‘SpaceX roketi uzay istasyonuna ne vakit ulaşacak?’, ‘SpaceX nedir?’, ‘SpaceX roketi nereye gidiyor?’ sorularının karşılıkları internette araştırılıyor. Uzun vakittir dört gözle beklenen fırlatma, dün gece (30 Mayıs 2020 Cumartesi günü) TSİ 22.23’te gerçekleşti. SpaceX’in beşerli roketi, yaklaşık 19 st sürecek uzun uçuşa başlamış oldu. Pekala, ‘SpaceX’in uzaya çıkmasının insanlık için nasıl bir kıymeti var?’, ‘Elon Musk kimdir?’ Ayrıntılar haberimizde…
SPACEX ROKETİNDEN CANLI YAYIN
SPACEX ROKETİ NEREYE GİDİYOR?
Amerikan uzay mekiği ve roket üreticisi SpaceX’in, ABD Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) paydaşlığıyla dünya yörüngesine göndereceği birinci beşerli uzay mekiği denemesi Florida’daki Kennedy Uzay Üssü’nden fırlatıldı.
SpaceX’in roketinin içinde 2 astronot bulunuyor. NASA’nın tecrübeli astronotları 49 yaşındaki Robert Behnken ve 53 yaşındaki Douglas Hurley, Dragon kapsülüyle Milletlerarası Uzay İstasyonu’na vardı. Uçuşta rastgele bir aksaklık olmazken seyahat 19 st sürdü.
SPACEX ROKETİ UZAY İSTASYONUNA NE VAKIT ULAŞACAK?
Fırlatma süreci, 1969 yılında Ay’a gönderilen birinci uzay aracının fırlatıldığı yerden yapıldı. Astronotlar, Memleketler arası Uzay İstasyonu’na 31 Mayıs 2020 Pazar günü TSİ 17.30’da muvaffakiyetle ulaştı.
Hava durumu uzmanları hava şartlarının riskli olabileceği kestiriminde bulunuyordu. Fakat şartların elverişli olmasına karar verilmesinin akabinde fırlatma süreci tamamlandı. Bu uzay vazifesinin ‘ilkler tarihine’ geçiren nedenlerinden biri, NASA’nın astronotlarını uzaya göndermek için birinci sefer özel bir şirketle çalışıyor olması.
SpaceX’in roket prototipi de cuma günü şirketin Teksas’taki Ar-Ge tesisinde patlamıştı. Şirket, Starship ismini verdiği uzay aracının yeni tasarımı için testler yapıyordu. Son model patlamayla büsbütün yok oldu.
SpaceX’in Meksika hududundaki Boca Chica’da bulunan Ar-Ge tesisinde yürütülen çalışmalar, SpaceX’in Nasa ile yürüttüğü ticari fliyetlerden bağımsız olarak yürütülüyor.
ISS: Uluslararası Uzay İstasyonu
BU FIRLATMA NEDEN ÇOK DEĞERLI?
SpaceX roketinin uzaya gönderilmesiyle 9 yıl ortadan sonra ABD topraklarından uzaya astronot gönderilmiş oldu. NASA Temmuz 2011’de uzaya astronot göndermeyi durdurmuş, bu tarihten sonra astronotları uzaya Rusya’ya ilişkin Soyuz isimli kapsülleri taşmaya başlamıştı.
Falcon 9 roketlerin yine kullanılabilir olmasıyla maliyetleri büyük oranda düşürmeyi başaran 2002 kuruluşlu SpaceX firması, 2012’den beri uzaya kargo taşıyor.
Başarılı olan fırlatma sonrası NASA, alçak dünya yörüngesinde bulunan Memleketler arası Uzay İstasyonu’na astronot göndermek için her seferinde Rusya’ya koltuk başına ödediği yaklaşık 85 milyon dolarlık masraftan da kurtulmuş olacak.
NASA, 2011 yılından bu yana mürettebatlı uçuş projesini askıya almasından ötürü her seferinde astronotlarını uzay istasyonuna taşımak için Rusya’ya ilişkin Soyuz uzay araçlarını kullanıyordu.
Beşerli uçuşu gerçekleştirme projesi için NASA’dan 3 milyar doların üzerinde bir bütçe alan SpaceX’in bugün yapılacak test uçuşunun başarılı olması durumunda uzay sanayisini için atılacak başka adımları cesaretlendireceği öngörülüyor.
Memleketler arası Uzay İstasyonu’nu 4 ülke ve Avrupa Birliği finanse ediyor
UZAYA GÖNDERİLEN ASTRONOTLAR KİMLER?
NASA astronotu Bob Behnken ve Doug Hurley, 2000 yılında seçilmişlerdi ve ikisi de uzay mekiğiyle iki kere uzaya fırlatıldı. NASA astronotlarının en deneyimlilerinden olan astronotlar yeni uzay aracı Crew Dragon kapsülünde pilot olmak için eğitildiler. Doug Hurley uzayda 28 gün 11 st geçirirken, Bob Behnken, 37 sti uzay yürüyüşü olmak üzere, 29 gün 12 st geçirdi.
Fırlatmadan kısa bir müddet evvel SpaceX takımı astronotlara teşekkür ederek, “Bu hoş gezegenin görünümünün tadını çıkarın” dedi. Astronotlardan Hurley de, “ABD’yi yine uzaya araç gönderme işinin bir modülü yapan bu devasa gayretlerin bir modülü olmaktan gurur duyuyoruz. Yörüngeye ulaşınca haberleşiriz” cevabını verdi.
ASTRONOTLAR KAPSÜLDE NE YAPACAK?
Fırlatma muvaffakiyetle gerçekleştirildikten sonra roketten ayrılarak yörüngeye giren Crew Dragon kapsülü, astronot Behnken ve Hurley tarafından test edilecek. Kapsülün etraf denetim sistemini, ekranlarını, kontollerini ve hareket iticilerini test edecek olan astronotlar 18 st sonra UUİ’ye kenetelenecek. Oradaki meslektaşlarıyla bilimsel misyonlar yürütürken, Crew Dragon’un uzay istasyonu ile ilgili testleri yapılacak.
Dünya’ya dönme vakti geldiğinde kapsül Atlantik denizine paraşütle inecek ve Go Navigator isimli bir gemi kapsülü ve mürettebatı kurtaracak.
YENİ UZAY GİYSİSİ UZAY YÜRÜYÜŞÜNDE KULLANILACAK MI?
Behnken ve Hurley’nin kapsülde giyeceği uzay giysileri, uzay yürüyüşü için tasarlanmadı. Giysiler, uzay aracındaki havanın azalması durumunda astronotları hayatta tutması için tasarlandı. Her biri uzaya gidecek astronotlar için özel olarak üretilen giysiler Batman, X-Men ve Thor sinemalarındaki kıyafetleri tasarlayan Jose Fernandez tarafından tasarlandı.
DAHA SONRA NE OLACAK?
Crew Dragon Demo-2 beşerli test de muvaffakiyete ulaştığında SpaceX, NASA ile 2.6 milyar dolarlık mukavele imzalayarak 6 beşerli misyon daha yürütecek.
SPACEX NEDİR?
Falcon 9 ve Falcon Heavy roketleriyle resmi ve ticari fırlatma hizmeti veren özel bir Amerikan şirketi olan SpaceX, 2002 yılında Elon Musk tarafından, uzay nakliyatını uygun maliyetlerde gerçekleştirmek ve Mars’ı kolonileştirme çalışmalarını başlatmak emeliyle kurmuştu.
SpaceX, uzaya araç fırlatmak için ürettiği roketleri fırlatmadan sonra onları sağlam geri getirmeyi başararak gündem olmuştu. Bu biçimde tekrar yeni roketler üretmeye gerek kalmadan tıpkı roketler kullanılabilecek. Memleketler arası Uzay İstasyonuna nizamlı olarak kargo gönderen şirket, 2 Mart 2019’da insansız gerçekleşen Crew Dragon Demo-1 test misyonunu muvaffakiyetle tamamlamıştı.
ELON MUSK KİMDİR?
Güney Afrika doğumlu Elon Musk, PayPal satışından 160 milyon dolardan fazla para kazanmıştı. Elon Musk’ın insanlığı uzay seyahatinde daha ileri götürme maksadı, SpaceX’in kurulmasında tesirli bir faktördü. Elektrikli araba üreticisi Tesla şirketinin sahibi olan Musk, ABD’nin en büyük güneş gücü sistemi sağlayıcısı SolarCity şirketinin en büyük hissedarıdır.
Karar
