İklim krizi insanların pak hava, pak ve kâfi su, yeterli/dengeli beslenme ve barınma başta olmak üzere birçok ihtiyaçlarının karşılanmasını olumsuz etkileyebilmektedir. Muhtemel sıhhat tesirleri nedeniyle iklim değişikliği, 21.yüzyılın en kıymetli halk sıhhati sıkıntılarından biri olarak kabul edilmektedir.
İklim değişikliği çok sıcaklık, hava kirliliği ve çok hava olaylarıyla sıhhati direkt; böcek, kene, kemirgenler ile suların ve yiyeceklerin kirlenmesi nedeniyle hastalıkların yayılması yoluyla ise dolaylı olarak etkileyebileceği üzere, açlık ve beslenme problemlerine yol açarak ve ruh sıhhati problemlerini artırarak da insanların iyi olma halini olumsuz etkileyebilir.
GLOBAL ISINMA NE DEMEK?
Global ısınma, esas atmosfere salınan sera gazların neden olduğu düşünülen sera tesirinin sonucunda, Dünya üzerinde yıl boyunca kara, deniz ve havada ölçülen ortalama sıcaklıklarda görülen artışa verilen isimdir. Günümüzde iklim bilimciler (klimatolog) global ısınma konusunda hemfikirdirler.
Global İklim Değişikliği insani fosil yakıtlar tüketimi, endüstriyel ve ziraî üzere faaliyetlerinin sonucu olarak atmosferdeki ölçüsü ve yoğunluğu artan sera gazlarının neden olduğu global ısınmanın neden olduğu iklim değişiklikleridir. Bu iklim değişiklikleri kuraklık, çölleşme, yağışlardaki dengesizlik ve sapmalar, su baskınları, tayfun, fırtına, hortum vb. meteorolojik olaylarda artışlar üzere belirtilerle kendini gösterir.
Paris Muahedesini nazaran, dünyanın ortalama ısısı en fazla 2 derece olmalıdır. Bu amaçlara ulaşmak için birçok faaliyet koşul. En değerlilerin ortasında fosil yakıt kullanımının bırakılması ve az et tüketilmelidir.
GLOBAL ISINMANIN NEDENİ
Global ısınmaya, atmosferde artan sera gazlarının neden olduğu düşünülmektedir. Karbondioksit, su buharı, metan üzere birtakım gazların, Güneş’ten gelen radyasyonun bir yandan dış uzaya yansımasını önleyerek ve öbür yandan da bu radyasyondaki ısıyı soğurarak yerkürenin fazlaca ısınmasına yol açtığı düşünülmektedir.
Atmosferdeki gazların gelen Güneş ışınımına karşı geçirgen, buna karşılık geri salınan uzun dalgalı yer ışınımına karşı çok daha az geçirgen olması nedeniyle yerkürenin beklenenden daha fazla ısınmasını sağlayan ve ısı istikrarını düzenleyen bu doğal süreç sera tesiri olarak isimlendirilmektedir.
Global iklim değişikliğinin temel nedenleri; nüfus artışı ve buna bağlı fosil yakıt tüketimi, toprak kullanımı, milletlerarası ticaret ve ulaşım üzere başka insan aktivitelerindeki artış ile endüstrinin gelişmesidir. İklim değişikliğinin asıl nedeni global ısınmadır.
GLOBAL ISINMANIN SONUÇLARI
Dünya genelindeki emisyonların yaklaşık yüzde 45’i kömür kullanımı sonucunda ortaya çıkarken yüzde 35’i petrol ve yüzde 20’si de doğal gazdan kaynaklanmaktadır.
2001 yılından beri, atmosferin ısınması ve karbondioksit birikmesi, kutuplarda ve Alpler’de buzulların erimesi, birkaç yıl evvel hiç ihtimal verilmeyen bir süratle artmıştır. Ayrıyeten, kutup rüzgarlarının suratı artmakta, okyanusun derinlikleri ısınmakta ve atmosferin alt katmanlarının ısınması ozon katmanının kendini yenilemesini geciktirmektedir. Üstelik, Grönland’da matkapla delinerek incelenen buzul katmanları iklimin büyük bir süratle değişebileceğini göstermiştir. İklim değişikliği dünyada biyolojik değişikliklere yol açmaktadır.
İklimdeki değişiklerin neden olduğu birçok olumsuz sonuçları vardır. Bunlar şöyle sıralanabilir:
* Buzulların erimesi
* Yağmur ölçüsündeki sağanak biçiminde yağışlarda artış
* Denizlerin su seviyesinde yükselme
* Fırtına ve sel hasarlarının artması
* Tundraların erimesi
* Buharlaşma ölçüsünde artış
* Kuraklık ve çölleşme
PARİS MUAHEDESİ’NİN EHEMMİYETİ
maksatlarına ulaşabilmek için yeryüzündeki her bireyin, bir tondan daha az karbondioksit salımına neden olması gerekiyor. 2015 sonunda Paris’te düzenlenen 21. Taraflar Toplantısı’nda 180 ülke Kyoto Protokolü sonrası yürürlüğe geçecek Paris Muahedesi’ni imzaladı.
İKLİM KRİZİ NEDİR?
İklim krizi, bilimsel olarak klimatoloji kısmına nazaran incelenen bir cins atmosferik ya da astronomik değişikliklerdir. İklim sistemi, içsel ve insani tesirler, Güneş’in periyodik aktiviteleri ve sera gazları vb. nedenlerden etkilenmektedir.
Yeryüzünün ısınma eğilimi dünya çapında devam etmektedir. Bütün dünyada 2000 ve 2013 yılları ortasında çok hava olaylarının sayısı yüzde 46 oranında artış göstermiştir. Değişen, daha değişken bir iklim, toplum için bir bütün olarak sıhhat güvenliğine yönelik açık ve mevcut bir tehlike ve en tesirli global risk olarak kabul edilmektedir. Yalnızca 2017 ve 2018’de, dünya çapında ısı dalgalarına (örneğin Japonya ve Birleşik Krallık), şiddetli taşkınlara (örneğin Çin, Fransa ve Hindistan), orman yangınlarına (örneğin Yunanistan, İsveç ve ABD) ve tropik fırtınalara (örneğin Japonya, Filipinler ve ABD) maruz kalınmıştır.
İklim krizi insanların sıhhatini hem direkt hem de dolaylı olarak etkileyebilir. İklim krizinin direkt sıhhat tesirleri, yüksek sıcaklıklara maruz kalmanın fizyolojik tesirlerini, teneffüs ve kalp/damar hastalıkları üzere bulaşıcı olmayan hastalıkların artan olgu sayılarını ve kuraklık, sel, sıcak hava dalgası, fırtına ve orman yangınları üzere çok hava olaylarından kaynaklanan yaralanma ve vefatları içerir.
Karar
