İKTİSAT SERVİSİ

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan her fırsatta yüksek faize karşı olduğunu belirterek enflasyona faizin sebep olduğunu söylüyor.

İktisat idaresinin faiz hassasiyetiyle Merkez Bankası Eylül ayından bu yana üst üste faiz indirimi gerçekleştirdi. İndirim kararları sonrası Türk Lirası rekor düzeyde paha kaybederken enflasyon da artmaya devam etti.

Merkez Bankası’nın 16 Aralık’ta gerçekleştireceği Para Siyaseti Heyeti (PPK) toplantısı öncesi iddialar indirimden yana oldu. Geçen hafta Merkez Bankası’nın yatırımcı toplatısında ise yabancı yatırımcılara faiz indirimi için alan kalmadığı belirtilirken yerli yatırımcıya indirim sinyali verildi. Milletlerarası yatırım bankası Barclays, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın gelecek iki toplantıda toplam 300 baz puan daha indirim yaparak faizleri yüzde 12 düzeyine indirmesini beklediklerini açıkladı. İngiliz finans kuruluşu Barclays ekonomistleri yayımladıkları bir araştırma raporunda Türkiye’nin 2018’e kıyasla kur şoklarına karşı daha hazırlıklı olduğunu ancak o vakitten bu yana tüm metriklerin de güzelleşme göstermediğini belirtti.

Enflasyonun gelecek aylarda keskin bir biçimde yüzde 30’a yükselmesini bekleyen ekonomistler, dolarizasyonun yüksek kalmaya devam etmesini beklediklerini de belirtti. Dolar/TL ’nin 2021 sonunda 14,50 olmasını bekleyen Barclays, 2022’nin ortasından itibaren ise dolar kurunun 16’ya ulaşmasını öngördüklerini aktardı. Öte yandan memleketler arası kuruluşlar yılın son ayı için indirim varsayımları yaparken bunun tıpkı vakitte makroekonomik istikrar için risk olduğunu vurguluyor. Fitch Ratings, Merkez Bankası’nın daha fazla faiz indirmesinin makroekonomik istikrar için risk yarattığını belirtirken, gelişmiş ülkelerin faizleri artırmasına karşı Türkiye’nin bölgedeki en kırılgan ülke olduğunu aktardı.

ZAYIF TL YÜKSEK ENFLASYON MANASINA GELİYOR

Barclays ekonomistleri Türkiye iktisadında ani bir duruş ise beklemediklerini aktardı. TL’nin zayıflığı ‘ani durma’ devirlerini hatırlatsa da Türkiye’nin şimdi o durumda olmadığını lisana getiren ekonomistler bunun nedenini de TL’deki istikrarsızlığın cari açık finansmanı meselelerinden değil düşük siyaset faizi ve yüksek enflasyondan kaynaklanmasına bağladı. TL’nin değerli bir baskı altında olduğunu kaydeden kurum, daha zayıf bir TL’nin, daha yüksek enflasyon manasına geleceğini ve bunun da daha düşük gerçek siyaset faizlerine yol açabileceğini kaydederek Merkez Bankası’nın ise sürece faiz indirimleriyle biraz daha zorlaştırdığını lisana getirdi. Yerellerin dolarizasyonunun da bu siyasetlerle desteklendiğini belirten kurum, sonuçta TL’nin daha da zayıfladığına işaret etti.

TÜRKİYE BÖLGEDEKİ EN KIRILGAN ÜLKE

Fitch Ratings, yayımladığı bir araştırma raporunda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın daha fazla faiz indirmesinin ya da alışılmadık tedbirler almasının makroekonomik istikrar için risk yarattığını söyledi. 2023 seçimlerine giderken Türkiye’yi takip edeceklerini belirten kurum, seçimlerin siyaset imalini ve siyasi ortamı nasıl etkileyeceğini gözlemleyeceklerini söyledi. Fed’in 25 baz puanlık faiz artırımı da dahil olmak üzere gelişmiş ülkelerin faiz artırımlarına başlamasının makul durumlara sahip ülkeler üzerinde baskı oluşturabileceğini belirten Fitch Ratings, bu faiz artırımlarına karşı Türkiye’nin bölgedeki en kırılgan ülke olduğunu lisana getirdi. Enflasyon yükselirken faiz indirimlerinin devam etmesinin para siyasetinin kredibilitesini düşürdüğünü ve Türk lirasını baskıladığını belirten kurum, Türkiye’nin son yıllarda birçok kur şoku atlattığını ve bir tane daha şokun yakında gerçekleşebileceğini vurguladı.

HAZİNE BORÇLANMASINDA HASSASİYET YOK

Merkez bankası Türk Lirası’nın bedel kaybına karşın ısrarla faiz indirimine devam ediyor. İktisat idaresi faiz konusunda hassasiyetleri olduğunu söz ederek sert bir lisanla yüksek faize karşı olduğunu söylüyor. Fakat bu hassasiyet Hazine’nin borçlanmasında devre dışı bırakılıyor. Merkez Bankası’nın üst üste yaptığı siyaset faizi indirimi kararları hazine borçlanmasındaki faizin artmasına neden oluyor. Eylül ayında siyaset faizi yüzde 19’da iken Hazine’nin 5 yıl vadeli borçlanma faizi yüzde 17,91’di. Peş peşe yapılan faiz indirimleri Hazine’nin maliyetlerini arttırarak bu oranı yüzde 22,10’a çıkardı. Hazine’nin vadeli borçlanma faiz oranı yüzde geçen ay yüzde 19,44 iken Merkez’in faiz indirimiyle yüzde 15 düzeyine gelen siyaset faiziyle bir arada Hazine’nin 5 yıl vadeli borçlanma faizi de yüzde 22,10’a çıktı. Bu durum hazine borçlanmasında faiz hassasiyeti yok tenkitlerine neden oldu.

Karar