İSA UĞUR ERDOĞAN

Türkiye’deki özel okullar tüm okulların yüzde 20’sini oluştururken toplamdaki sayıları 15 bini aşıyor. Özel okullarda okuyan öğrenci sayısı da tüm öğrencilerin yüzde 10’una yaklaştı. Giderek büyüyen kesimde kurslarda dahil olmak üzere 330 bin öğretmen çalışıyor.

Kamuya atanamayan öğretmenler, özel okullara ve kurslara yöneliyor. Özel eğitim dalında bu yaygınlaşmaya karşılık, özel eğitim dalında çalışan öğretmenlerin tamamına yakını vasıfsız personeller için öngörülen taban fiyat ve civarında mşlarla çalıştırılıyor.

Öğretmenlerin bir başka değerli sorunu ise eğitim kesiminde kaç yıl çalışırsa çalışsın kıdem ve ihbar tazminatı üzere özlük haklarından yararlanamamak. Zira özel eğitim kurumlarında iş kontratları en fazla 12 aylık müddetlerle yapılıyor. Öğretmenler, tıpkı kurumda bir sonraki mukaveleyi imzalarsa yeni işe girmiş üzere hiçbir özlük hakkından faydalanamıyor.

Yaşanan sorunun temelinde ise 2007 yılında TBMM’de kabul edilen Özel Öğretim Kanunu’nda özel eğitim dalında çalışan öğretmenlerin mşının kamuda çalışan bir öğretmenin mşından az olamayacağı koşulunun AK Parti hükümetince 2014 yılında çıkarılmış olması.

Bir buçuk yılı aşkındır süren pandemi ise birçok çalışan üzere özel bölümdeki öğretmenleri de etkiledi. Uzaktan çalışmada özel kurumlar bilgisayar, internet üzere dayanakları vermedi. Mesai kavramı ortadan kalktı. Üstelik öğretmenlerin mesaisinde değişiklik olmamasına karşın kısa çalışma üzere uygulamalara tabi tutuldu.

Tam da bu kuralların daha fazla zorlamasıyla bir müddettir problemlerine tahlil arayan öğretmenler sendika kurmaya karar verdi. Öğretmenler, İstanbul Valiliği’ne 26 Ağustos’ta dilekçelerini vererek Özel Bölüm Öğretmenleri Sendikası’nın (Öğretmen Sendikası) kuruluşunu ilan etti.

‘ÖĞRETMENLERİ YOK SAYAMAZSINIZ’

Öğretmenlerin; ofis, hoş sanatlar, ticaret işkolunda göründüğünü ve bu işkolunu kapsayan öbür sendikalarında olduğunu söyleyen Öğretmenler Sendikası kurucularından Eren Edebali, neden farklı bir sendika kurma muhtaçlığı duyduklarını, “10 nolu işkolunda olan bu sendikayı aslında bilerek öğretmen sendikası olarak tanım ederek şunu yapmak istedik: Ulusal Eğitim Bakanlığı’na, ‘Burada öğretmenler var. Siz bu öğretmenleri yok sayamazsınız. Diğer yere de havale edemezsiniz. Biz bütün meselelerimiz ve tahlil tekliflerimizle bir çaba örgütleyeceğiz. Özel eğitim kurumlarına sendika girecek amacıyla hareket ettik” halinde açıkladı.

‘ÇOK ÖNEMLİ SES GETİREBİLECEĞİMİZİ DÜŞÜNÜYORUZ’

“Biz birinci başta beşerler kaygılanır mı korkarlar mı diye düşündük. Yedi sekiz aydır bu sürecin içerisindeyiz. Daha fazla uzar mı diye düşündüğümüz noktada insanların her gün üçer beşer ortamıza katıldığını gördük” diyen sendika üyesi His Ergen ise öğretmenlerin daima bir ortaya gelerek çalışma şartlarını düzeltme istediğinde olduğunu belirterek:

“Özel bölümde yıllık mukavele imzalanıyor. Kurumla bir sorun yaşadığında örgütlenmeye güç harcamaktansa beşerler okul değiştirerek sorunlarını çözmeye çalışabiliyorlar. Yıllık mukavele imzalandığı için iş korkusu çok fazla. Hasebiyle bu türlü bir hatta yürümemişler. Bize gelen ihbarlardan, okulların önerdiği mukavelelerden biliyoruz önemli sorunlar yaşıyorlar. Birkaç kurum gezdikten sonra aslında hiçbir kurumun bir birinden farkının olmadığını görüyorlar. Hasebiyle eninde sonunda rotayı buraya sokuyorlar. Biz bütün okullarda çok önemli ses getirebileceğimizi düşünüyoruz” dedi.

‘ORTAYA ÇIKAN PROBLEMLERE MEB MÜSDE VERİYOR’

Öğretmenler Sendikası’nın ele aldığı en kıymetli meselelerden biri öğretmenlere belli müddetli iş kontratı yapılması. Edebali bu durumu şöyle özetledi:

“Özellikle kurslar 10 aylık mukavele imzalıyor. Geriye kalan iki ayda öğretmen mş alamıyor. Ek iş yapmak zorunda kalıyor. Esasen olağanda de mşımız yetmediği için özel ders vermek zorunda kalıyoruz.

“Kolejlerin birçok ise 12 aylık imzalıyor mukaveleyi. Yazın mşını alıyorsun lakin bir sonraki devir mukavele imzalayıp imzalamayacağın muallakta kalabiliyor. Bu çok büyük gerilim yaratıyor insanlarda.

“Belirli periyodik mukavelelerde tıpkı vakitte ortaya çıkan problemlere MEB müsde veriyor. Kontrol yok. Haliyle var olan mukavele buna çok açık. Öğretmen, tek başına kaldığı ve hak talebinde bulunması gerektiği yerde bu kontrat karşına çıkıyor. Bu da tavır alamamasına neden oluyor. En kıymetli taleplerimizden bir tanesi bunun kaldırılması.”

Edebali, dershanelerin kapatılarak kurslara çevrilmesinin akabinde yaşanan usulsüzlüğe de dikkat çekerek, Bir eğitim siyaseti olarak hükümet şöyle bir şey yaptı. Kelamda bu kurslar tek bir branş üzerinden açılabilecekti. Ancak işverenler yol olarak şunu geliştirmişler; Öğretmenleri, öğretmen olarak göstermiyorlar ofis çalışanı olarak gösteriyorlar. Bunu aslında MEB de biliyor. Bu da kabahat güvencesizliği, düşük fiyatı yaratan durum tam da bu. Biz bu hukuksuzluğun kaldırılmasını talep ediyoruz” dedi.

‘SÖZLEŞME İMZALANIRKEN TIPKI ANDA İSTİFA DİLEKÇESİ İMZALATIYORLAR’

Ergen ise kontratın dışında ek olarak farklı dokümanların de imzalatıldığına dikkat çekerek, “Sözleşme imzalarken birebir vakitte istifa dilekçesi imzalatan kurumlar var birebir anda. Bu biçimde senin tazminat alma hakkını baştan yok ediyorlar. Bu dilekçelerde hiçbir alacağım yoktur ibaresi oluyor genelde. Bunu tazminatını vermemek yahut haklı fesih yapılacağı vakit önüne geçmek için yapıyorlar.

“Bilgisayar öğretmenlerine bilgisayarları zimmetliyorlar ve baştan senet imzalattırıyorlar. Orada bir sorun oluştuğunda direkt kuruma borçlanıyorsun. Olağanda kasıt yoksa bunun sorumluluğu kurumdadır. Hiçbir arkadaşımız bu mukaveleleri istekli imzalamıyorlar. Ancak özel kesimde çalışmak zorunda kalan öğretmenler çok talep gören bir branş değilse mecbur kalıyorlar” dedi.

‘BROŞÜR DAĞITIP, KAYIT İÇİN VELİLERİ ARATIYORLAR’

Ergen öğretmenlerin mesleklerinin gereklerinin dışında farklı işlere de yönlendirildiğini kaydederek, “Bazı okullarda öğretmenlere kayıt için veli arattırıyorlar. Birtakım okullarda sokak sokak broşür dağıttırıyorlar. Bu bizim işimiz değil. Öğretmenin misyon tarifi aşikâr. Onun dışındaki işlerin hepsi angarya. Veli yönetmek de bizim işimizin bir modülü. Lakin burada bizim karşımızda gayret etmemiz gereken veli değil. Bunu kurumun yapması gerekiyor. Birtakım kurumlar öğretmenlerin telefon numarasını paylaşmaz. Lakin birçok kurum öğretmenin numarasını verip veli akşam 11.00’d arayabilir ve kurumlar öğretmeni koruyan bir siyaset izlemiyor.

“Bazı kolejlerde velisi geç ölen öğrenciyi öğretmeni bekliyor. Orada akademik bir çalışma yapmıyorsun bakıcılık yapıyorsun.

“Birçok velinin gözünde öğretmenin itibarın sarsan şeyler bunlar. Zira öğretmen çocuğun akademik sürecinden sorumludur. Fakat okulda fazladan işçi almamak için öğretmene yaptırıyorlar bu işleri” formunda konuştu.

‘DÖRT YIL BOYUNCA ALDIĞIMIZ EĞİTİMİN DEĞERİ YOK’

Özel eğitim kurumlarının öğretmenlerin donanımlı olmasını istediğini lakin bunu yalnızca öğretmenden beklediğini söyleyen Ergen, “Özel dal rekabet halinde bir dal. Kurumların hepsi bir biri ile rekabet ediyor. İstiyorlar ki öğretmenler donanımlı olsun. Sınıf öğretmeninin birçok eğitim almasını istiyorlar. Dalda ismini duyurabilen bir öğretmen olmak istiyorsan bunların hepsi için değerli eğitimler almak zorunda kalıyorsun. Eğitim fakültesinde dört yıl boyunca aldığımız eğitimin hiçbir değeri yok bölümde. Bunun önüne geçilmesi lazım. Kurum üstlenmesi lazım bu tıp eğitimleri” dedi.

‘PANDEMİDE ÖĞRETMENLER TABANI GÖRDÜ DİYEBİLİRİZ’

Pandemi devri ise çalışan kısımların hepsini etkilediği üzere öğretmenleri de etkiledi. Ergen, gece yarılarına kadar ders kaydı yaptıklarını ve mesai stleri uzamasına karşın öğretmenlerin kısa çalışma uygulamasına tabi tutulduklarını şöyle özetledi:

“Gece iki de üçte, konut sessiz olsun da ders kaydı yapayım diyerek uykusuz kaldığımı biliyorum. Mesai tarifi olmadığı için uzaktan çalışmada gecenin on birinde senden iş isteniyor. Herkesin deneyimsiz olduğu bir süreçti. Fakat burada imajlarını korumaktan yana hal aldıkları için öğretmenlere yüklenmiş oldular. Pandemi sürecinde mşını olağan yatırırız ancak sigortanı minimum fiyat üzerinden gösteririz diyenler oldu ki bu dahi az oldu genelde kısa çalışma ödeneği ile başlattılar. Bir buçuk yıl boyunca insanların sigortası yatmadı.

“Çoğu okul ne internet ne de bilgisayar sağladı. Zati veliye öğretmenin telefon numarası veren kurumların hiç biri telefon faturası ödemiyor. Bunların hepsi öğretmen cebinden gitti.

“Pandemi periyodunda branş öğretmenleri; vücut eğitim, fotoğraf üzere branşlardaki öğretmenler işten çıkarıldı. Genelde sınıf öğretmenlerinin dersleri artırıldı. Branş öğretmenlerinin ise ya dersleri çok azaltıldı ya da işten çıkarıldılar.

“Ücretsiz müsdeye çıkarılanlar oldu, tazminatlarını alamayanlar oldu. Sahiden pandemi periyodunda öğretmenler tabanı gördü diyebiliriz.”

‘ÖĞRETMENİN ŞARTLARI NE KADAR İYİ OLURSA VERİMLİLİĞİ DE ARTAR’

Yaşadıkları sıkıntıların velilere ve öğrencilere yansıdığını söyleyen Edebali, “Velilere de birebir vakitte şöyle sesleniyoruz: Öğretmenin çalışma şartları ne kadar iyi olursa mesleğindeki verimliliği de o kadar artar. Tıpkı vakitte sonuçta biz ne kadar kamusal eğitimi savunuyor olsakta burası bir alan. Buralara fiyat ödüyorlar. Şöyle düşünmeleri gerekir öğretmeni haklarını alıyorsa okula daha çok güvenebilir. Hatta okul sendikalıysa, öğretmeni sendikalıysa çocuklarını başları daha rahat bir halde gönderebilirler” dedi.
Ergen ise ek olarak şunları söyledi:

“Bir de bu problemlerin hepsi sirkülasyon demek. Bilhassa ilkokulda, her bir veli çocuğunun birinci sınıftan dördüncü sınıfa kadar bir öğretmenle devam etmesini ister. Lakin o iş o denli olmuyor. Benim istifa ettiğim okulda her bir yılda çocukların farklı öğretmeni vardı. Aslında yaşadığımız sorunların hepsi velilerin aleyhine.”

‘MEB’İN USULSÜZLÜKLERDEN HABERİ VAR’

Ergen, bölümde yaşanan usulsüzlüklerden MEB’in bilgisi dahilinde olduğunu belirterek, “Kısa çalışma ödeneklerinin adapsız verildiğinin hepsinden MEB’in haberi var. Ben ihbar ettim kurumumu geldiler. Lakin görmeden geri gittiler. Çok önemli usulsüzlükler vardı. Biz, herkesin farkında olduğu bu durum devletin artık görmesi gerektiğini düşünüyoruz. Meslek kanunu çıkacaksa bizim çabamızla çıkacak. Eğitimin kaliteli hale gelmesi bu formda olacak.

“Bizim karşımıza aldığımız ne veliler ne de bu halde kontratlara imza atan arkadaşlarımız. Bizim karşımızda olan patron ve buna göz yuman devlet yetkilileri, hasebiyle hükümet. Zira bu düzenlemelerin hepsi bu hükümet periyodunda ortaya çıktı” dedi.

‘BU BİR HAYSİYET MESELESİ’

Edebali, öğretmenlerin hürmet kazanmasının yolunun haklarını aldıklarında gerçekleşebileceğini belirterek şu formda konuştu:

“Tek başına öğretmenlik kutsaldır demenin zayıf kaldığını düşünüyoruz. Öğretmenler ne vakit çaba ederse saygınlığının da birebir vakitte beraberinde geleceğini görecektir. Geçmişimizde bunu gösteriyor. Biz birebir vakitte TÖB-DER ve TÖS-DER tarihini sahipleniyoruz. Artık bu çabayı vermeye bizim de muhtaçlığımız var.

“Özel eğitim kurumlarındaki öğretmenlere bir davetimiz var. Öğretmen Sendikası hepimizin sendikası. Bir güç olmalıyız, avukatımızın tabiriyle ‘Bu bir haysiyet sorunu.’ Bizim branş branş yeteneklerimiz var. Bunları bir ortaya getirerek, sendika içerisinde gayrette kullanabilir ve çok hoş şeyler yapabiliriz.”

Karar