Eski Adalet Bakanı, DEVA Partisi Genel Sekreteri Sadullah Ergin, KARAR TV'de, Ali Bayramoğlu, Elif Çakır ve Yıldıray Oğur'un sorularını cevapladı. Ergin, bakanlık periyodundaki gelişmeler, demokratikleşme çalışmaları, 7 Şubat MİT krizi, Ergenekon yargılamaları, FETÖ ile uğraş ile DEVA Partisi kuruluşuna dair birçok hususta birinci defa paylaştığı açıklamalarda bulundu.
ASKER VESAYETE VEHİM DEMEK YANLIŞSIZ DEĞİL
Askeri vesayet argümanlarının abartılı olduğunu söyleyenler var, bunu duyduğunuzda ne hissediyorsunuz?” sorusuna Sadullah Ergin “Türkiye’de yaşanmışlıklar var. Bunlar vehim falan değil. 9 Şubat vakası 1957-58’de oldu, 27 Mayıs darbesi, 62-63’te Talat Aydemir’in darbe teşebbüsleri var, 69’da var, 9 Mart 71’de Madanoğlu takımının bir denemesi var, 12 Mart’ta darbesi var, akabinde 12 Eylül 1980 darbesi, peşinden 28 Şubat 1997 müdahalesi, 27 Nisan e-muhtırası geliyor gerisinden 15 Temmuz hain darbe teşebbüsü oluyor. Tüm bunlara baktığınız vakit buna vehim denebilir mi? Abartılıyor denebilir mi? Her 8-10 yılda bir “Her 8-10 yılda bir muhtıra yahut darbe yaşandı buna bir vehim demek mümkün değil” diye karşılık verdi.
Sadullah Ergin şöyle konuştu:
“AK Parti’nin 2002-2012 ortası periyodunda Avrupa Birliği ile müzakereleri açan, o fasılların ilerlemesi için çalışan bir AK Parti var. Ancak daha sonra yerinde sayma ve geriye dönüş periyodu var ki, oralarda da geçmiş yıllarda yapılan ıslahatların eleştirilmeye başlandığı bir periyot olarak bakıyorum. Ben 2009’da Adalet Bakanlığına geldiğimde Avrupa Birliği perspektifinde hazırlanmış bir stratejik rapor vardı. 23. 24. Fasılların açılabilmesi için yapılması gereken işlerdi.Yargının bağımsızlığını, tarafsızlığını sağlayacak, fiziki alt yapısının güçlendirilmesini yargının standartlarının yükseltilmesini gerektiren dönüşümleri yapmaya dönük bir metindi. Bu Türkiye’nin aksiyon planıydı. Yaptığımız çalışmalar bununla ilgiliydi. Bunlar yapılırken Türkiye’de fevkalâde gelişmeler de oluyordu. O gelişmeler nedeniyle yapılan yasal ve anayasal değişiklikler yapılması gerekti.”
367 KRİZİNDE ANAP'IN ROLÜ
Sadullah Ergin, 2007 yılında Abdullah Gül’ün Cumhurbaşkanı seçilme sürecinde yaşanan 367 krizinin ayrıntılarını anlattı:
“27 Nisan günü Genelkurmayın internet sitesinden bir bildiri yayınlandı. ‘Sakın bu türlü bir şey yapmayın, yoksa karışmayız ha’ edasında parmak sallayan bir açıklama metniydi. Tıpkı gün birinci çeşit oylama yapılıyordu mecliste. İç tüzük çok açık, o gün için 184 milletvekili olursa genel konsey çalışmaya başlar. O gün AK Parti’nin 330’un üzerinde vekili var mecliste. Muhalefet partisi yalnızca bir küme lider vekili soktu genel heyete. CHP sözcüsü ‘367 milletvekili olmadan oturum açılamaz’ diye itirazda bulundu. Birebir gün CHP, bu itirazını Anayasa Duruşmasına taşıdı. 4 gün sonra Anayasa Duruşmasından ‘367 milletvekili gereklidir’ diye bugün bile mahcubiyet duyarak anlattığımız bir karar çıktı mlesef. Bunun üzerine görüşmeler başladı.
RÖPORTAJIN TAMAMINI İZLEYEBİLİRSİNİZ:
Anavatan Partisi’yle görüştük. Erkan Mumcu genel lider. Küme başkanvekilleri Süleyman Sarıbaş’la görüşme yaptık. Onlar bize kurallar sundu. Şu koşulları sağlarsanız biz genel şuraya girer 367’yi sağlarız, oy kullanmayız. Neydi istedikleri? Anayasayı değiştireceğimizi thhüt edeceğiz, cumhurbaşkanını halkın seçmesini thhüt edeceğiz, milletvekilliği müddetinin 5 yıldan 4 yıla indirileceğini thhüt edeceğiz. Meclis’te bir ortaya gelecek partilerin oy toplamları yüzde 10’u bulursa onlar da cumhurbaşkanı adayı önerebilecekler. Bu türlü talepleri vardı. Biz bunları karşılayacağımızı tabir ettik. Ben küme başkanvekili olarak açıklama yaptım. ‘Genel Lideriniz açıklasın’ dediler. Tayyip Beyefendi Meclis’e geldi, birebir mahiyette beraberce bir basın açıklaması daha yaptık. Sorun kalmadı dedik. Fakat öğle sti oldu, ANAP, milletvekillerini Meclis’ten genel merkezine çekti. Bu olağan dışı bir şeydi. Ortada ANAP Genel Başkanı’yla birtakım görüşmeler yapılıyor. Mehmet Ağar Bey’in ismi geçiyor. Birtakım şeyler söyleniyor. Kesin bir şey söylemek şu etapta bizim açımızdan mümkün değil lakin oralarda birtakım temaslar oluyor. ANAP bizimle yapmış olduğu mutabakatı bir tarafa bırakarak genel merkeze çekiyor milletvekillerini, kapıları kapatıyorlar ve milletvekillerinin genel heyete çıkmalarına müsde etmiyorlar. Bunun üzerine erken seçim kararı alındı. Daha sonra bu mutabakat bozulmasına karşın topluma kelam verdiğimiz değişiklikleri yerine getirdik. Yani Cumhurbaşkanını halkın seçmesi ANAP vesilesiyle gerçekleşti.”
YENİ ANAYASA ÇALIŞMASINDA PARLAMENTER SİSTEMİ İSTEDİK
Bu sürecin devamında gerçekleşen anayasa çalışmasına da değinen Sadullah Ergin, “Bunun akabinde biz 2007’de Ergun Özbudun'dan yeni anayasa talep ettik. Şu çerçeveyi belirttik: Parlamenter sisteme dayalı, 12 Eylül 82 darbe anayasasının içindeki askeri müdahale izlerini silecek bir anayasa olacak, bireylerin temel haklarını güçlendirilecek, demokrasiyi güçlendirecek unsurlar yer alacak. Bunun üzerine Özbudun kendi grubunu kurdu; Levent Köker, Serap Yazıcı, Fazıl Hüsnü Fazilet, Zühtü Arslan, Yavuz Atar üzere çok değerli kuvvetli isimler vardı. O gün için bizim Ergun Özbudun’dan istediğimiz taslak parlamenter sisteme dayalı bir anayasaydı ancak biz bu çalışmaları yürütürken bir Başbakan Yardımcısı üzerinden Yargıtay’dan bize ‘Yeni anayasa çalışmasına devam ederseniz, istemesek de partinize kapatma davası açmak zorunda kalabiliriz’ bildirisi geldi” dedi.
Yıldıray Oğur’un “Neden Yeni Anayasada ısrarcı olmadınız” sorusunu Ergin, “367 krizi yeni yaşanmış, Amerika ve Avrupa’da ağır ekonomik krizler var, şiddetli bir periyottan geçerken Türkiye’nin önünde yeni bir kriz oluşturacak bir atağın Türkiye’nin taşıyabileceği bir yük olmadığına karar verildi. O günkü koşullarda öteleme kararı aldık. Ancak 14 Mart 2008’de, bu tehdidin gelişinden 6 ay sonra partiye kapatma davası açıldı” karşılığını verdi.
YETMEZ FAKAT EVET SÜRECİ…
Ergin 2010 referandumu ile ilgili de kıymetli açıklamalar yaptı:
“Ben bakan olduktan sonra birinci ziyaretimi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) yaptım. Biz Avrupa Birliği ve AİHM’le ortak çalıştık. Türkiye o periyot en çok şikâyet edilen ikinci, en çok ihlal alan birinci ülkeydi. Biz HSYK’da unsur olarak Türkiye’deki yerleşik AİHM içtihatlarına karşıt karar vermemiş olmanın hakim ve savcıların terfi kuralları olarak kabul edilmesine karar vermiştik. Bunun üzerine AİHM’de 3. Lisan olarak, İngilizce ve Fransızcanın akabinde Türkçe yayın başladı. AİHM kararları Türkçe de yayınlandı.
“2010 Anayasa değişikliğine büyük haksızlık yapılıyor ve hak etmediği bir husumetle karşılaştığı kantindeyim. Bu 26 unsurda itiraz edilebilecek ne var? Bayanlarla ilgili müspet ayrımcılık yapılmasının anayasadaki eşitlik prensibine karşıt olmayacağına dair karar, şahsî dataların korunmasını anayasal garantiye bağlayan unsur, yurtdışına çıkışların yalnızca hakim kararıyla engellenebileceğine dair bir düzenleme vardı, ombudsmanlık kurumu düzenlendi, memurların disiplin cezalarına karşı dava açabileceğine dair karar, savaş hali dışında hiçbir sivilin askeri duruşmada yargılanamayacağı kararı, Anayasa duruşmasına ferdi müract düzenlemesi bu anayasal değişiklikle yapıldı.”
AYM'NİN HESABINI BANA SORUYARLAR BU GERÇEK DEĞİL
“Tartışma konusu HSYK hususu ise bizim düzenlememiz değildi. Bizim HSYK unsurumuz şöyleydi: O devir HSYK yapısı 7 üyeliydi. İki üyesi Bakan ve müsteşar. Kalan 5 üyesinin 3’ü Yargıtay’dan geliyor 2’si Danıştay’dan geliyor. O denli bir sistem kurulmuş ki Yargıtay ve Danıştay bu 5 üyeyi seçiyor, o seçilmiş üyeler de Yargıtay ve Danıştay üyelerini seçiyor. Birbirini seçen bir yapı. Kırılamayan bir kast sistemi oluşmuştu. Biz 2010’daki düzenlemeyle 22 üyelik bir HSYK istedik. İkisi tekrar bakan ve müsteşar, 5 üye Yargıtay ve Danıştay’dan gelecek. 10 tanesi birinci derece duruşmalarından seçimle gelecek. Kalan 5 üyeden biri Adalet Akademisi’nden seçimle gelecek, 4’ünü de Cumhurbaşkanı seçecekti. Bu modelin farklı bir vesayet oluşturmaması için de her seçmenin tek bireye oy vereceğine (tek oy sistemi) dair karar koyduk. Biz blok liste olmasın istedik. Çoğulcu bir sistem oluşsun istedik. Lakin ana muhalefet partisi iptal talebiyle bunu Anayasa Mahkemesi’ne götürdü. O periyot basına yansıyan fotoğraflardan CHP’nin YARSAV’la birlikte çalıştığını görüyoruz. Anayasa Duruşması de cımbızla çekerek maddeyi iptal etti. O maddeyi biz yapmadık. Bu metni öteki bir hale sokan Anayasa Duruşması. Onların değiştirdiği hususun hesabı bana soruluyor; bu adil değil.”
HSYK'DAKİ FETÖ YAPILANMASINI NE VAKIT ANLADI?
Sadullah Ergin, “HSYK’daki yapıyı ne vakit anladınız” sorusunu ise “7 Şubat MİT krizindeki sorunu çözmek için HSYK’nın bununla ilgili bir tedbir alıp almayacağına baktık. O periyot onların bu yapıyla birlikte hareket ettiğini anladık” diye yanıtladı.
ZEKERİYA ÖZ'E RANDEVU VERMEDİM, BENİ ŞİKAYET ETTİ
“Ergenekon sürecinde Zekeriya Öz ile hiç görüştünüz mü” diye sorulan Sadullah Ergin “Benimle görüşmek için çok talepte bulundu. Bu taleplerini kabul etmedim. Hatta bundan ötürü beni hükümete şikâyet etti. Lakin 2010 yılında 102 muvazzaf askere yakalama kararı çıkarttı, o karar üzerine bir kez görüştüm onunla. ‘Nasıl bu türlü bir şey yaparsın’ dedim. Bunun üzerine Başsavcı ile görüştüm ve Başsavcı merkez komutanlığına ‘muvazzaf askerlerle ilgili gelen taleplerin Başsavcı imzasıyla gelmesi halinde süreç yapılacak, kişisel savcılardan gelen yazılarla süreç yapılmayacaktır’ diye müzekkere yazdı. O kriz de bu sayede çözüldü. Bunun dışında hiç görüşmedim, beni de tekraren hükümete şikâyet etmiş biridir Zekeriya Öz” diye yanıt verdi.
BENİM DÖNEMİMDE ATANAN UNVANLILARIN TAMAMI BUGÜN MISYONDADIR
“2009 Mayısında ben bakanlığa başladığımda mevcut takımlarla çalışmaya başladım. Bugün, Adalet Bakanlığı merkez teşkilatından yargılanan unvanlı takımlara bakın, ben bakanlığa geldiğim gün bakanlıkta zati unvanlı takımlarda çalışan isimlerdi. Bunların hiçbirini ben vazifeye getirmedim. Dava açıldığı için bu bireylerin hepsi bu yapının elemanı mıdır, hayır gerçek olmadığını düşündüğüm yargılamalar da var lakin türel süreç devam ediyor. Ben 25 Aralık 2013 günü Bakanlıkta bıraktığım unvanlı takımlar bugün devletin en üst katlarındalar. Bu şahıslar, Cumhurbaşkanlığında, Anayasa Mahkemesi’nde, Yargıtay’da en üst takımda görevdeler. 7 Şubat 2012 MİT Krizinden sonra, bakanlıktaki 24 kritik misyona mutemet isimler getirdik. Artık o 24 kişi bugün de devletin en üst katında misyondadır.”
AHMET ŞIK VE NEDİM ŞENER İLE İLGİLİ TASALARIMI BAŞBAKAN'A İLETTİM
“Hanefi Avcı, ODA TV davaları başınızda soru işareti oluşturmuş muydu?” sorusu üzerine Sadullah Ergin “Elbette. Ahmet Şık ve Nedim Şener gözaltına alındığında bu tasarrufun nedenini öğrenmek istedim. Bana gönderilen bilgi notu son derece yetersizdi ve bunlarla bu gözaltı sürecinin yapılamayacağı görülüyordu. Lakin sonuç itibariyle yargısal bir fliyet. Savcılık bir süreç yapıyor, bununla ilgili Cumhurbaşkanı Abdullah Gül beni davet etti, görüşmemde ben kendisine kendi kantlerimi tabir ettim. Abdullah Gül sonraki gün ‘İşleyişten endişeliyim’ diye açıklama yaptı. Mlesef o devir yargının hareket şeklini etkilemeye yetmedi eforlarımız. O soruşturmalarda çok pervasız giden işler oldu. Lakin benim bakan olarak yargısal fliyetlere müdahale etme imkanım yoktu. Lakin idari işlerde savcıların süreçlerine müdahale etmem mümkündür. Bu hadise de mlesef yargıya olumsuz sicil olarak girmiştir Bu soruşturmanın Türkiye’de mevcut yargılama fliyetlerinin sorgulanmasını getirecek ve bu yargılamaların prestij yitirmesine sebep olacak bir soruşturma olduğuna yönelik tasalarımızı Sayın Cumhurbaşkanı ile de Sayın Başbakan ile de paylaştık o dönem” karşılığını verdi.
ABDULLAH GÜL MİT KRİZNİ ÇÖZMEK İÇİN UĞRAŞ GÖSTERDİ
Ergin, MİT Müsteşarı Hakan Fidan’ın tabire çağrılmasına dair şöyle konuştu: “Abdullah Gül, Hakan Fidan tabire gitsin dedi mi” sorusu üzerine Sadullah Ergin,“Asla bu türlü bir şey olmadı. Hakan Fidan telefonla benimle görüştü. Gerisinden Cumhurbaşkanımızla görüştüğünü biliyorum. Cumhurbaşkanımız da en kıdemli hukukçusunu bu işe tahsis etmiştir, bu işten devletin kurumlarının ziyan görmeden çıkılması için çok büyük çabaları olmuştur. Abdullah Beyin bu türlü bir sözüne ben şahit olmadım. Bilakis bu problemin çözülebilmesi için çaba sarf etmiştir. Abdullah Beyefendi devlet kurumları ortasında da temaslar kurarak uygun tahliller üretmiştir. Bunu devrin Başbakanı da bilir, MİT Müsteşarı Hakan Fidan da şahsen yaşamıştır, içindedir. Bu sav o günkü Cumhurbaşkanına bir töhmettir.”
7 Şubat’ın akabinde bu yapıyla uğraş için ne yaptığı kendisine sorulan periyodun adalet bakanı Sadullah Ergin’in karşılığı şöyle oldu:
“7 Şubattan sonra ben 24 kritik noktadaki ünite amirini değiştirdim. Fakat adliyelerdeki değişiklikler HSYK çalışması ile olabilirdi. 17/25 Aralık sürecinde isimli kolluk yönetmeliğinde İçişleri Bakanlığı ve Adalet Bakanlığının ortak imzasıyla bir değişiklik yapıldı. İstanbul Savcılığında absürt işler oluyor, metot hukuku ve Başsavcılık hiçe sayılıyordu. Belgeleri bile UYAP’a kaydetmeksizin bu soruşturmalar yapılmış. Bu hukuksuzluklar karşısında önlem için isimli kolluk yönetmeliğinde değişiklik yaptık. HSYK’dan bununla ilgili itirazlar geldi. Bunun üzerine bir açıklama yapmak istediklerini belirttiler. Bana da bu metni gönderdiler ve ben bu metne istek göstermediğimi, bu açıklamanın geçmiş HSYK açıklamalarından daha berbat bir açıklama olduğunu söyledim. Sonrasında şura toplantısında üyelerden biri bunu gündeme getirmiş, müsteşarımız da buna karşı muhalefet şerhi yazdı.”
Bugüne dek neden sessiz kaldığının sorulması üzerine Ergin, “Belki naif bir tutum üzere görünebilir ancak “’Ben değil, benden evvelki arkadaşlardan devraldığım bir yapıdır’ dediğim vakit bir oburunu suçlamış olacağım, ben bunu söylememek için sustum. Doğrusu 7 yıldır da, vazife yapmış arkadaşlarımdan rastgele birinin ‘Bu adamın üstüne gidiyorsunuz lakin bu adamın bu işlerle alakası yok, bu işler şöyle oldu’ demesini bekledim. Cemil Çiçek’i başka tutuyorum, hakkaniyeti teslim eden biri. Fakat geldiğimiz noktada doğrusu benim için tahammül edilir sonları aştı” tabirlerini kullandı.
GÖNÜL DÜNYAMDA BURUKLUK VAR
Gazetecilerin, “Tayyip Bey’e kızgın mısınız, kırgın mısınız” sorusu üzerine Sadullah Ergin “2014 seçimlerinden bir ay sonra iktidara yakın bir platformdan benimle ilgili yayınlar yapılmaya başlandı. Bununla ilgili Sayın Başbakanla görüştüm. Benim bakan olduğum günden o güne dek olan tüm hadiseleri tek tek masaya yatırdık. Hiçbirine itiraz etmedi. Bana saldıran şahıslarla ilgili gerekli iletileri verdi Tayyip Beyefendi. Lakin süreç içerisinde baktım ki bu devam ediyor. Zımni bir istek var üzere düşündüm. Benim gönül dünyamda bir burukluksa bu burukluk var evet. Benim misyon yaptığım müddet içerisinde günbegün yaptığım işleri Tayyip beyefendi de bilir. Dışarıdan muhalif kısımlardan öbür siyasi partilerden gelen atakları göğüslüyorum. Onlar açısından yapılabilecek tenkitler var ancak işin gerçeğini bilen sayın başbakanın ardına saklanıp ateş edenler ise bizi yaralıyordu doğrusu. Zira öteki siyasi ekolden gelen tenkitlere hürmet duyarım. Ancak AK Partinin gerisine saklanıp ateş edenlerin bunu yapmaya hakkı yoktu” karşılığını verdi.
DEVA PARTİSİ BİR VİCDANİ SORUMLULUKTUR
DEVA Partisi Kurucusu olan Sadullah Ergin’e “Ne hissettiniz de yeni bir siyasi parti içerisinde yer aldınız, siyasi kırgınlıkla mı hareket ettiniz” sorusunun sorulmasıyla ise şu yanıtları verdi:
“Siyasi kırgınlıklar falan bunlar geçmişte kaldı, ben siyasi kırgınlıklar üzerine siyaset yapmam. 2001’de yola çıkarken ortaya koyulan bir maksat vardı. AK Parti’nin programında gösterilen amaçtı. Bugün bile baktığınızda ufak tefek düzeltmelerle altına imza atılacak bir metindir o. Ancak biz buralara gelmek için yola çıkmadık. Ortak akılla, öngörülebilir bir siyaset yapacağız ve şeffaf olacağız diye yola çıktık.
“Şimdi yıllar geçti ortadan o gün bizi bu harekete sevk eden unsurlar; ortak akıl, öngörülebilir siyaset ve şeffaf siyaset talep ettiğimizde biz ayrılıkçı muamelesi görmeye başladık. Bizim dilek ettiğimiz, o kadar uğraş ettiğimiz tablo bugünün Türkiye’sine gelmek için değildi. Avrupa Birliği müzakerelerini tamamlamış, Avrupa Birliği’ne tam üye olmuş, özgürlükleri tamamlamış, ferdî hakları tamamlamış, demokratik standartlarını yükseltmiş müreffeh bir Türkiye maksadıyla yola çıktık. Gele gele geldiğimiz nokta mlesef bizim açımızdan vicdani bir sorumluluktur.. Türkiye için kaygısı olan bir takımla birlikte oluşturulan bir terkiptir DEVA Partisi. Özlediğimiz Türkiye ideali için bir çaba ortaya koymak için yola çıkıldı.”
YARGI TELEFONLA HAREKET EDİYOR
“Bugünkü yargıyı nasıl değerlendiriyorsunuz? Yani bugünkü yargıyı da aktivist buluyor musunuz, geçmişteki yargıyla kıyasladığınızda?” sorusuna Sadullah Ergin “Geçmişte yapılan yanlışların farklı versiyonları devam etti ve ediyor. Onun için diyorum biz bunun için yola çıkmamıştık diye.
“Benim vazifede olduğum periyotta yargıçlarla hiç temasımız olmamıştır. Fakat son periyotta gördüğümüz görüntü şu: Almanya Başbakanı ya da Fransa Cumhurbaşkanı yahut Amerika’dan idare arıyor, üç gün-beş gün sonra bu rica karşılanıyor. Yani yargı telefonla hareket eden bir aparata dönüşüyor. Bugünkü imaj bu” cevabınız verdi.
İSTANBUL MUKAVELESINDEN ÇEKİLMEK TÜRKİYE'YE KAYBETTİRİR
“İstanbul Kontratı imzalandığında Adalet Bakanıydınız, altında sizin de imzanız var. Bu yürütülen tartışmayla ilgili ne düşünüyorsunuz, sizce hükumet kontrattan çekilecek mi” sorusuna cevaben Sadullah Ergin şunları söz etti:
“Hükumetin en büyük handikabı öngörülebilir olmamasıdır. Ne yapacaklarını öngöremiyoruz. Fakat şayet bu mukaveleden çekilinirse Türkiye için yazık olur. Uygulamadan kaynaklanan meseleler varsa orada bilimsel çalışmalar yapılabilir ve düzeltilebilir fakat kontratın bunda bir kabahati yok. Mukavele bir siyasi irade beyanıdır. Ben bayanlara yönelik şiddeti önleyeceğim, onları trruzlara karşı koruyacağım, hücumda bulunanları yargılayacağım ve fl siyasetler geliştireceğim diye thhütte bulunuyor. Kontrat bu iradenin beyanıdır. Bu türlü bir kontrattan çekilmek Türkiye’ye kaybettirir.“
Karar
