İş insanı Murat Ülker, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) pandemisinde, karantina ve alınan önlemler nedeniyle dijitalleşme suratına dikkat çekti. “Sanat Herkese Her Daim Düzgün Gelir!” başlıklı bir yazı yayımlayan Murat Ülker, LinkedIn’deki takipçilerine sanat dünyasından kıymetli tavsiyelerde bulundu.
İşte o yazı:
“Sanat Herkese Her Daim Uygun Gelir!
Pandemiyle birlikte hepimizin toplumsal hayatında kesintiler, değişimler oldu. Mesela önümüz Ramazan lakin alıştığımız o kalabalık iftar sofralarını kuramaz olduk, üzülüyoruz lakin ne çare… Pekala o vakit bu toplumsal izolasyon sürecinde bizi bir ortaya getirebilme potansiyeli olan dijital yaşama mı entegre olsak? Evet, pandemi toplumsal hayat sistemimizi bozdu. Artık dilediğimiz vakit dilediğimiz yere gidemiyoruz; toplumsal ve kültürel hayat kısıtlamalarla devam ediyor. Bizi sonrasında nelerin beklediğini bilmediğimiz belgisiz bir periyottan geçiyoruz. Artık bu noktada toplumsal bir aktiflik ve paylaşım ögesi olarak sanat çevrimiçi imkanlardan faydalanarak bize ne kadar ve nasıl yardımcı olabilir?
Geliniz bu devirde hatta öncesinde dijitalle sanatın bir ortaya geldiği işler nelerdi, bir bakalım. Zira inanıyorum ki sanat, herkese herdaim iyi gelir.
Mesela Royal Arts Academy’nin Instagram hesabında şöyle bir posta (1) rastladım:
Rodney Burns’ün İngiltere kıyılarını resmettiği “Bracklesham Sands” yapıtını çok hoş bir iletiyle vermişler;
“Bir fotoğrafın önünde olmanın, her fırça darbesinin ayrıntılarını keşfetmeye vakit ayırmanın ve hislerin sizi ele geçirmesine müsaade vermenin kolay zevkini özlüyorsanız, bu görüntü sizin için”
diyorlar. Hayat hengamesine kısa bir mola gayesiyle çok hoş bir niyet olmuş. Instagramda post edilmiş. Görüntünün tamamı ise Youtube’da (2) paylaşılmış.
Sanatın dijital teknoloji dünyası içinde yer aldığı uygulamalardan kimileri;
Google Arts & Culture
Sanırım alanında en çok bilinen kapsamlı bir uygulama (3). Dünyanın her yerinden, birçok müzedeki sanat ve kültür yapıtlarının yüksek çözünürlüklü imajlarının ve görüntülerinin bulunduğu online bir platform (4). Ayrıyeten ünlü müzeler ve kültürel sitelerde sanal çeşitlere katılma imkanı sağlanıyor. Seçtiğiniz rastgele bir renkten size o rengi içeren tabloları bildiriyor. Augmented ve Virtual Reality ile sanat yapıtlarını bulunduğunuz ortama taşıma üzere hoş imkanlar sunuyor.
Wikiart
WikiArt uygulaması, sanatı herkes için ulaşılabilir kılma gayesiyle hayata geçmiş. Dünya genelinde 3,000’den fazla sanatçı ve 250,000’den fazla sanat yapıtı ile en güçlü data tabanı olma özelliğine sahip, hem web sitesi (5) hem de uygulama (6) olarak mevcut. İçerisinde fotoğraflar ve sanatkarlar için iki farklı kısım hazırlanmış; yapıta tıkladığınızda, ebatları ve şu an hangi müze yahut galeride olduğu üzere ayrıntılara hatta seçtiğiniz sanatkarın biyografi ve yapıtlarına ulaşabiliyorsunuz.
Arka Saga
Her gün farklı bir sanat yapıtının kıssasını eğlenceli ve bilgilendirici yorumlarla anlatan bir uygulama. Başkalarından farkı, içerisinde bir chatbot var, farklı sorular ve ayrıntılar üzerinden kullanıcının uygulamada interaktif bir biçimde dolaşmasını sağlıyor. Özellikle gençlerin sanatıa ilgisini pekiştirecektir. (7)
Smartify: Scan & Discover Arka
Aslında bu uygulama daha çok müze ve galerilerde gezinirken, sanat yapıtlarının öykülerini tarayarak keşfetmeye yarıyor. İstediğiniz sanat yapıtını sanal gerçeklikle konutunuzun duvarına asabiliyorsunuz. (8)
Artsy
Bu uygulama, sanat yapıtları, sanatkarlar ve sanat yapıtı almak isteyenleri bir ortaya getiren bir sanat alışveriş platformudur. (9) Yüzbini aşkın sanatkarın bir milyondan fazla yapıtının sistemlerinde kayıtlı olduğunu söylüyorlar. Uygulama isterseniz üç binden fazla galeriyle iş birlikleri sayesinde stantların kapsamlı yayınlarını, şovları ve fuarları yani sanat dünyasındaki gelişmeleri sunuyor. Yapıtları almadan evvel seçtiğiniz yerde görebilme özelliği de mevcutmuş. Ben buradan sanat yapıtı edinmedim fakat sanatla dijitalin birleştiği noktaları anlatırken bu uygulamadan bahsetmeden geçmek istemedim. (10)
DailyArt
Bu örneklerde yabancı lisan ihtiyacı var. Türkçe bir uygulama ararken bakın ne keşfettim; DailyArt. Her gün bir sanat yapıtını ve açıklamasını bildirim olarak gönderiyorlar. Kendinizi sanata ısındırmanın yanında günün koşturmacası ortasında hoş bir mola imkanı sağlayabilir. (11)
Mike Winkelmann, “Everyday’s: The First 5000 Days…”
Bir de hepiniz duymuşsunuzdur sanıyorum; NFT diye bir kavram girdi hayatımıza “non-fungible token” açılımı “değiştirilemez para”. Kripto paraların yükselişinin bir yansıması da kripto sanat oldu. Hatta NFT ile hazırlanan sanat yapıtları en değerli eserler ortasına girdi bile. ‘Beeple’ ismiyle bilinen Mike Winkelmann’ın “Everyday’s: The First 5000 Days…” isimli yapıtı 69,3milyon dolardan alıcı buldu. Bu bir sanatkarın hayatta iken eser satışından kazandığı en yüksek üçüncü meblağ oldu. (12) NFT’nin Türkiye’de de yansımaları oldu; Tarık Tolunay’ın “Fractal İstanbul-Pandemi” isimli Galata Köprüsü ve Karaköy görüntülü resmi yaklaşık 36bin dolara satıldı. (13) Eser dijital ortamda imzalanmış, bu sayede kopyalanamaz bir yapıya sahip. NFT’lerin süratle yükselişi, nasıl neticelenir bilmiyorum lakin işi bilenler sanat yapıtı, oyun içi varlıklar, koleksiyon kartları üzere şeylerde karşımıza çıkan bu yeniliğin ileride çok farklı alanlarda hayatımızda olabileceğini söylüyorlar. Bir başka görüş, dijital uygulamaların sanat dünyasına yansıması sonucunda uzun vadede tahminen yalnızca en ünlü isimlerin yapıtlarının maddi değerini koruyacağı başkalarının ise düşüşe geçeceği tarafındadır. Söylediğim üzere benim de yeni keşfettiğim bir alan, daima birlikte göreceğiz neler olacağını.”
Karar
