İktisadın çarklarına sıkışan Kovid’in zincirleme tesiri nedeniyle esnaf güç devirden geçiyor. Esnaf ve Sanatkârlar Sicil Gazetesi datalarını işaret eden CHP’li Ağbaba “2020’de her gün ortalama en az 273 esnaf kepenk kapattı” dedi.
Lakin sorumlusu da bu kesim oldu. İki yıl evvel soğan üreticilerinin yüksek fiyatların nedeni olarak gösterilmesiyle yaşanan sürecin gibisi bu defa market ve pazarcılar için işlemeye başladı.
‘FİYATLAR RAFTA YÜKSELTİLİYOR’ SUÇLAMASI
Erdoğan’ın, raflardaki fiyat artışının sebebinin marketler olduğunu belirtmesiyle birlikte pazarcı, bakkal enflasyonu patlatan kesim üzere gösterildi.
İktisattaki kronik meseleleri gözardı eden yaklaşım tartışma yarattı. Ticaret Bakanlığı ise güç virajdan geçen esnafı ‘fahiş fiyat’ kontrolleriyle cezalandırdı. 81 vilayette market, bakkal, pazar yerlerine yapılan denetlemede bugüne kadar 495 firmaya toplam 15 milyon TL ceza uyguladı.
SAVUNMANI VER BAKKAL AMCA
tarafından son bir haftada bin 674 işletme denetlendi. Firmaların savunmaları alındı.
ENFLASYON FATURASI ESNAFA ÇIKTI
Ticaret Bakanlığı 120 firmaya fahiş fiyat ve stokçuluk nedeniyle 3.5 milyon lira ceza kesti. Pandemi devrinde artan fiyatlarla tekrar gayret başlarken, enflasyonun faturası yine esnafa kesildi. 2 yıl evvel de artan patates ve soğan fiyatlarıyla üretici ‘stokçu’ damgası yemişti.
Türkiye’nin en büyük problemlerinden biri olan enflasyonu tek haneye düşürmek için Merkez Bankası sıkı para siyasetini sürdürüyor. Son devirde artan fiyatlar karşısında şikayetlerin gerisi arkası kesilmezken, bakanlık da fahiş fiyat avına çıktı.
Pandemi periyodunda artan fiyatlarla yine uğraş başlarken, enflasyonun faturası tekrar esnafa kesildi. 120 firmaya ‘fahiş fiyat’ ve ‘stokçuluk’ nedeniyle 3 milyon 595 bin lira idari para cezası uygulandı. Yaklaşık 2 yıl evvel de artan patates ve soğan fiyatlarıyla ‘stokçuluk’ ortaya çıkmıştı. O devirde Türkiye genelinde geniş patates ve soğan stokçularının peşine düşülürken hem tüketici hem de üretici mağdur edildi.
Tüketici fahiş fiyattan patates soğana mahkum edilirken, üretici de hasat vakti toplayıp depolara koyduğu eserle stokçu damgası yedi. Enflasyon artışında gaye gösterilen patates ve soğan üreticileri hasat vakti depolara koyduğu eserlerle stokçu damgası yemişti. Hasat vakti toplanan eserleri o periyotta mecburen depolara koyulması gerektiğini anlatmaya çalışan üreticiler, kısa vadeli alınan tedbirler fiyatların tekrar artacağını da tekraren paylaşmıştı.
2 yıl evvel O periyotta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘Bundan sonra stokların yapıldığı bütün depoları basacağız. Kimse benim vatandaşıma değerli eser satma hakkına sahip değil’ açıklamasıyla ülke genelinde depoların neredeyse tümüne baskın yapıldı. Cezaların da gerisi ardı kesilmedi.
Artık de gayede bu sefer esnaf var. Her gün değişen etiketler var lakin sorun son satıcı da değil. Ticaret Bakanlığı, başta besin ve temel gereksinim hususları olmak üzere piyasadaki fiyat gelişmelerinin yakından takip edildiği belirtildi. 120 firmaya 3 milyon 595 bin lira idari para cezası verildi.
Haksız Fiyat Kıymetlendirme Kurulu’nun, bugüne kadar 3 bin 386 belgeyi karara bağlayarak, besin, paklık, hijyen eserleri üzere temel gereksinim unsurlarında fahiş fiyat artışı yaptığı bedellendirilen 495 firmaya toplam olarak 15 milyon 480 bin lira idari para cezası uyguladı. Yapılan kontroller sonucunda en çok zerzevat meyve ile ayçicek yağı, tavuk, yumurta ve un üzere temel besin eserlerinde fahiş fiyat artışı yapıldığının tespit edildiğine dikkat çekildi.
1 HAFTADA BİN 674 İŞLETME DENETLENDİ
Son bir haftada 81 vilayette bulunan market, pazar yeri, çarşı ve toptancı hallerinde fahiş fiyat artışlarına yönelik Vilayet Müdürlükleri ve Teftiş Başkanlığının iştirakiyle kontrol yapıldığı da bildirildi. Açıklamada, “Sadece son bir haftada 1674 işletme bazında 22 bin 535 eser bakanlığımızca denetlenmiştir.
Denetleme sonucu elde edilen tespitler Haksız Fiyat Kıymetlendirme Heyeti tarafından kıymetlendirilerek firmaların savunmalarının alınmasının akabinde haksız fiyat artışında bulunduğu tespit edilenler hakkında 10 bin 911 liradan 100 bin 910 liraya, stokçuluk faaliyetinde bulunduğu tespit edilenlere ise 54 bin 555 liradan 545 bin 550 liraya varan idari para cezası yaptırımı uygulanmıştır” denildi.
Fahiş fiyat artışları ile stokçuluk aksiyonlarının yakından takibi emeliyle kontrollerin aralıksız devam edeceği belirtildi.
ŞİKAYETİN İSPAT YÜKÜMLÜLÜĞÜ YOK
Tüketiciyi Destekleme Derneği (TÜKDES) Genel Lideri Süleyman Bakal, Türkiye’nin gündeminde olan fahiş fiyatlarına karşı tüketicinin ne yapması gerektiği konusunda açıklamalarda bulundu. Vatandaşın şikâyetleri bir ihbar nitelikte olduğu aktaran Lider Bakal, ihbarların ispat yükümlüğü olmadığını söyledi.
Bakal “Zaman vakit bize de fahiş fiyat uygulanması ilgili şikâyetler geliyor. Bize gelen ve tüm tüketicilere fahiş fiyatlarla ilgili şu tavsiyelerde bulunuyoruz. Birincisi, kelam edilen fahiş fiyatlarıyla ilgili şikâyetlerini ALO 175’e arayarak bildirebilir. İkinci olarak Ticaret Bakanlığı tarafından sunulduğu Haksız Fiyat Artışı Şikâyet Bildirimi (HFA-BİLDİRİMİ) uygulaması var.
Vatandaş haksız bir fiyatla karşı karşıya geliyorsa, bu uygulama üzerinden Ticaret Bakanlığına iletebilir ve bu uygulamadan gelen şikâyetler doğrultusunda yetkililer çabucak harekete geçer. Üçüncü olarak; şuurlu tüketicinin, haksız fiyat uygulandığı inandığı marketten bir daha alış-veriş yapmamalı” dedi.
Karar
