Türkiye Mühenis ve Mimar Odaları Birliği’ne (TMMOB) bağlı Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO), tarım siyasetlerinin kamu faydasını ve toplum çıkarını temel alarak ekolojiye hassas ve halkın refahına dayalı olması gerektiği niyetiyle yeni bir ‘Tarım Platformu’ kurdu.

Kuruluş hedeflerini açıklamak üzere ZMO’da bir basın toplantısı düzenleyen Tarım Platformu’nun metnini, devir sözcüsü olan ZMO Lideri Baki Remzi Suiçmez okudu.

“KAMU KURUMLARI İŞLEVSİZLEŞTİRİLDİ”

Ülkede 1980’li yıllarda uygulanmaya başlayan ve uygulanmasına devam edilen Neo- liberal tarım politikalarınınım sonucunda Kamu İktisadi Teşebbüslerinin (KİT) özelleştirildiğinin kaydedildiği açıklamada, kamu kurumlarının da işlevsizleştirildiği görüşü savunuldu.

Üretici kooperatiflerinin güçsüzleştirildiği, ziraî takviyelerin azaltıldığı, girdilerde ve eserlerde dışarıya bağımlılığın arttığı ve üreticilerle tüketicilerin daima kaybeden taraf olduğunun söylendiği açıklamada, bunlara ek olarak salgının ve Rusya ile Ukrayna ortasında yaşanan savaşın da tarım kesimini olumsuz etkilediğine dikkat çekildi.

ÇEŞİTLİ TARIM SİYASETLERİNE DİKKAT ÇEKİLDİ

Açıklamadan evvel çıkanlar şu halde:

Tarım, tabiat şartlarına bağlı, kesinlikle korunması gereken ve uzun vadeli planlanması gereken bir daldır. Tüm dünyada bilhassa global salgının birinci çıktığı günlerden bugüne kadar geçen müddette tarımın ve besinin yaşamsal değeri herkes tarafından kabul edilirken, tarım ve besin dalı “milli güvenlik sorunu” olarak görülmüş, gelişmiş ülkeler dahil ek ekonomik ziraî dayanak paketleri ile müdafaacı siyasetler uygulamaya konularak kesimin tümüyle özgür piyasaya bırakılamayacak kadar kıymetli ve stratejik bir dal olduğu anlaşılmıştır.

Ülkemizde ise; harikulâde şartlarda bile somut muhafazacı siyasetlerin yaşama geçirilmemesi, yerli üretimi ve üreticiyi hami somut dayanakların gündeme gelmemesi, üreticilerimiz ve tüketicilerimiz boyutunda yaşanan problemlerin giderek artması sonucunu doğurmuştur.

Tarım siyasetinde emek aleyhine sermaye lehine yapılan her düzenleme; yetersiz ve istikrarsız beslenmeden yüksek besin enflasyonuna, çarpık kentleşmeden etraf felaketlerine, toplumsal tahribattan kültürel yozlaşmaya kadar çok çeşitli alanlarda problemlere neden olmaktadır.

Global iklim değişikliği somut bir gerçekliktir. Lakin ranta dayalı ve sermaye çıkarı öncelikli uygulamalar yüzünden yaşanan iklime dayalı doğal afet ve felaketlerin sorumluluğunu “iklim değişikliği” kavramına yüklemek haksızlıktır. Yapılması gereken doğal istikrarımızı bozan, başta su ve toprak olmak üzere doğal kaynaklarımızı yok eden ve kirletenlere karşı somut yaptırımların ayrımsız derhal uygulanmasıdır.

Çok sayıda değişkeni ve bileşeni bünyesinde barındıran, yalnızca ekonomik değil toplumsal ve ekolojik bir üretim alanı olan tarıma yönelik siyaset belirlemede yalnızca ilgili Bakanlık/ların değil, neredeyse toplumun her kısmının görüş ve teklifleri dikkate alınmak zorundadır.

Bu nedenle siyaset belirlemede; meslek odaları, sendikalar, kooperatifler, üretici dernekleri, lokal kuruluşlar, ekoloji kuruluşları ve tüketici kuruluşları daha aktif rol alabilmeli ve doruktan değil direkt aktörlerin belirleyici olduğu aşağıdan üste bir siyaset belirleme yolu ve süreci izlenmelidir.

Bizler; tarım, besin, hayvancılık, orman ve etraf alanında faaliyet yürüten meslek ve emek örgütleri, demokratik kitle örgütleri, tüketici örgütleri olarak ülkemizin tarım siyasetlerinin hayati değer arz ettiğini, tarım ve besin kesimlerinin kamu faydasını ve toplum çıkarını temel alarak ekolojiye hassas ve halkın refahına dayalı olması gerektiği niyetiyle “Tarım Platformu” oluşturmuş bulunmaktayız.

Aşağıda imzası bulunan kurum ve kuruluşlar olarak ortak çaba yürütmek gayesiyle kurduğumuz Tarım Platformu bileşenleri olarak, ülke seviyesinde eşzamanlı etkinliklerle sesimizi daha gür duyurmayı ve gerçek tarım siyasetlerinin yaşama geçirilmesini amaçlıyoruz.

TALEPLER SIRALANDI

Platform, yaşanan esaslı ve önemli sıkıntıların çözülmesi için kısa, orta ve uzun vadeli öncelikli somut taleplerini açıkladı.

Platformun talepleri şu biçimde sıralandı.

• Tarımda ve besinde yaşadığımız önemli meselelerin tahlili için, alanı hür piyasanın insafına bırakan mevcut Neoliberal Tarım Siyasetleri terk edilerek, acilen Kamucu Tarım Siyasetleri gündeme gelmelidir.
• Anayasanın 166. Unsuru gereği tarım kesiminde planlı kalkınma gündeme gelmeli; arazi kullanım planlaması, ziraî üretim planlaması, sulama planlaması, eğitim-istihdam-yatırım planlaması acilen yaşama geçirilmelidir.
• Sağlıklı planlamalar için aktüel ve hakikat ziraî datalar hazırlanarak kamuoyu ile daima paylaşılmalıdır.
• Ziraî kamu idaresi güçlendirilmeli, Tarım Bakanlığı tekrar yapılandırılmalı, liyakatli takımlar idareye gelmelidir.
• Tarım alanları, çayır ve meralar, zeytinlikler ve başka dikili alanlar şartsız korunmalı, rant gayeli mevzuat düzenlemelerine müsaade verilmemeli, üretim alanlarımız maksadı dışında kullanılmamalıdır.
• Ormanlarımız, zeytinliklerimiz güç ve madencilik yatırımları ile yok edilmemelidir.
• Girdi ve eserlerde dışa bağımlı siyasetlerden vazgeçilmeli, ar-ge çalışmalarına daha fazla hisse ayrılarak girdilerde, ziraî üretim planlaması ile temel eserlerde kendimize kâfi duruma gelinmelidir.
• Ziraî takviyeler kâfi olmalı ve yılı içinde ödenmeli, ziraî girdi maliyetleri somut olarak düşürülmeli, ziraî kredi muhtaçlıkları çiftçi lehine düzenlenmeli, bitkisel ve hayvansal üretimde öngörülebilirlik sağlanarak üretimde devamlılık ortamı oluşturulmalıdır.
• Yem-süt-et bütününde hayvancılığımız geliştirilmeli ve yerli üretim artırılmalıdır.
• Denizlerimiz ve iç sularımız kirletilmemeli, balık çiftlikleri yine değerlendirilmeli, su eserleri üretimi ve balıkçılık geliştirilmelidir.
• Ziraî KİT’ler tekrar açılarak kamunun piyasayı faal düzenlemesi sağlanmalıdır.
• Eğitim-istihdam planlaması yapılarak, tarım meslek liseleri yine açılmalı, yüksek tahsilde nicelik ve nitelik sorunu çözülmeli, kamuda kâfi atama yapılmalı, özel kesimde çalışan üyelerimizin çalışma şartları ve fiyatları iyileştirilmelidir.
• Üretim, sürece, pazarlama etaplarında demokratik kooperatifçilik desteklenmelidir.
• Küçük aile işletmeleri desteklenmeli, yerelde üretim özendirilmelidir.
• Geçimlik tarım üretimi yapan çiftçi ailelerinin ödenemez hale gelen borçları silinmelidir.
• Tarımda emek sömürüsü önlenmeli, mevsimlik personellerin meseleleri çözülmeli, bayan ve çocuk emeği istismarı önlenmeli, üreten emek hakkını almalıdır.
• Besin güvenliği ve besin garantisini de kapsayan besin egemenliğine dayalı bir tarım modeline geçilmelidir.
• Besin tedarik zinciri demokratik kooperatifler temelinde kısaltılarak tüketiciler kâfi, sağlıklı ve ucuz besine daima erişebilmelidir.
• İklim değişikliğinin kısa ve uzun vadeli senaryoları dikkate alınarak su kaynaklarına yönelik uzun vadeli planlamalar ile gerekli tedbirler somut olarak vaktinde uygulanmalıdır.
• Pak havanın en kıymetli kaynağı ve su havzalarını besleyen doğal ve en pak ortamlar olan biyolojik varlığımız ormanlarımız şartsız korunmalı ve ekoloji bütününde orman alanları artırılmalıdır.
• Biyoçeşitliliğimizi ve gen kaynaklarımızı koruyan siyasetler yaşama geçirilmelidir.

“Üretemezsek tüketemeyiz. Üreticinin ve tüketicinin keyifli olduğu bir ülkede yaşamamız mümkün” denilen açıklama, “Bizler, Tarım Platformu bileşenleri olarak; yaşanan yakıcı ve yıkıcı sıkıntıların tahlili için bilimsel datalar doğrultusunda gayret, toplumsal çaba, hukuk gayreti ile birlikte, daima birlikte ortak gayret kararlığımızı kamuoyu ile paylaşıyoruz. Saygılarımızla” sözleriyle son buldu.

İşte platformun imzacıları:

DİSK Türkiye Besin Sanayii Emekçileri Sendikası (GIDA-İŞ)

KESK Tarım ve Ormancılık Hizmet Kolu Kamu İşçileri Sendikası (TARIMORKAM-SEN)

Su Eserleri Kooperatifleri Merkez Birliği (SÜR-KOOP)

Tarım ve Besin Etiği Derneği (TARGET)

Ziraî Gelişme Eğitim ve Toplumsal Dayanışma Vakfı (TARGEV)

TMMOB Etraf Mühendisleri Odası

TMMOB Besin Mühendisleri Odası

TMMOB Kimya Mühendisleri Odası

TMMOB Meteoroloji Mühendisleri Odası

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası

Tüketici Hakları Derneği (THD)

Tüketici Dernekleri Federasyonu (TÜDEF)

Tüketiciyi Müdafaa Derneği (TÜKODER)

Tüm Üretici Köylü Sendikası (TÜM KÖY SEN)

Türkiye Biyologlar Derneği (TBD)

Türkiye Hayvancılık Kooperatifleri Merkez Birliği (HAYKOOP)

Türkiye Ormancılar Derneği (TOD)

Türkiye Sulama Kooperatifleri Merkez Birliği (TÜS-KOOPBİR)

Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD)

Veteriner Doktorlar Derneği (VHD)

Karar