ana kavramlar vardır. Bunlardan birisi nasıl daimi tekamül, yani daima iyileşme ise başka birisi de tedriciliktir. Bu fikirden hareketle birinci basamakta laboratuvar uygulamalarının en ağır olduğu genel kimya ve genel fizik laboratuvar derslerini belirledik.

Bu proje, birebir vakitte YÖK’ün temel bilimler ile ilgili başlatmış olduğu yeni ve yenilikçi teşebbüslerin bir devamı olarak da değerlendirilmelidir. Yeni YÖK’ün aslında bütün projeleri birbirleri ile bağlı ve birbirlerini destekleyen ögelerin oluşturduğu bir sistem üzerinde inşa ediliyor.”

“ÜNİVERSİTELERİN OPERATÖRLERİNE VE ÖĞRETİM ÜYELERİNE EĞİTİMLER VERİLDİ”

Saraç, YÖK’ün uyumundaki projede 11 farklı üniversiteden akademisyenlerin ve uzmanların vazife aldığını anlattı. 

Geçtiğimiz günlerde de YÖK Sanal Laboratuvarı’na dahil üniversitelerin operatörlerine ve dersleri verecek öğretim üyelerine gerekli eğitimlerin verildiğini kaydeden Saraç, “26 Ekim 2020’den itibaren YÖK Sanal Laboratuvar uygulaması birinci evrede Dijital Dönüşüm Projesi’nde yer alan 18 üniversitemizin fen ve mühendislik fakülteleri ile meslek yüksek okullarının çeşitli programlarında tahsil gören yaklaşık 15 bin civarındaki öğrencimizin hizmetine sunulacak.” dedi. 

Bugünkü toplantıya öğrencileri YÖK Sanal Laboratuvarı’ndan istifade edecek olan üniversitelerin rektörlerinin katıldığını lisana getiren Saraç, “Önümüzdeki devirden itibaren tedrici olarak projedeki üniversite sayısını artırmayı planlıyoruz. Sisteme girişler e-Devlet üzerinden gerçekleştirilecek olup üniversitelerimiz tarafından bildirilen operatörler, sisteme e-Devlet üzerinden giriş yapma konusunda yetkilendirildiler. Bu operatörler, üniversitede ilgili dersleri verecek olan öğretim elemanlarının, öğretim elemanları da dersi alacak öğrencilerinin kullanıcı olarak kayıtlarını yapacaklar.” bilgisini verdi. 

Projenin kendisi kadar ortaya konuluşunun da kendileri için çok kıymetli olduğunun altını çizen Saraç, şöyle devam etti:

“Bu proje maalesef artık günümüzde sıkça görülmeyen birlikte iş yapma modelinin de hoş bir örneğini sunuyor. YÖK’ün bu projesinin hayata geçmesi için TÜBİTAK büyük bir katkı verdi. Başka taraftan da farklı üniversitelerden 24 akademisyen de bu projede misyon aldı. Bu hocalarımızın katkılarındaki motivasyonları ise yalnızca mesleklerine verdikleri kıymet idi. Öteki bir tabir ile akademide idealist hocalarımızın da bulunduğunu kendileri gösterdiler. Sanal Laboratuvar Projesi, pandemi devri ile hudutlu bir uygulama değil, eğitim öğretimin niteliğini artırıcı ve pandemi sürecinin sonrasında da kullanılmak üzere kurgulandı. Projenin daima geliştirmeye müsait bir yapısı olacak.”

Yekta Saraç, projeye katkı sağlayan TÜBİTAK’a, uzmanlarına ve hocalara teşekkür etti, projenin iyi olmasını diledi. 

“Önümüzdeki günlerde de inşallah yükseköğretim sisteminin bütününe şamil YÖK Meslek Liyakat Projesi’ni hayata geçirmeyi planlıyoruz.” bilgisini paylaşan Saraç, yeni YÖK olarak, yeni ve yenilikçi teşebbüsleri sürdürdüklerini, daima aksiyon, daimi tekamül içinde teoriyi oluşturmaya çalıştıklarını vurguladı. 

YÖK ANADOLU PROJESİ’NİN DE BİR AYAĞI DİJİTALLEŞMEYLE ALAKALI

Saraç, bir gazetecinin projenin yaygınlaştırılma sürecine ait sorusu üzerine, sanal laboratuvarın fen, mühendislik ve sıhhat alanlarının dahil olduğu bir proje olduğunu anlattı. 

Global Kovid-19 salgınından evvel de Dijital Dönüşüm Projesi’ni başlattıklarını, bu kapsamda lisans öğrencilerine dijital okuryazarlık dersi, öğretim üyelerinin de dijital ders gereci hazırlama konusunda eğitime tabi tutulduğunu anlatan Saraç, ayrıyeten CISCO ile yapılan iş birliği kapsamında akademisyenlere eğitici eğitimleri verildiğini, Dijital Dönüşüm Projesi kapsamında yer alan 16 üniversitedeki akademisyenlere de “siber güvenlik” ve “ağ yönetimi” hususlarında eğitimler verileceğini aktardı. 

YÖK’ün projeleri basamaklı hayata geçirdiğine işaret eden Saraç, birinci basamakta 15 bin öğrenciye yönelik pazartesi başlatılacak sanal laboratuvarların başka üniversitelere evreli formda yaygınlaştırılacağını söz etti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın geçen hafta Yeni Akademik Yıl Açılış Töreni’nde duyurduğu YÖK Anadolu Projesi’nin de bir ayağının dijitalleşmeyle alakalı olduğuna dikkati çeken Saraç, “Bütün bunlar, yükseköğretimle ilgili felsefi bir bakış açısı ve zihniyetin de tezahürü.” dedi.

Dünya genelinde online eğitimlere yönelik, “bilgiye basitçe ulaşımın yanında toplumsal ekonomik açıdan toplumdaki katmanlar ortasında sınıfsal ayrım” oluşturma tehlikesinden kelam edildiğini aktaran Saraç, “Bu süreçte biz bu farklılıkların oluşturulması değil, bu farklılıkların ortadan kaldırılması, ortadaki açıklığın kapatılması noktasında dijital imkanlardan, online eğitimden istifade edilmesini önemsiyoruz.” diye konuştu. 

TOPLAM 24 DENEY SANAL ORTAMDA YAPILACAK

YÖK Üyesi Prof. Dr. Naci Gündoğan ise projenin ayrıntılarını ve sanal laboratuvarda yapılabilen deneylerin görsellerini paylaştı.

Proje kapsamında kimya alanında 6, fizik alanında 4 deneyin tamamlandığını, bu yılın sonuna kadar kimyada 14, fizikte 10 deneyin tamamlanmasının hedeflendiğini anlatan Gündoğan, sanal laboratuvarda husus anlatımı, deney uygulamaları ve kıymetlendirme çalışmalarının yer aldığını kaydetti. 

DERSLER İÇİN SANAL LABORATUVARLAR OLUŞTU

Global salgın nedeniyle geçen mart ayında üniversitelerde uzaktan öğretime geçilmesiyle birlikte laboratuvar uygulamaları gerektiren derslere ait tahliller aranmaya başlandı.

Bu süreçte YÖK tarafından hazırlanan proje ile laboratuvar uygulamalarının en ağır olduğu iki laboratuvar dersi genel kimya ve genel fizik laboratuvarı dersleri belirlendi. 

YÖK’ün TÜBİTAK ile işbirliği yaparak geliştirdiği proje ile üniversitelerin başta fen ve mühendislik fakülteleri ile meslek yüksekokullarının çeşitli programlarında yer alan genel kimya ve genel fizik laboratuvarı dersleri sanal laboratuvar aracılığıyla yapılacak. 

Projede, Türkiye’nin önde gelen üniversitelerinden kimya, fizik ve uzaktan öğretim alanında akademisyenler ile TÜBİTAK bünyesindeki yazılımcılar misyon aldı.

Proje kapsamında YÖK, laboratuvar içeriklerinin belirlenmesi ve hazırlanması, uygulamaya e-Devlet Kapısı üzerinden erişilmesi süreçleri, üniversitelerin yazılımı kullanmasına yönelik gerekli dayanağı vermekten, TÜBİTAK ise sanal laboratuvar yazılımının geliştirilmesi ve uygulamanın çalışacağı sunucunun temini ve erişiminden sorumlu olacak.

26 Ekim’de başlaması planlanan sanal laboratuvar derslerinden birinci etapta ortalarında dijital dönüşüm projesinde yer alan üniversitelerin de bulunduğu 18 üniversitenin çeşitli fakültelerinde tahsil gören yaklaşık 15 bin öğrencinin yararlanması planlanıyor.

Karar