Türkiye’de bilhassa Güney Doğu Anadolu’da kuraklıktan etkilenen çiftçi için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın dayanak ödemesi yapılacağına yönelik kelamlarına karşın çiftçiler rastgele bir ödeme yapılmadığı üzere borçlarından ötürü icraya verildiklerini söyledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan 4 Haziran 2021 tarihinde yaptığı bir konuşmasında, “Çiftçilerimizin Ziraat Bankası, Tarım Kredi Kooperatifi’ne olan borçlarını erteliyoruz. Kuraklık sigortasında TARSİM devlet dayanağını önümüzdeki yıla özel yüzde 70’e, hasar ödeme oranını da yüzde 80’e çıkarıyoruz. Randıman kayıplarına nazaran dekara yüz liraya kadar direkt ödeme yapacağız” demişti.
Lakin ekim dönemi gelmesine karşın çiftçilere ödeme gerçekleşmedi. Birçok çiftçi ise koşulları yerine getiremediği gerekçesiyle dayanaktan faydalanamadı.
Şanlıurfalı çiftçi Ferhat Demiryeri, “Kuraklık desteklemesi hiçbir halde verilmedi. Kooperatif borçlarımız, Ziraat Bankası’ndaki borçlarımıza hiçbir formda erteleme olmadı ve hepimizi icraya verdiler” dedi.
Hilvan Ziraat Odası Lideri Hikmet İpar ise desteklemelerin çiftçilerin nakit düşüncesi çektiği ekim devrinde yatırılması gerektiğini belirterek, “Çiftçilerimizin icraya gitmiş borçları mutlaka erteleme kapsamına alınmadı. Alınmadığı üzere ertelemeye giren çiftçilerimizin borçları yüzde 12,5 faiziyle ertelemeye tabi tutuldu” diye konuştu.
‘ÇİFTÇİLERİMİZİN TARLAYA DÖNEBİLMESİ İÇİN BU DAYANAĞA İHTİAYACI VARDI’
Devlet dayanaklı tarım sigortası poliçelerinin üretim ve hasar süreçlerinin yapılması için kurulan Tarım Sigortaları Havuzu’na (TARSİM) 200 milyon dönüm ekili yerden 20 milyon dönümü kayıtlı.
Hilvan Ziraat Odası Lideri Hikmet İpar, bahse dair “Devlet tarafından çiftçilere alan bazlı, hasar oranına nazaran bir desteklemenin ödeneceği açıklanmıştı. Fakat bu açıklama şu ana kadar gerçekleşmiş değil. Çiftçilerimizin tam da ekim devrine geldiği bir periyotta, çiftçilerimizin para derdi çektiği bir devirde bu ödemenin şimdiye kadar yapılması gerekiyordu. Çiftçilerimiz, mazot ve gübre artışlarından çok fazla etkilenmektedir. Çiftçilerimizin tekrar tarlaya dönebilmesi için bu dayanağa acil olarak muhtaçlığı vardı ve bunun bir an evvel ödenmesi gerekiyordu. Fakat şu ana kadar ödenmedi. Biz, bu ödemenin bir an evvel yapılmasını devlet yetkililerinden bekliyoruz” diye konuştu.
Çiftçilerin borçlarını ödeyemez hale geldiğinin altını çizen İpar, “Kuraklığa ait bir açıklama yapıldı. Bu açıklamaya nazaran çiftçi borçlarının ertelenmesi gerekiyordu. Lakin erteleme kararı, karar açıklandıktan 2,5 ay sonra açıklandı. Açıklandıktan sonra kurallar o kadar ağır geldi ki çiftçilerimiz bu ertelemeden faydalanamaz oldu” sözlerini kullandı.
‘ÇİFTÇİNİN KAİDELERİN HEPSİNİ YERİNE GETİRMESİ İMKANSIZ’
Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifi’nin borçları faizsin en az 3 yıl taksitle ertelemesi gerektiğini söyleyen İpar, “Çiftçilerimizin yapılandırılmış kredi borçları, gecikmiş borçları, icraya gitmiş borçları katiyen bu kapsama alınmadı. Alınmadığı üzere, olağan çiftçi borçları yüzde 8,5’tan kullandırılırken ertelemeye giren çiftçilerimizin borçları yüzde 12,5 üzere yüksek bir faizle ertelemeye tabi tutulacaktı. Bu kuralları uygulayan çiftçilerimiz dahi bundan tekrar faydalanamadı. Zira bununla birlikte bir de TARSİM kuralı arandı. Çiftçilerimizin, Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri’nde ertelemeden faydalanabilmesi için maalesef ki bu koşulların hepsini yerine getirmesi imkansız üzere bir şey. Bu nedenle bugün rahatlıkla şunu söyleyebiliriz. Maalesef Tarım Kredi Kooperatifleri’nde katiyetle hiçbir çiftçimiz bu ertelemeden faydalanamadı. Tek beklentimiz, şu anda Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifi borçlarımızın faizsiz en az üç yıl taksitle ertelenmesi gerekmektedir” dedi.
‘BİZE VERİLEN KELAMLAR YERİNE GETİRİLMEDİ’
Şanlıurfa’nın Hilvan ilçesinde çiftçilik yapan Ferhat Demiryeri ise kelam verildiği halde kuraklık takviyelerinin ödenmediğini, girdi maliyetlerinin altında ezildiklerini belirterek şu halde konuştu:
“Şu anda bu tarla Türkiye’nin en verimli topraklarından bir tanesi ancak şu anda biz bu tarlaya hiçbir şey ekemiyoruz. Zira hiçbir takviye verilmedi. Bize verilen hiçbir kelamlar yerine getirilmedi. Bu toprak bu türlü boş kalıyor. Kuraklık desteklemesi hiçbir formda verilmedi. Kooperatif borçlarımız, Ziraat Bankası’ndaki borçlarımıza hiçbir biçimde erteleme olmadı ve hepimizi icraya verdiler. Şu anda bütün çiftçiler genel olarak icralık. Gübre saatte bir artırım yiyor. Mazot her gün artırım yiyor. Kuraklık desteklemesiyle en azından tohum alırız diye bekledik. O da olmadı. Biz şu an tarlamızı boş bırakacağız. Hiçbir halde ekim yapmayacağız.”
Karar
