Doğu Akdeniz’de sismik araştırmalar yapan Oruç Reis gemisi, Türkiye ile Yunanistan ortasında NATO nezdinde başlayan müzakerelerin akabinde Antalya Limanı’na geri döndü.

25 Eylül’e kadar bölgede çalışması beklenen Oruç Reis’in limana dönmesi üzerine Atina’dan açıklama geldi.

Yunan Hükümet Sözcüsü Stelios Petsas, atılan adımı ‘pozitif bir sinyal’ olarak niteledi. Petsas, daha iyi kıymetlendirme yapmak için gelişmeleri beklemek gerektiğinin de altını çizdi.

“ORUÇ REİS’İN ANTALYA’YA DÖNÜŞÜ OLUMLU BİR ADIM”

Yunanistan Başbakanı Miçotakis de Navtex mühleti uzatılmayan Oruç Reis için “Oruç Reis’in Antalya’ya dönüşü olumlu bir adımdır. Umarım bu adımı diğerleri da takip eder. Bu istikamette adımlar atılırsa, Yunanistan Türkiye ile yeni bir keşif teması döngüsü başlatmaya hazır” yorumunda bulundu. 

Reuters’ın haberine nazaran Miçotakis, Türkiye ile Yunanistan ortasında diyalog kurulabileceğine söyledi. Miçotakis, “İyi niyetli diyalog, elimizdeki problemle başa çıkmanın ana yoludur, bu da deniz bölgelerinin sınırlandırılmasıdır” dedi.

“TABİİ Kİ TÜRKİYE CUMHURBAŞKANI İLE GÖRÜŞEBİLİRİM”

Cumhurbaşkanı Erdoğan ile de görüşebileceğini belirtem Miçotakis, “Son derece etkin diplomasi uyguladık, yeni ittifaklar kurduk, Avrupa’yı yanımızda getirdik. Türkiye ile tek farkımızın deniz bölgelerinin sonlandırılması olduğunu tekrarlıyorum.

Söyleyebileceğim şey, tansiyonu azaltma olursa, süreklilik varsa, keşif temaslarını 2016 yılında tek gayesi deniz bölgelerini sonlandırmakla durdukları yerden devam ettirmeye hazır olduğumuzdur. Natürel ki Türkiye Cumhurbaşkanı ile görüşebilirim ve bu türlü bir olasılığa karşı değilim” tabirlerini kullandı.

25 EYLÜL’E KADAR UZALTILMASI BEKLENİYORDU

Oruç Reis gemisinin Doğu Akdeniz’deki çalışma mühleti 12 Eylül’e kadar uzatılmıştı. Navtex mühleti en son 12 Eylül’e kadar uzatılan Oruç Reis’in 25 Eylül’e kadar bölgede kalması ve çalışmalarını sürdürmesi bekleniyordu. 

24-25 Eylül’de Avrupa Birliği de Doğu Akdeniz’de Türkiye ile Yunanistan ortasında doğalgaz arama faaliyetleri nedeniyle yükselen tansiyonu ele alacağı özel bir tepe toplantısı planlamıştı.

AKAR: İLERİ GERİ HAREKETLER OLACAKTIR

Oruç Reis gemisinin faaliyetleri hakkında Ulusal Savunma Bakanı Hukusi Akar da “Plan çerçevesinde ileri geri hareketler olacaktır. Oradaki haklarımızdan vazgeçilmesi kelam konusu değil” dedi.

POMPEO’DAN ADA’YA ‘TEK TARAFLI’ ZİYARET

Bu ortada Güney Kıbrıs Rum Idaresi’ni ziyaret eden ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, bölge ülkelerine davet yaparak “Bölgedeki ülkeler güvenlik, güç kaynakları ve denizlerle ilgili mevzuları diplomatik yolla ve barışçıl formda çözmeliler” dedi.

Pompeo ayrıyeten bölgedeki tansiyonların Doğu Akdeniz’deki sıkıntılara tahlil getirmeyeceğini belirterek ‘ABD’nin, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de yürüttüğü faaliyetlerden derin telaş duyduğunu’ söyledi. KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı da Pompeo’nun Ada’ya ziyaretinde kendisiyle görüşme planı yapmamasını eleştirdi.

NE OLMUŞTU?

Türkiye ile Yunanistan’ı savaşın eşiğine getiren 21 Temmuz’daki Navtex tansiyonu, mekik diplomasisiyle düşürülmüştü. Lakin Mısır’la ‘deniz yetki alanları’ anlaşması yapan Yunanistan, süreci baltalamıştı. Egemenlik haklarını çiğneyen adıma rağmen Ankara, bölgeye iki savaş gemisinin refakatinde Oruç Reis’i göndermişti.

Bunun üzerine Atina idaresi de AB Dış Bağlantılar Kurulu’nu ‘Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki faaliyetleri’ hakkında acil toplantıya çağırmıştı.

Türkiye’nin milletlerarası haklarını kullanarak başlattığı arama çalışmalarına Yunanistan’ın akabinde Fransa da reaksiyon göstermişti. Çıkan krize Fransa, bölgeye askeri sevkiyatta yaparak dahil olmuştu.

Krizin askerler ortasında tahlili için NATO nezdinde Ankara ve Atina bir defa daha masaya oturmuştu. Kriz sürecinde Yunanistan Mısır ile kıta sahanlığ mutabakatı yapmış, Meis Adası’na asker sevk ederek mutabakatları ihlal etmişti.

Avrupa Birliği ise 24-25 Eylül’de Doğu Akdeniz’de Türkiye ile Yunanistan ortasında doğalgaz arama faaliyetleri nedeniyle yükselen tansiyonu ele alacağı özel bir tepe toplantısı yapmayı planlıyor. AB yetkilileri, Türkiye’nin ‘saldırgan’ olarak nitelendirdikleri tavrını değiştirmemesi halinde yaptırım uygulanabileceği çıkışında bulunmuştu.

AB Kurulu Lideri Charles Michael, 24-25 Eylül’de yapılacak dorukta Türkiye için bir ‘havuç ve sopa’ yaklaşımı belirleyeceklerini lisana getirmiş, “Dış siyasetimiz için gerekli araçları belirleyeceğiz; bir havuç ve sopa yaklaşımı. Münasebetleri iyileştirmek için hangi araçları kullanacağımızı, şayet bize hürmet gösterilmezse hangi araçları kullanacağımızı seçeceğiz” açıklaması yapmıştı.

ORUÇ REİS NELER YAPIYOR?

Oruç Reis sismik araştırma gemisi, kıta sahanlığı ve doğal kaynak aramaları başta olmak üzere her türlü jeolojik, jeofizik, hidrografik ve oşinografik araştırmaları gerçekleştirebiliyor.

Tam donanımlı ve çok maksatlı dünyadaki seçkin araştırma gemilerinden biri olan gemide, 2 ve 3 boyutlu sismik, gravite, manyetik olarak jeofizik araştırması yapılabiliyor.

Gemi, 8 bin metre derinliğe kadar 3 boyutlu, 15 bin metre derinliğe kadar iki boyutlu sismik operasyonları gerçekleştirebiliyor.

Karar