Pandeminin başından itibaren birçok ülke vatandaşlarına ‘evde kal’ davetinde bulunarak karşılıksız ekonomik takviye verdi. Türkiye de tıpkı davette bulunmakla birlikte takviye yerine kredi musluklarını açtı.
Başta kamu bankaları olmak üzere birçok banka ödemesi ertelemeli krediler vermeye başladı. Salgınla birlikte işsiz ve parasız kalan vatandaş çarkı döndürmek için devayı verilen kredileri almakta buldu. Kişisel tüketici kredilerinde ve kredi kartlarında patlamalar yaşandı. Lakin salgının ekonomik tesirlerini atlatamayan milyonlarca kişi kredisini ödemede zahmet çekti. Milyonlarca kişi ya icralık oldu ya da yasal takibe takıldı. Hususa ait konuşan Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Adana Milletvekili Burhanettin Bulut 34 milyon 470 bin kişinin bankalara borçlu olduğunu söyledi.
Pandemi devrinde iktidarın direkt yardım yapmak yerine kamu bankalarına borçlandırdığı vatandaşların icra kıskacına düştüğünü tabir eden Bulut “Bankalara tüketici kredisi ve kredi kartı borcu bulunan vatandaş sayısı 34 milyon 470 bine yükseldi. 3 milyon 644 bin 615 vatandaş ise icra takibinde” dedi. 2021’in birinci sekiz ayında 596 bin kişinin tüketici kredisini, 267 bin kişinin de kredi kartı borcunu vaktinde ödeyemediği için bankalar tarafından yasal takibe alındığını belirten Bulut, tüketici kredisi borcu yüzünden takibe alınanların sayısının geçen yılın birebir periyoduna nazaran 350 bin 530 kişi, kredi kartı borcu yüzünden takibe alınanların sayısının da 31 bin 470 kişi arttığını kaydetti.
Bulut, ocak-ağustos periyodunda toplam 741 bin 470 vatandaşın bankalar tarafından icraya verildiğini söz etti. Bulut, beş yıl içerisinde borcu nedeniyle bankaların icraya verdiği vatandaşlardan borcu hala devam edenlerin sayısının da geçen yılın sonuna nazaran 173 bin 121 bin kişi artarak ağustos sonu itibariyle 3 milyon 644 bin 615 bireye yükseldiğini belirtti.
TOPLAM BORÇ 1 TRİLYON 4 MİLYAR TL
Vatandaşların, bankalara, finansman şirketlerine, varlık idare şirketlerine ve TOKİ’ye olan toplam borcunun 1 trilyon 4 milyar liraya ulaştığını belirten Bulut, “Bankalara ve finansman şirketlerine olan kredi ve kredi kartı borcu, 947 milyar lira oldu. Bu borcun 20,6 milyar lirası, vadesinde ödenmediği için takibe alınan kredi ve kredi kartı borçlarından oluşuyor. Bu borcun 20,6 milyar lirası takipte. Varlık şirketlerine borç, 30,3 milyar lira. Konut İdaresi’ne (TOKİ) olan borçları ise 26,4 milyar lira seviyesinde bulunuyor” diye konuştu.
22 MİLYONDAN FAZLA BELGE VAR
İktidarın bu tabloya karşın halka büyüme masalları anlattığını öne süren Bulut “İşsizlik ve enflasyon rekor seviyede. Her şey ateş değeri. Vatandaşın mutfağında tencere kaynamıyor” dedi. Gittikleri her yerde vatandaş ve esnafın hayat pahalılığından keder yandığını aktaran Bulut “İcra dairelerinde derdest bulunan evrak sayısı 22 milyon 944 bin. Vatandaşlar kredi, faiz, icra üçgeninde hayatlarını idame ettirmeye çalışıyor. İktisatta şahlanış telaffuzları koca bir palavradan ibaret” dedi.
286 BİN KOBİ YASAL TAKİPTE
Kişisel kredilerin yanı sıra kepenk kapatmamak için bankalardan kredi alan KOBİ’ler de sıkıntı durumda. CHP’li Bulut, küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin (KOBİ) bankalara olan kredi borcunun 55,2 milyar lira daha artarak 961.2 milyar liraya yükseldiğini bildirmişti. 4 milyon 274 bin KOBİ’nin bankalara borcu olduğunu açıklayan Bulut, borcunu ödeyemeyen 286 bin KOBİ’nin bankalar tarafından yasal takibe alındığını kaydetti. Vatandaşların bankalara ve finansman şirketlerine olan borcunun bu yılın birinci 8 ayında 938.4 milyar liraya yükseldiğini söz eden Bulut “Vatandaşların vadesinde ödeyemediği için bankalar tarafından icraya verilen takipteki borçları, 15 milyar lirası tüketici kredilerinden, 5.5 milyar lirası da kredi kartlarından olmak üzere toplam 20.5 milyar lira seviyesinde bulunuyor” demişti.
‘KREDİLERİN YÜZDE 90’DAN FAZLASI İHTİYAÇ’
Eski Ziraat Bankası Müdür Yardımcısı ekonomist Şenol Babuşcu, takipteki kredi döngüsüne ait toplumsal medya hesabı üzerinden şu yorumu yaptı: “Nisan – Haziran 2021 periyodunda aylık geliri 1.000 TL’nin altında olan 760 binden fazla kişi 16 milyar TL kişisel kredi kullandı. Nisan – Haziran 2021 devrinde ferdi kredi kullanan bir milyondan fazla kişinin geliri taban fiyatın altında. Nisan – Haziran 2021 periyodunda kullandırılan kişisel kredilerin yüzde 80’i muhtaçlık kredisi. 25 milyondan fazla kişinin 650 milyar TL’den fazla ferdî kredi borcu var. Borçlananların yüzde 90’dan fazlası gereksinim kredisi kullandığına nazaran beşerler borçla hayatını sürdürüyor.”
Karar
