İKTİSAT SERVİSİ
Türkiye’de çalışan nüfusun yarısından fazlasını yakından ilgilendiren minimum fiyatta yavaş yavaş sona geliniyor. Milyonlarca çalışanın merakla beklediği taban fiyatta pazarlık sürerken, aralık sonuna kadar sonuca varılması bekleniyor. Bilhassa hükümetin yaptığı açıklamalardan sonra fiyatlarda yüksek artış beklentisi oluşurken, taraflar görüşmeleri sürdürüyor.
2022 yılında uygulanacak taban fiyatın belirleneceği toplantılardan ikincisi Türk-İş mesken sahipliğinde yapılıyor. Çalışma Genel Müdürü Nurcan Önder’in başkanlığındaki toplantıda, patron heyetini Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK), emekçi heyetini ise Türk-İş temsil ediyor. Toplantıda kısa bir konuşma yapan Türk-İş Lideri Ergün Atalay “Ülkeyi yönetenler kısa vakitte önümüze makul bir sayı getirirlerse kısa bir vakitte ortaklaşa imzalarız. Lakin beklentimiz altında bir sayı olursa katılmayacağımızı söyledim. Kamuoyunu fazla meşgul etmenin bir manası yok. İnşallah umduğumuz üzere olur” tabirlerini kullandı.
Atalay “TÜİK temsilcisi kusura bakmasın. Enflasyon yüzde 21 deniyor ancak temel besinlere gelen artırımlar ortada. Dileğimiz önümüze çabucak bir sayı gelmesi ve mevzuyu bağlamamız” dedi. Taraflar üçüncü toplantı için 9 Aralık’ta TİSK’te buluşacak. Yasa gereği minimum fiyatın Aralık ayı içinde belirlenmesi gerekiyor. Taraflar bu yıl ay sonuna kalmadan mutabakata varmayı planladıklarını duyurmuştu. Direkt 7 milyona yakın çalışanı ilgilendiren taban fiyata ait birinci toplantı 1 Aralık’ta yapılmıştı.
Toplantının akabinde Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, “Kısa müddette toplumsal barışa katkı yapan, iş randımanını, işe ahengi artıran, yabancılaşma tersi bütünleşmeyi sağlayacak bir sayıda buluşacağımızı düşünüyorum” sözlerini kullanmıştı. Bakan Alım, toplantı öncesinde minimum fiyat araştırma sonuçlarını da yayımlamıştı. Ankete katılan patronların yüzde 34’ü taban fiyatın ne kadar olması gerektiğine yönelik soruya 3 bin 501 lira ile 3 bin 750 lira ortasında yanıtını vermişti. Patronların yüzde 19,3’ü 3 bin 251-3 bin 500 lira, yüzde 13,7’si ise 3 bin 751-4 bin lira ortasında olması gerektiği istikametinde görüş bildirmişti. Ankete katılan çalışanların yüzde 37,3’ü minimum fiyatın 3 bin 750-4 bin lira ortasında olmasını isterken, yüzde 13’ü ise 4 bin-4 bin 500 lira ortasında olması gerektiğini bildirmişti.
‘RAKAM SÖYLEDİK BEKLENTİ YÜKSEK’
Ergün Atalay, resmi olarak bir fiyat talebinde bulunmadıklarını lakin Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanına “bir rakam” söylediğini açıkladı. Atalay “Makul, beklentileri karşılayan bir teklif bekliyoruz. İstek etmediğimiz bir sayı gelirse çabuk olmanın da manası yok” dedi. Atalay, yolda karşılaştığı herkesin minimum fiyata yönelik yorum yaptığını söyleyerek, toplumdaki beklentinin yükseldiğini anlattı.
‘BÜTÜN ÇALIŞANLAR İÇİN VERGİ DÜZENLEMESİ GEREKİYOR’
Taban ücretlilerin çalıştığı işyerlerinin yüzde 90’ının 10 ve daha az emekçi çalıştırdığını söyleyen Ergün Atalay “Büyük şirketlerin ihracattan ötürü durumlarının iyi olduğunu belirtti. Atalay “Devlet bütün sayıları biliyor, bütün sayılar elinde. Büyük kuruluşlar ihracat yapıyoruz diyor, iyi para kazandıklarını söylüyorlar. Kar mı ediyorlar, ziyan mı ediyorlar sayıları devlet görüyor. Zorda olanlar için bir katkı gerekiyor mu evet. Vergiyle ilgili bir düzenleme de yapılırsa. Zati bizim de vergiyle sıkıntımız var. Ocak ayında aldığımız fiyat ile Aralık ayında aldığımız fiyat farklı. Yüzde 25 vergi geliyor. Yalnızca taban fiyat değil, bütün çalışanlar için vergi düzenlenmeli. Makul, müspet bir sayı bekliyoruz. Kamuoyunda oluşan sayılar ortada. İnşallah umduğumuz üzere olur, tabiri caizse gazozun gazı kaçmaz” dedi.
MEMURA ENFLASYON FARKI TEKRAR MASADA
4 milyon memur ve 2 milyondan fazla memur emeklisinin 2022 ve 2023’teki mali ve toplumsal haklarını belirleyen 6. Periyot Toplu Kontrat görüşmeleri 23 Ağustos’ta imzalanmıştı. Toplu mukaveleyle memur ve memur emeklisine 2022’nin birinci yarısı için yüzde 5+ enflasyon farkı, 2022’nin ikinci yarısı için yüzde 7+ enflasyon farkı artırım yapılmıştı. 2023’te de yüzde 8+6 artırım ve enflasyon farkı oranında artış sağlanacaktı. Ek protokol ile memur maaşlarına toplumsal refah maksatlı ek artış yapılacak. Bakanlıktan yapılan açıklamada, Ağustos’ta imzalanan toplu mukavele ile memur ve memur emeklilerinin maaşlarına yüzde 30 ile yüzde 35 ortasında değişen kümülatif artış oranları ile enflasyon farklarından oluşan artırım yapıldığı hatırlatıldı. Açıklamada “4 milyon memur ve 2 milyondan fazla memur emeklisinin 2022 ve 2023’teki mali ve toplumsal haklarını belirleyen 6. Devir Toplu Mukavele görüşmelerinde, kamu vazifelileri için kıymetli kazanımlara imza atıldı. Memur ve memur emeklilerinin maaşlarına yüzde 30 ile yüzde 35 ortasında değişen kümülatif artış oranları ile enflasyon farklarından oluşan artırım yapıldı. 3600 Ek Gösterge problemi vaat olmaktan çıkarılarak toplu kontrat unsuru haline getirildi” denildi.
Karar
