Rektör, üniversitelerin emeline uygun yönetilmesini sağlar, öğrencilerin gelişimine ve korunmasına katkı sağlar. Ülkemizde üniversite rektörü Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Rektör olabilmek için bir üniversitenin akademik takımında olunmalı ve öğretim üyesi olunması gerekmektedir.
REKTÖR NEDİR?
Bir üniversitede misyon bakımından, akademik ve yönetimsel olarak en üst seviye yetkilere sahip şahsa ‘rektör’ ismi verilir. Üniversite ve bağlı ünitelerinin genel olarak işleyişi, sevk ve yönetiminden sorumludur. ‘Rektör’ sözü Latince kökenlidir ve ‘yöneten’ manasına gelir. Sözcük, Hristiyanlık dininde kilisedeki yöneticilerden türetilmiştir. Bilhassa Anglikan ve Katolik kiliselerinin kimilerinde rektörler vardır.
NASIL REKTÖR OLUNUR?
Türkiye’de, vazifedeki rektörün daveti ile toplanacak öğretim üyeleri tarafından 6 rektör adayı seçilerek belirlenir. Belirlenen rektör adaylarından Yükseköğretim Şurası’nın (YÖK) seçeceği 3 aday atanmak üzere Cumhurbaşkanı’na sunulur. Cumhurbaşkanı bu 3 adaydan birinin rektör olarak atamasını yapar. Ama 15 Temmuz 2016 tarihinden sonra çıkarılan Kanun Kararında Kararname (KHK) ile aday belirleme süreci kaldırıldı ve Cumhurbaşkanı’na istediği kişiyi istediği üniversiteye atama yetkisi verildi.
Rektörlerin misyon müddeti 4 yıl olmakla birlikte, en fazla 2 periyot bu vazifede kalabilirler. Rektörlerin emeklilik yaş haddi 67 olarak belirlenmiştir. Şayet bir rektörün vazife müddetinin bitimi yaş haddini aşıyor ise bu kaide aranmaz ve vazife müddetinin bitimine kadar vazifesi devam eder.
REKTÖR NE İŞ YAPAR, MİSYONLARI NELER?
Rektör, üniversitenin ve bağlı ünitelerinin öğretim kapasitesinin rasyonel bir biçimde kullanılmasında ve geliştirilmesinde, öğrencilere gerekli toplumsal hizmetlerin sağlanmasında, gerektiği vakit güvenlik tedbirlerinin alınmasında, eğitim-öğretim, bilimsel araştırma ve yayın faaliyetlerinin devlet kalkınma planı unsur ve gayeleri doğrultusunda planlanıp yürütülmesinde, bilimsel ve idari nezaret ve kontrolün yapılmasında ve bu misyonların alt ünitelere aktarılmasında, takip ve denetim edilmesinde ve sonuçlarının alınmasında birinci derecede yetkili ve sorumludur.
Rektörün sorumlulukları şöyle:
* Üniversite konseylerine başkanlık etmek; yükseköğretim üst kuruluşlarının kararlarını uygulamak, üniversite şuralarının tekliflerini inceleyerek karara bağlamak ve üniversiteye bağlı kuruluşlar ortasında nizamlı çalışmayı sağlamak
* Her eğitim-öğretim yılı sonunda ve gerektiğinde üniversitenin eğitim-öğretim bilimsel araştırma ve yayın faaliyetleri hakkında Üniversitelerarası Kurul’a bilgi vermek
* Üniversitenin yatırım programlarını, bütçesini ve takım muhtaçlıklarını, bağlı ünitelerinin ve üniversite idare heyeti ile senatosunun görüş ve tekliflerini aldıktan sonra hazırlamak ve Yükseköğretim Şurası’na sunmak
* Gerekli gördüğü hallerde üniversiteyi oluşturan kuruluş ve ünitelerde vazifeli öğretim elemanlarının ve öbür işçinin vazife yerlerini değiştirmek yahut bunlara yeni misyonlar vermek
* Üniversitenin üniteleri ve her seviyedeki çalışanı üzerinde genel nezaret ve kontrol misyonunu sürdürmek
* Kanun ve yönetmeliklerle kendisine verilen başka vazifeleri yapmak
REKTÖR MAAŞI NE KADAR?
Devlet üniversitelerinde rektör maaşları akademik takım ve unvana nazaran değişiyor. Ortalama rektör maaşları 7 bin 500 TL ile 8 bin 500 TL ortasındadır.
Vakıf üniversiteleri rektör maaşları ise mütevelli heyeti tarafından belirlenmektedir. Özel üniversite rektör maaşları 8 bin TL olmakla birlikte üst hudut konusunda üniversiteler ortasında değişkenlik göstermektedir.
Karar
