Türkiye, birinci imzacısı olduğu İstanbul Sözleşmesi’nden çekildi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla Resmi Gazete’de yayımlanan karara nazaran, Bakanlar Heyeti Kararı ile 2011’de onaylanan “Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Uğraşa Ait Avrupa Kurulu Sözleşmesi” feshedildi.

Avrupa Kurulunun “Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Gayrete Dair Avrupa Kurulu Sözleşmesi” İstanbul’da imzalandığı için milletlerarası toplulukta “İstanbul Sözleşmesi” olarak biliniyor.

REAKSİYONLAR ARTIYOR

Tartışmaların odağında bulunan İstanbul Mukavelesi’nin feshedilmesi kararı ise çok sayıda siyasetçi ve kurumun reaksiyonuna neden oldu. İşte o reaksiyonlar…

CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu: İktidardaki zorbaya bayanlar dersini verecek. #İstanbulSözleşmesi geri gelecek!

“Bir devlet gece yarısı kararnameleri ile yönetilemez. Bir gece yarısı kararnamesi ile 42 milyon bayanın hakkı, hukuku onların ellerinden alınamaz. Bu görüntümü izleyen bütün bayan kardeşlerime sesleniyorum. Haklarınıza sahip çıkınız, hukukunuza sahip çıkınız, sizin hayatınızı cehenneme döndürenlerin kimler olduğunu iyi öğreniniz. Çocuklarınızın, kız çocuklarınızın hakkına, hukukuna sahip çıkınız. Ben kelam veriyorum; her vakit, her yerde, her ortamda, bütün bayanların hakkına, hukukuna sahip çıkacağım. Adalet neredeyse orayı arayacağım, adaletten yana olacağım, sizden yana olacağım, sizin hakkınızı, hukukunuzu her yerde, her platformda savunacağım, kelam veriyorum.”

İktidardaki zorbaya kadınlar dersini verecek. #İstanbulSözleşmesi geri gelecek! pic.twitter.com/t5yYYWINUh

— Kemal Kılıçdaroğlu (@kilicdarogluk) March 20, 2021

Deva Partisi Hukuk ve Adalet Siyasetleri Lideri Mustafa Yeneroğlu: Cumhurbaşkanı’nın İstanbul Mukavelesi’ni iptal etme yetkisi yok! Tek taraflı fesih süreci Anayasayı ve TBMM’yi yok saymaktır

“İstanbul Sözleşmesi’nin yasama yetkisi gasp edilerek, Cumhurbaşkanlığı kararı ile feshedilmesi milletlerarası hukuka ve Anayasa’ya karşıttır. Cumhurbaşkanı’nın tek başına İstanbul Sözleşmesi’ni feshetme yetkisi yoktur.

22 Mayıs 1969 tarihli Viyana Antlaşmalar Hukuku Sözleşmesi’nin 42/2. unsuruna nazaran: “Bir andlaşmanın sona erdirilmesi yahut feshedilmesi yahut taraflardan birinin andlaşmadan çekilmesi fakat andlaşmanın yahut bu mukavelenin kararlarının uygulanması sonucu meydana gelebilir. Tıpkı kural bir andlaşmanın yürürlüğünün askıya alınması konusunda da geçerlidir.”

Bu karara nazaran; bir devletin daha evvel imza atmış olduğu bir milletlerarası andlaşmadan çekilebilmesi fakat kontratta sona erme yahut fesih için öngörülen yönteme uyularak gerçekleştirilebilir.

İstanbul Sözleşmesi’nin Fesih başlıklı 80. unsuruna nazaran; “Her taraf istediği vakit Avrupa Kurulu Genel Sekreterine yapacağı bir bildirimle bu mukaveleyi feshedebilir. Bu cins fesihler bildirimin Genel Sekreter tarafından alınmasından sonraki üç aylık müddetin sonunu izleyen ayın birinci gününde yürürlüğe girer.”

Öte yandan yolda paralellik prensibi yeterince iç hukukta bir milletlerarası mutabakat nasıl yürürlüğe girdiyse, birebir yol ile geri alınabilir. Anayasa’nın 90. hususunda bir muahedenin yürütme organı tarafından imzalanmasından sonra TBMM tarafından çıkarılacak bir kanunla onaylanacağı yahut reddedileceği öngörülmüştür.

Bu nedenle, İstanbul Sözleşmesi’nin Anayasa’nın 90. hususu yeterince öncelikle TBMM tarafından bir kanunla geri alınması, akabinde ise onaylamayı yapan Cumhurbaşkanı’nın onaylama sürecini bir karşı süreçle geri alması gerekmektedir. Her iki süreç iç hukuk mucibince usulen tamamlandıktan sonra milletlerarası yükümlülük mucibince mukavelenin 80. hususu kapsamında öngörülen geri çekilme metotları tamamlanabilir.

Mevcut hukuk sistemi içinde Cumhurbaşkanı’nın 9 No’lu kararnamesine dayanarak fesih yetkisinin kullanıldığı savı da hukuken kabul edilemez. Cumhurbaşkanı’nın, meclisin süreci olmaksızın tek taraflı bir idari süreçle mukaveleyi feshetmesi mümkün değildir.

Öteki taraftan yöntemine nazaran yürürlüğe konulmuş milletlerarası mutabakatlar kanun kararındadır. Bunlar hakkında Anayasa’ya muhalif oldukları gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi’ne başvurulamaz. İptali için Anayasa Mahkemesi’ne dava dahi açılamayacak bir bahiste Cumhurbaşkanı’nın kendi kendine TBMM’nin kabul ettiği milletlerarası mukaveleyi feshetme yetkisi olamaz.”

AKPM’nin CHP ve ÂLÂ Partili Üyeleri: Türkiye’yi üniversal bedellerden koparma teşebbüsü

Avrupa Kurulu Parlamenter Meclisi’nin (AKPM) CHP ve UYGUN Partili üyeleri, AKPM Türk Delegasyonu Lideri AK Partili Ahmet Yıldız’ı istifaya davet etti.

“Dün gece bir Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’yle ülkemizin İstanbul Sözleşmesi’nden çekildiğini öğrendik. Bayana karşı şiddetin önlenmesinde çok kıymetli bir adım olan bu mukavelenin bir gece yarısı Anayasaya ve yerleşik uygulamalara muhalif formda yürürlükten kaldırılması kabul edilemez. Ayrıyeten Anayasa, kişi hakları ve temel haklara ait düzenlemelerin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’yle yapılamayacağını kayıt altına almaktadır. Fakat hepsinin ötesinde kontratın öngördüğü hakları ve önlemleri yurttaşlarımız Avrupa Kurulu üyesi ülkelerin vatandaşlarından daha az hak etmiyorlar.

Sayın Yıldız, Avrupa Kurulu kapsamında katıldığınız toplantılarda Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden ayrılmasının yanlış olacağını ve Türkiye’nin Mukavelede kalacağını birçok kere belirttiniz. Bizler de sizi bu görüşleriniz nedeniyle takdir ettik. Bugün gelinen kademede Delegasyon Başkanlığı vazifesinden ayrılmanızın uygun olacağını düşünüyoruz. Aksi halde hem Delegasyon üyelerini hem de yabancı muhataplarımızı yanıltmış bir siyasetçi pozisyonunda bulunacaksınız.

Türkiye’nin insan hakları, demokrasi ve hukukun üstünlüğü alanlarında yaşadığı büyük gerileme karşısında Milletvekilleri olarak sessiz kalamayız. İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme kararı bu demokratik gerilemeden bağımsız değildir. Türkiye’yi kozmik bedellerden koparma teşebbüsünün bir ileri adımıdır. Bu teşebbüslere karşı bütün gücümüzle gayret edeceğimizi belirtir, hürmetler sunarız.”

İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Lideri Ekrem İmamoğlu: Her gün bayana yönelik şiddet haberlerinin olduğu bir ülkede bir gece yarısı #İstanbulSözleşmesi’nden çıkıldığının duyurulması çok acıdır. Bu, her görüşten bayanın yıllardır verdiği çabayı hiçe saymaktır. Her şeye karşın kazanan “eril akıl” değil bayanlar olacaktır.

HDP Bayan Meclisi: Kazanımlardan ve haklarımızdan asla vazgeçmeyeceğiz

Her gün en az 3 bayanın katledildiği, hayatın her alanında şiddetin her türlüsüne maruz kaldığı bir süreçte, Türkiye, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile darbe yaparak bayana yönelik şiddeti önlemede devlete sorumluluk yükleyen İstanbul Sözleşmesi’nden imzasını çekti.

AKP-MHP erkek ittifakı, bu kararla bir sefer daha bayan düşmanlığını tescillemiş oldu. Meclis’te tüm partilerin ortak kararı ile 2011 yılında imzalanan İstanbul Sözleşmesi’ni ortadan kaldırmak eril tahakkümcülüğün bir darbesidir.

Tek adam rejiminin birinci adımlarından biri olarak bayan kazanımlarını gasp eden iktidar, bu kararname ile;

Bayana yönelik şiddetin önünü açmaktadır,

Bayan katliamlarını yasallaştırmaktadır,

Mülteci ve göçmen bayanların hayat hakkını gasp etmektedir,

Bayan erkek eşitliğini reddetmektedir,

Bayanları ömrün her alanından dışlayarak konut içine hapsetmektedir,

Bayana yönelik her türlü şiddeti, mobingi, eşitsizliği onaylamakta ve bayana yönelik şiddet uygulayan erkeği korumaktadır,

Bayan özgürlük uğraşına ve kazanımlarına darbe yapmaktadır!

Bayan gayreti ve bayan dayanışmasından aldığımız güçle buradan tek adam daima adam rejimine sesleniyoruz;

Bayan kazanımlarımızdan ve haklarımızdan asla vazgeçmeyeceğiz.”

Türk Tabipleri Birliği (TTB): Son kelamı bayanlar söyleyecek

“Tek adam rejiminin aldığı bu karar bayanlara yönelik hücumun yanı sıra, kontratın feshedilme formuyla de demokrasi için kara bir leke olarak tarih sayfalarına yazılacaktır. Biz yaşamayı ve yaşatmayı vazife edinmiş bayan doktorlar olarak başta İstanbul Kontratı olmak üzere kazanımlarımızdan geri adım attırmayacağımızı, hukuksuz kararların geri alınması için ve kontratın uygulanması için gayretimize devam edeceğimizi bir kez daha bildiriyoruz. İstanbul Kontratı Yaşatır!”

Karar