Dünyada atık yoğunluğuyla gayrete son iki yıldır koronavirüs pandemisiyle birlikte maske ve eldivenler de eklendi. Deniz tabanlarından, yol kenarlarından kullanılmış maske ve eldivenler toplanıyor lakin kullanım yoğunluğu nedeniyle atıkların önüne geçilemiyor. Üstelik maske ve eldiven tıbbi atık statüsünde olduğu için daha fazla risk ögesi oluşturuyor. Üsküdar Üniversitesi Sıhhat Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Etraf Sıhhati Program Lideri Öğretim Vazifelisi İnci Karakaş, tıbbi atıklara bağ değerlendirmelerde bulundu.
Tıbbi atıkların idaresinin ehemmiyetine değinen Karakaş, koronavirüs nedenli kullanılan eldiven ve maske üzere atıkların yok edilmesine ait “Virüsün kalıcılığı ve bulaşıcılığının yüksek olması nedeniyle öbür tıbbi atıklarda olduğu üzere kullanılan maske ve eldivenlerin de yüksek sıcaklıklarda yakılması, sterilize edilmesi ve kalan külün depolanması gerekiyor” diye konuştu.
‘ETKİLİ BİR ATIK İDARESİ BENİMSENMELİ’
Dünya’da yer alan habere nazaran; Karakaş, “Son yıllarda tıbbi atık ölçülerinde artış meydana geldiği ve bu artışın oluşumunda pandemi sürecinin de tesiri gözlemlendi. Tıbbi atıkların ayrıştırılması, toplanması ve depolanması esnasında insan sıhhatinde meydana gelebilecek riskler nedeniyle ve toplum sıhhatinin korunması emeliyle tesirli bir atık idaresi benimsenmeli” dedi.
‘DİĞER KATITI ATIKALRDAN FARKLI DEĞERLENDİRİLMELİ’
Tıbbi atıkların sıhhatsiz idaresiyle insan sıhhati ve etraf üzerinde öngörülemeyen tesirlerin ortaya çıktığını vurgulayan Karakaş, “Bu nedenle atıkların toplanmasının, inançlı bir formda taşınması ve sonuncu olarak bertaraf edilmesinin son derece değerli olduğunu söyleyebiliriz. Biyomedikal ve tıbbi atıkların başka katı atıklardan farklı kıymetlendirilmesi gerektiği unutulmamalı. Fl atık idaresiyle uygun toplama, ayırma, depolama, taşıma, sürece ve bertaraf etmenin yanı sıra dezenfeksiyon ve işçinin korunması üzere adımların dikkatli yapılması gerekiyor” sözlerini kullandı.
‘HALK SIHHATİNİ TEHDİT EDEN BİR ÖGE HALİNE GELDİ’
Pandemi süreciyle birlikte maske ve eldiven kullanımının arttığına dikkat çeken Karakaş, “Kullanılmış birçok maske ve eldivenin sokaklara atılması, toplum sıhhati açısından tehlike yaratıyor. Maske ve eldivenlerde bulunan virüs yükü sebebiyle bu atıklarla temas eden şahıslara hastalığın bulaşma mümkünlüğü artıyor. Bu durumun halk sıhhatini tehdit eden bir öge haline geldiğini lisana getirmekte yarar var. Ayrıyeten, etraf için en büyük tehdidi tek kullanımlık plastik eserler oluşturuyor. Dünya çapında her yıl yaklaşık 300 milyon ton plastik üretiliyor ve bunun 8 milyon tondan fazlası denizlere ulaşıyor. Bu durum sonucunda denizlerdeki ekosistemde bozulmalar meydana geliyor” dedi.
‘TIBBİ ATIKLARIN YANLIŞ İDARESİ: ENFEKSİYON, HAVA KİRLİLİĞİ…’
Öte yandan virüsün kalıcılığı ve bulaşıcılığının yüksek olması nedeniyle öteki tıbbi atıklarda olduğu üzere kullanılan maske ve eldivenlerin de yüksek sıcaklıklarda yakılması, sterilize edilmesi ve kalan külün depolanması gerekiyor. Plastikten yapılan tıbbi atıkların denetimsiz yakılmasıyla sera gazı salınımında artışlar oluşuyor. Bu da ağır metaller, dioksinler, poliklorlu bifeniller ve furanlar üzere potansiyel olarak tehlikeli toksik ve kanserojenik bileşiklerin açığa çıkmasına sebep oluyor. Sonuç olarak tıbbi atıkların yanlış idaresiyle, halk sıhhatinin bozulması, enfeksiyonlarda artış ve hava kirliliği meydana gelebiliyor.”
Karar
