Et ve Süt Kurumu (ESK) tarafından her ay yayınlanan Süt Piyasa Bülteni’nde yer alan datalara nazaran, bu yılın birinci 8 aylık periyodunda süt tozu ithalatı ölçü olarak yüzde 9 bin 712 oranında artarak 39 ton 856 kilodan, 3 bin 910 ton 995 kiloya ulaştı. Kıymet olarak ise, süt tozuna ödenen döviz birinci 8 ayda geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 3 bin 816 oranında artarak 144 bin 647 dolardan 5 milyon 665 bin 464 dolara ulaştı.
ÇİĞ SÜTÜN FİYATI 11 AYDAN BERİ SABİT
Süt tozuna ödenen faturadaki baş döndürücü yükselişe karşın, çiğ sütün fiyatı 11 aydan bu yana sabit kaldı. Çiftçinin ürettiği çiğ sütün fiyatı tam 11 aydır (15 Kasım 2019 tarihinden bu yana) bir kuruş artmazken, süt tozu ithalatı 8 ayda yüzde 9 bin 712 arttı. Bir sefer daha ülkenin kaynakları üreten çiftçiye değil, ithalatla öteki ülkelerin çiftçilerine gitti.
SÜT TOZU İTHALATI PATLADI
Ali Ekber Yıldırım’ın haberine nazaran; Türkiye, son yıllarda süt tozu ithal eden değil, ihraç eden ülke pozisyonundaydı. Süt tozu ithalatı 2017’de yalnızca 97 ton olurken, ihracat 32 bin 680 ton olarak gerçekleşti. 2018’de ithalat 121 ton, ihracat 25 bin 869 ton oldu. Geçen yıl ise ithalat 69 tonda kalırken, ihracat 40 bin 706 ton ile en üst düzeye ulaştı. Ama bu yılın birinci 8 aylık periyodunda ithalat adeta patladı ve 3 bin 910 tona ulaştı. İhracatta ise, büyük bir düşüş yaşandı. Birinci 8 aylık periyotta 8 bin 49 ton ihracat yapılabildi.
19 TON OLAN PEYNİR ALTI SUYU İTHALATI 765 TON OLDU
Süt eserleri ortasında ithalatı en çok artan yalnızca süt tozu değil. Peynir altı suyu ithalatındaki artış da çok dikkat cazibeli. Ölçü bazında yüzde 6 bin 419, bedel olarak ise dolar bazında peynir altı suyu ithalatında yüzde 1678 artış kaydedildi.
ESK’nın yayınladığı datalara nazaran, 2017 yılında 325 ton, 2018’de 82 ton ve 2019’da yalnızca 19 ton olan peynir altı suyu ithalatı, bu yılın birinci 8 aylık devrinde büyük bir sıçrama ile 765 ton oldu. Ödenen döviz ise 2019 yılının birinci 8 ayında 53 bin dolar iken bu yılın birinci 8 ayında 942 bin 847 dolar oldu.
Peynir altı suyu ihracatı ise geçen yılın birinci 8 aylık bilgileri ile çabucak hemen birebir. İhracat birinci 8 ayda 37 bin 540 ton oldu.
YOĞURT İTHALATINDA YÜZDE 864’LÜK ARTIŞ
Ölçü olarak çok yüksek bir oranda ithalat yapılmamasına karşın Türklerin mucidi olduğu yoğurtta bile ithalat yüzde 864 arttı. Geçen yıl birinci 8 ayda 3 ton 472 kilo yoğurt ithalatı yapan Türkiye, bu yıl birebir periyotta 33 ton 471 kilo yoğurt ithal etti. Geçen sene 20 bin 714 dolar ödenen yoğurt ithalatına bu yıl birebir periyotta yüzde 174 artışla 56 bin 809 dolar ödendi.
Türkiye’nin birinci 8 aylık devirde yoğurt ihracatı yüzde 23.7 düşüşle 673 tona geriledi. İhracat ve ithalat sayıları karşılaştırınca elbette ithalat çok daha düşük ve konuşmaya değmez denilebilir. Ancak, Türkiye’nin yoğurt ithalatı yapması bile kabul edilebilir bir durum değil.
TEREYAĞI İTHALATI
Türkiye, yılda ortalama 9-10 bin ton tereyağı ithalatı yaparken, ihracatı 500 ton düzeylerinde. Bu yılın birinci 8 aylık periyodunda tereyağı ihracatı 2019’un birebir devrine nazaran yüzde 351.3 artışla 336 tondan 1519 tona çıktı. Birebir devirde tereyağı ithalatı ise yüzde 117.1 artışla 3 bin 386 tondan 7 bin 353 tona çıktı. Tereyağı ithalatına birinci 3 ayda 26 milyon dolar ödenirken, ihracattan elde edilen döviz 3.3 milyon dolar.
PEYNİR DE HEM İTHALAT HEM DE İHRACAT ARTTI
Süt eserleri dış ticaretindeki kıymetli eserlerden birisi de peynir. Peynirde de hem ithalat hem de ihracat arttı. Türkiye’nin yıllık peynir ihracatı ortalama 50 bin ton, ithalatı ise 8 bin ton civarında. 2019 yılının birinci 8 aylık devrinde peynir ihracatı 32 bin 220 ton olurken bu yılın birebir periyodunda yüzde 16.6 oranında artış ile 37 bin 552 tona çıktı.
Peynir ithalatı ise birebir periyotta yüzde 88.4 oranında artış ile 3 bin 51 tondan 5 bin 748 tona çıktı. Birinci 8 ayda peynir ihracatından 132 milyon dolar döviz sağlanırken, 19.3 milyon dolar peynir ithalatına ödendi.
Süt Piyasa Bülteni’nde yer alan datalara nazaran, Türkiye’nin ağustos ayı itibariyle süt ve süt eserleri ithalatı geçen yılın birebir devrine nazaran bedel bazında yüzde 91.1, ölçü bazında ise yüzde 146 arttı. Geçen yıl birinci 9 ayda toplam süt eserleri ithalatı 8 bin 959 ton iken bu yıl birebir periyotta 22 bin 89 tona yükseldi. İthalata ödenen döviz ise birebir devirde 34.1 milyon dolardan 65.3 milyon dolara çıktı.
Tıpkı periyotta süt ve süt eserleri ihracatında ise, paha bazında yüzde 2.6, ölçü bazında ise yüzde 19.7 oranında düşüş kaydedildi. Süt eserleri ihracatı birinci 8 ayda geçen yılın tıpkı devrine nazaran 154 bin tondan 123 bin tona geriledi. İhracat geliri de 252.3 milyon dolardan 245.7 milyon dolara geriledi.
Karar
