Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), ‘Sorunlu Alacakların Çözümlenmesine Ait Rehber’ ile ‘Kredi Tahsis ve İzleme Süreçlerine Ait Rehber’ olmak üzere 2 yeni rehber hazırladı. Rehber bugün prestijiyle yürürlüğe alındı.
‘Kredilerin Sınıflandırılması ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara Ait Adap ve Asıllar Hakkında Yönetmelik’i takiben ‘Bankaların Kredi Süreçlerine Ait Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’ de Resmi Gazete’de yayımlandı.
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını periyodunda vatandaşlar ve iş yerleri maddi imkanlara ulaşmakta zorluk yaşıyordu. Bankaların yüksek faiz oranları da vatandaşın belini büküyordu. Ayrıyeten bankaların da alacaklarını temin edememesi başka bir sorun olarak ortaya çıkıyordu. BDDK da bu bağlamda yönetmelik yayımladı ve rehber hazırladı. Bunlarla vatandaşın finansmana daha kolay ulaşabilmesi de hedeflendi.
BAĞIMSIZ ÇÖZÜMLEME ÜNİTESİ KURULACAK
‘Bankaların Kredi Süreçlerine Ait Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’e nazaran; bankaların sıkıntılı alacaklarının idare ve azaltım faaliyetleri olarak tanımlanan çözümleme süreci ile ilgili olarak kredi tahsis ünitesinden bağımsız bir çözümleme ünitesinin kurulması, üç yıllık problemli alacak idare stratejisi ve yıllık operasyonel planlarının hazırlanması mecburî tutuldu.
Ayrıyeten, bankacılık kesimindeki toplam riski Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunca (Kurul) belirlenen meblağın üzerinde olan kredi müşterilerinden bankalarca alınması mecburî dokümanları toplama yükümlülüğünün sırf canlı alacak olarak izlenen müşterilerden isteneceği ve bu kapsama birinci kez giren müşterilerin bağımsız kontrol sürecinin başlatıldığının belgelendirilmesi kaydıyla kendilerine kredi tahsisi yapılabileceği netleştirildi.
Kelam konusu yükümlülük 1 Ocak 2022 tarihine ötelenerek yükümlülük kapsamına giren kredi müşterilerine ve bankalara kolaylık sağlandı.
BANKALARIN SIKINTILI ALACAKLARININ YÖNETİLMESİNDE UYGUNLAŞTIRMA MAKSADI
Rehberlerle bankaların, kredi hayat döngüsü içindeki uygulamalarına ait kurumsal kapasitelerinin güçlendirilmesi, geliştirilmiş tahsis süreçleri ve aktifliği artırılmış izleme uygulamaları, bankaların sıkıntılı alacak idaresinin uygunlaştırılması amaçlanıyor.
Münasebetiyle banka faal kalitesinin artırılması açısından rehberlerle yönlendirme yapılmakta olup, orta ve uzun vadede bir idare kültürüne dönüşmesi bekleniyor.
SIKINTILI ALACAKLAR İÇİN TAHLİL ÇERÇEVESİ
Kredi Süreçlerine Ait Yönetmelik’te belirtilen sıkıntılı alacak idare stratejisi yıllık operasyonel planlar ve çözümleme ünitelerinin kaynaklar, süreç, performans ve faaliyetleri açısından daha tesirli bir yapıya kavuşturulması gayesiyle hazırlanan ‘Sorunlu Alacak Çözümleme Rehberi’nde sıkıntılı alacakların çözümlenmesi kavramı tanıtılarak; bunun gerektirdiği organizasyonel yapı, hazırlık süreci ve faaliyetlere ait bir çerçeve çiziliyor.
Sıkıntılı alacak stratejisinin bankalarca yapılacak bir öz değerlendirmeye dayandırılması, üç yıllık bir vakit öngörüsüne sahip olması, minimum olarak problemli alacakların çözümlenmesine ve alacaklardan ötürü edinilen varlıkların yönetilmesine ait, takvime bağlı niceliksel amaçları içermesi ve bir operasyonel plan çerçevesinde uygulanması gerekiyor.
KREDİ TAHSİS VE İZLEME SÜREÇLERİ İÇİN REHBER
‘Kredi Tahsis ve İzleme Süreçlerine Ait Rehber’de öncelikle tahsis ve izleme süreçlerine ait tesis edilmesi gereken kurumsal çerçeveden ne beklenildiği açıklanırken, kelam konusu çerçevenin aktifliğinin temini için oluşturulması gereken uygulamalardan bahsediliyor.
Rehberin ilerleyen kısımlarında tahsis süreçlerine, fiyatlamaya ve teminat değerlemesine ait bankaların uygulaması beklenen yenilikler ve geliştirmelere ait kararlar sıralanıyor.
Son kısımda ise izleme süreçlerinin kalitesinin artırılması için bankalardan tesis etmesi beklenen sistem ve altyapıya ait kararlar yer alıyor. Rehberin ekler kısmında bankalara yol gösterici olması bakımından birtakım kriterler ve toplamasında yarar görülen datalar yer alıyor.
BANKA BİLANÇOLARINDA FAAL HALDE PAKLIK
Bunlarla birlikte yönetmelikler ve rehberler, zombi şirketler olarak tanımlanabilecek şirketlerin banka bilançolarından faal biçimde temizlendiği proaktif bir yapının oluşturulması için hazırlandı. Bankaların uygun kredi tahsis, izleme, rehabilitasyon ve problemli alacak çözümleme süreç ve siyasetlerini oluşturan ilgili yönetmelikler ve rehberlerin, yaşama talihi olan şirketlerin finansal ve/veya operasyonel tekrar yapılandırma yoluyla yaşatıldığı lakin zombi şirketler olarak tanımlanabilecek borç ödeme kapasitesi çok zayıf olan ya da hiç olmayan borçlulardan olan alacakların aktiften silme, varlık idare şirketleri, özel fon ya da özel gayeli şirketlere periyot üzere usullerle banka bilançolarından faal biçimde temizlendiği proaktif bir yapının oluşturulması için düzenlendiği belirtildi.
KAYITTAN DÜŞME VAKTİ BANKALARA BIRAKILDI
Alacakların çeşidi, borçluya mahsus şartlar, makroekonomik ortam üzere belirleyiciler makul kayıttan düşme müddetini tanımlamak açısından zahmet yarattığından, kayıttan düşme vaktinin uygunluğu münasebetlerini kontrole hazır bulundurma kaidesiyle bankalara bırakıldı.
KOBİLER İÇİN DE YENİLİK
Yönetmelikteki bir öbür değişiklik ise KOBİ’lerin finansmana erişiminde karşılaştıkları teminat meselesinin azaltılması için Devlet Dayanaklı Ticari Alacak Sigorta Poliçelerinin ikinci küme teminat olarak sayılmasına yönelik oldu. Böylece iktisat ıslahat hareket adımlarından biri olan KOBİ’lerin alacak sigortası sistemi ile teminat altına alınan alacaklarının bankalar nezdinde teminat olarak kabul edilmesinin sağlanması suretiyle KOBİ’lerin finansa erişimin kolaylaştırılması adımının desteklenmesi hedeflendi.
Ayrıyeten, lisanslı depoculuk ile çiftçiye ve ziraî üretimin gelişimini sağlayan elektronik eser senetlerinin (ELÜS) daha yüksek teminat oranı ile dikkate alınması da getirilen öbür bir yenilik olarak öne çıktı.
Karar
