Koronavirüs salgını nedeniyle uygulanan 17 günlük sokağa çıkma yasağı kapsamında İçişleri Bakanlığı 30 Nisan 2021 tarihinde bir genelge yayınlandı. Çanakkale Valiliği Vilayet Genel Hıfzıssıhha Şurası da kelam konusu genelgeye bağlı kalarak, “tam kapanma periyodunda İnhisar büfelerinin kapalı olmasına, market, bakkal, büfe üzere yerlerde alkol eseri satılmamasına” karar verdi ve monopol büfeleri kapatıldı. Valiliğin kararı doğrultusunda Deniz Öztürk isimli vatandaşa ilişkin inhisar büfesi de kapatılan işyerleri ortasında yer aldı.
İDARİ PARA CEZASI KESİLDİ
Hürriyet’ten Mesut Hasan Benli’nin haberine nazaran; monopol büfe işletmecisi Öztürk’ün tezine nazaran, 6 Mayıs günü konutunun altında bulunan işyerine gidip orada bulunan bilgisayarını almak istedi. Monopol büfesinin açık olduğunu fark eden kolluk kuvvetleri, Genel Hıfzıssıhha Kanuna alışılmamış hareket ettiği için Öztürk’e 900 TL idari para cezası kesti. Öztürk, avukatı Pınar Çelik Arpacı aracılığıyla, Çanakkale 2. Sulh Ceza Hakimliğine başvurarak idari para cezasına itiraz etti. Vilayet emniyet müdürlüğü belgeye gönderdiği savunmasında vatandaşa uygulanan idari para cezasının yasaya ve yönteme uygun olduğunu bildirdi.
PARA CEZASI İPTAL EDİLDİ
Çanakkale 2. Sulh Ceza Hakimliği 7 Eylül tarihinde itirazı karara bağladı. Hakimlik, “idari para cezasının desteği olan olayın kanunda bahsi geçen Yasak yahut zorunlulukları getiren önlemlerden olmadığı kantine varıldığı” gerekçesiyle itirazı kabul edilerek, idari para cezasının kaldırılmasına hükmetti.
Kararın münasebetinde “Covid-19 salgınıyla uğraş etmek hedefiyle alınan önlemlerin Türkiye Cumhuriyeti Anayasa’sının garantisi altında bulunan temel hak ve hürriyetlerin sonlandırılması niteliğinde olduğu, Anayasa’nın temel hak ve hürriyetlerin sonlandırılmasında yahut kullanılmasının durdurulmasında iki farklı sistem öngördüğü” hatırlatılması yapıldı.
Kararda, inanılmaz hal devirlerinde ölçülülük unsuruna uygun olmak kaidesiyle temel hak ve hürriyetlere şahsen Anayasa’nın kendisinin öngördüğü garantilere muhalif bir formda müdahale edilmesine imkân verdiği fevkalâde periyotlarda bu önlemlerin alınabilmesi için kanunla öngörülmelerine gerek olmadığı belirtildi.
Kararda şu tabirlere yer verildi:
SINIRLAMA ANAYASA UYGUN OLMALI
“Olağanüstü Hâl ilân edildikten sonra, Cumhurbaşkanı’nın, Harikulâde Hâl Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi çıkarma yetkisini elde ettiği, Cumhurbaşkanı’nın, inanılmaz hâl ilân ettikten sonra çıkaracağı Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri ile salgın hastalıkla uğraş hedefiyle temel hak ve hürriyetleri sonlandıran önlemlere karar verebileceği, anayasanın 13. hususunda ‘Temel hak ve hürriyetler, özlerine dokunulmaksızın sırf Anayasanın ilgili hususlarında belirtilen sebeplere bağlı olarak ve lakin kanunla sınırlanabilir. Bu sınırlamalar, Anayasa’nın kelamına ve ruhuna, demokratik toplum sisteminin ve lâik Cumhuriyetin gereklerine ve ölçülülük unsuruna karşıt olamaz’ kararının bulunduğu, bu hususa nazaran olağan devirde temel hak ve hürriyetler sonlandırılırken, sınırlamanın kanunla yapılması ve sınırlamanın Anayasanın ilgili hususlarında belirtilen sebeplere dayanması gerekir.
İDARİ YAPTIRIM KARARI ANAYASA KARŞIT
COVID-19 kapsamında alınan temel hak ve hürriyetleri sonlandıran önlemlerin de anayasa uyarınca kanunla öngörülmelerinin gerektiği, kanunla öngörülmemiş bütün önlemlerin anayasanın 13. unsurunda karara bağlanan ‘…ancak kanunla sınırlanabilir’ koşuluna alışılmamış olduğu, önlem kararı alacak yahut alınan önlem kararlarını uygulayacak yönetime de bu yetkinin tıpkı formda fakat kanunla verilebileceği anlaşılmakla, verilen idari yaptırım kararının anayasaya karşıt olduğu …”
Karar
