ABD Ulusal İstihbarat Kurulu “Küresel Eğilimler 2040 Raporu” açıklandı. 1997’den bu yana dört yılda bir hazırlanan ve bu yıl yedincisi yayımlanan raporda, gelecek 20 yıllık süreçte ABD’yi etkileyebilecek global stratejik gelişmelerle ilgili iddialar yer alıyor.

Raporda, “Bazı ülkelerde milliyetçiliğin güç kazandığı, kimilerinde dışlayıcı milliyetçilik kavramlarının öne çıktığı” belirtilirken bahsi geçen ülkelere Türkiye de dahil edildi.

Raporda şu sözler kullanıldı:

“Bazı hükümetler dini ve etnik temaları, dış siyaset amaçları için yabancı halkların dayanağını almak için kullandı. Türkiye’nin Avrupa’daki tesirini artırmak için kıtadaki Türk diasporasını mobilize etme uğraşı da önderlerin kimlikleri bu halde kullanma eforuna örnek gösterilebilir.”

“ÇOK KUTUPLU DÜNYA NİZAMINA GEÇİLİYOR”

Artık bölgesel rekabetlerin arttığına yer verilen rapor, İran, Türkiye, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) bu yarışa katıldığına, iki kutuplu yapıdan çok kutuplu dünya sistemine geçilirken bölgede oluşan boşluğu bu ülkelerin doldurmaya çalıştığına değiniyor:

“Bölgesel güçler gelecek 20 yılda muhtemelen istenmeyen çatışmalardan kaçınmaya çalışırken bir yandan da öteki güçleri birbirine düşürmeye çalışacak. Bölgede kendi koalisyonlarını ve bölgesel blokları güçlendirmeye çalışarak bölgesel problemlerde agresif tavır takınırken global zorluklarla da bir arada başa çıkmaya çalışacaklar. İç siyasette idare zorluklarıyla başa çıkmaya çalışırken komşularla iyi ilgiler geliştirilmesi kritik değerde olacak. Bu alakalar hem tesirlerini artırmak hem de göç, terör, güvenlik riski üzere hususlarla çaba etmek için kritik rol oynayacak.

ÇİN-ABD ÇABASI ÖNE ÇIKIYOR

Milletlerarası toplum, devletler ve halklar ortasındaki çabanın gelecek devirde öne çıkacağı belirtilen raporda, jeopolitik yarışın Çin ve ABD ortasındaki çaba etrafında şekillenebileceği belirtiliyor.

ABD başta olmak üzere Batı dünyası ve Çin ortasındaki çabayı etkileyecek faktörler ortasında değişen askeri güç, demografik yapı, ekonomik gelişim, çevresel etkenler, teknoloji ve idare modelleri sıralandı. Bu global güçlerin global normları, kuralları ve kurumları da etkileyeceği; bunun bölgesel siyasetlere da tesir edeceği iddia ediliyor.

ABD ve Çin’in ekonomik büyümeye odaklanmasının akabinde siyasi tesir alanını genişletme, teknolojik alana hakim olma ve stratejik avantaj kazanma maksadının olduğu belirtiliyor ve iki ülke ordusu ortasında büyük bir savaş çıkma ihtimalinin “çok düşük olduğu” varsayımına yer veriliyor.

İSTANBUL, AVRUPA’DA NÜFUSU EN FAZLA OLAN KENT OLARAK KALACAK

Raporda, gelecek 20 yıldaki demografik gelişim kestirimleri de yer alıyor.

Buna nazaran Avrupa’da nüfusu en yüksek olan kentler sıralamasında 2035’te 18 milyon nüfusla İstanbul birinci sırada geliyor. İstanbul’u Paris (12 milyon), Londra (10,6 milyon), Madrid (7 milyon) ve Ankara (6,2 milyon) takip ediyor. Yani listenin birinci beşinde Türkiye’den iki kent yer alıyor.

Buna nazaran gelecek 20 yılda nüfus artacak lakin nüfusun artış oranı azalacak. 2040 yılında 1,4 milyar insanın dünya nüfusuna eklenesi ve global nüfusun 9,2 milyara ulaşması bekleniyor.

Çalışan nüfus oranının bugünkü yüzde 64’ten yüzde 59’a yükselmesi, 65 yaş üstü nüfusun artması, orta sınıf ve fakir nüfusların birebir oranda kalması ve kentleşme oranının yükselmesi bekleniyor. 2020’de yüzde 18,8 düzeyinde olan 65 yaş üstü nüfusun, 2040’ta yüzde 26’ya ulaşacağı varsayım ediliyor.

Orta sınıfların gelirleri yükselirken fakir kesitin geliri düştüğü için gelir uçurumunun arttığı hatırlatılan raporda, gelecek 20 yılda yapay zeka ve teknolojinin orta sınıfa istihdam sağlayan kimi işlerin yerine geçeceği ve orta sınıfın gelirinde azalma olacağı varsayımına de yer veriliyor.

Bayanların birinci çocuk doğurma yaşı ve ortalama çocuk doğurma oranı da 4,9’a düştü. Gelişmiş ülkelerde bu oran 3’ün altında. Bayan ve erkekler ortasında istihdam, siyasi hayata iştirak, eğitim, sıhhat hizmetlerine erişim üzere mevzularda en büyük uçurum ve adaletsiz dağılım, bayanların aleyhine Arap ülkelerinde görüldü.

Asya ülkelerindeki ekonomik büyümenin 2030’lar uzunluğu da devam edeceği iddiasına yer verilen raporda, bu büyümenin suratının yavaşlayacağı ve muhtemelen 2040’ta hâlâ ABD ve Avrupa’daki sayılara ve ekonomik tesir gücüne erişemeyecekleri söz ediliyor.

GLOBAL BAĞLANTI ARAÇLARININ GELİŞMESİ TOPLUMLARI BÖLDÜ

Teknoloji, ticaret ve insan hareketliliği sebebiyle global çapta bağlantının büyük oranda arttığı son devirde, farklı kümeler ortasındaki tansiyonun arttığı ve daha fazla bölünmüş toplumla karşılaşıldığı yazıyor.

2018’de internete erişimi olan 10 milyar aygıtın kullanıldığını, 2025’te bu sayının 64 milyara çıkacağını ve sonuç olarak toplumlar ortasındaki farklılık ve bölünmenin artabileceği de raporda tabir ediliyor.

Karar