Türkiye'nin yeni tip koronavirüs (Kovid-19) ile uğraşının öncülerinden İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Hastanesi'nde kurulan İzlem Merkezi'nde 1. ayını tamamlayan hastalar üzerinde yapılan incelemelerin birinci olgularına nazaran, hastalık tiroit dokusuna karşı antikor fazlalığı oluşturuyor.

Tecrübeli doktor takımı ve sıhhat çalışanlarıyla, Kovid-19 sürecinde uyguladıkları tedavi teknikleri ile sürecin tahlile kavuşmasına ek sağlayan İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi, yüzde 0,6 ile yerküredeki en düşük irtihal orantısının gözlemlendiği hastane oldu.

Bu süreçte fakülte hastanesinde uygulanan tedavi algoritmaları, Sıhhat Bakanlığının tedavi protokollerine de girdi.  

İstanbul Tıp Fakültesi Acil Dahiliye ve İnfeksiyon Marazları tarafından bildirilen, Türkiye'de tanı konulan birinci vakadan çok daha evvel hazırlıklarına başlayan İstanbul Tıp Fakültesi'nin Dekanı Prof. Dr. Tufan Tükek, Kovid-19 sürecinde ve olağanlaşma devrinde yürüttükleri çalışmalara ve İzlem Merkezi'nde gözlemledikleri yeni bulgulara ait, AA muhabirine açıklamalarda bulundu.

Prof. Dr. Tükek, Kovid-19 yerkürede ortaya çıktıktan sonra bu illetin İstanbul'da da beklendiğini ve birinci vakanın da İstanbul Tıp Fakültesi'nde tanımlandığını söyledi.

Devam eden süreçte 5-6 vaka yine İstanbul Tıp Fakültesi'nde tanımlanınca bu işin büyüklüğünü anladıklarını söz eden Prof. Dr. Tükek, “Kendimiz bu vakaları gördükçe anladık ki hikayenin boyutu çok büyük. Binaenaleyh bir iki servis açarak bu hastaları karşılayamayacağımızı anladık. Nasıl bir iş yapabiliriz diye düşündüğümüzde binalaramız içinde tuvaletli, banyolu tek odalar en ziyade cerrahi binasındaydı. 550 yataklı bir kısmı büsbütün boşalttık. Ağır bakım üniteleri, radyoloji ünitesi acilen derhal bütün muhtaçlığımız olan üniteler vardı. O binaları boşalttık. Biz çok sayıda hastanın geleceğini anladığımız için kendi içimizde bu yönlendirmeleri yaptık. O kısım için korunaklı giysiler, ona yönelik nöbet sistemleri oluşturduk. Mart sonu nisan başı berbat bir periyottu. Hastalık artmaya başladı. 200'ün üzerinde hasta sayısına ulaştık olağan serviste, ağır bakımlarda 30'un üzerinde. Sahiden büyük bir dalgaydı.” diye konuştu.

FAKÜLTE BÜNYESİNDE BİLİM HEYETI OLUŞTURULDU

Fakülte bünyesinde Sıhhat Bakanlığı Bilim Şurasına misal bir bilim heyeti oluşturduklarını, onların teklifleriyle hareket ettiklerini aktaran Prof. Dr. Tükek, oluşturdukları bilim konseyi sayesinde önerilen pratiklere daha evvel başlayabildiklerini söz etti.

Şu ana kadar 11 bin 500 civarında hasta takibi yaptıklarını, 70 civarında mevt gerçekleştiğini belirten Prof. Dr. Tükek, “Bu, yüzde 0,6'nın altında bir rakam. Bizim avantajımız birinci vakanın bizde olması. Ondan sonraki süreçte hem öğretmenlerimizin hastalanıp yatması hem de hasta sayısının süratle çoğalmasıyla, oluşturduğumuz Bilim Kurulu'nun tekliflerini uygulamak suretiyle bu muvaffakiyete ulaştık. Daha sonra birçok şey bizde birinci hastadan itibaren uygulanmaya başlandı. Türkiye'deki mevt nispetleri da çok düşük. Ortalama yüzde 2,6 civarında. Türkiye'de bu pratikler ve tedavi nedeniyle çok başarılı olduk. 65 yaş üstünün erken devirde meskende kalmasının sağlanması da bizim elimizi çok rahatlattı. Şayet 65 yaş üstü hastalanıp da hastaneye gelmiş olsaydı tahminen irtihal oranlarımız bu kadar düşük olmayabilirdi. Biliyoruz ki yaş ile birlikte mortalite artıyor.” diye konuştu. 

Prof. Dr. Tükek, şu anda serviste 25, ağır bakımda 10, evlat servisinde de 8 hastanın tedavisinin devam ettiğini tabir etti.  

“YABANCI MEDYA KURULUŞLARI TÜRKİYE'DEKİ DÜŞÜK IRTIHAL ORANTILARINA ŞAŞIRIYOR”

Sıradanlaşma devrine geçişle birlikte hastanedeki hizmetlerin nasıl devam ettiğinden de bahseden Prof. Dr. Tükek, bu hafta 550 yataklı cerrahi binasını boşaltıp, temizlettiklerini ve sıradan hastaları almaya başladıklarını, Kovid-19 nedeniyle yatan hastaları da pandemi münasebetiyle denetim altında tuttukları göğüs illetleri kısmına naklettiklerini söyledi.

Ameliyat için çok sayıda bekleyen hasta olduğunu, onlara da bir an evvel yardım etmeleri gerektiğini tabir eden Prof. Dr. Tükek, olağanlaşmanın süratli bir halde bilhassa sıhhat kısmında yapılmasının değerli olduğunu, bekleyen hastaların tedavilerinin gecikmesinin onların hayatına mal olabileceğini belirtti. 

Prof. Dr. Tükek, Kovid-19 sürecinde fakültenin çalışmalarını Almanya, Çin üzere memleketlerin medya kuruluşlarının gelip incelediğini ve bu kadar düşük olan mevt orantılarına şaşırdıklarını lisana getirerek, “Bu kadar düşük vefat nispetlerini onlar da beklemiyor. Hayranlıkla izliyorlar olağan kabul edemiyorlar da Türkiye'den bu türlü bir başarıyı. Mahsusen Avrupa bu türlü yıkılırken, Türkiye'nin bu türlü dimdik ayakta kalması, üniversite ve devlet hastanelerinin bu kadar  başarılı olması sahiden şaşırtıyor onları. Bu çalışmaları makaleye döndürdüğümüzde kabul ettirmekte zorlanıyoruz şu anda. Orada bir blokaj da görüyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.

Pandemi sürecinde birinci olarak ağır bakımlarda uygulanmak üzere Çin'den getirilen Favipiravir isimli ilacın, erken devirde hastalara uygulanırsa işe yarayacağını fark edip, bu mevzuda da tesirli bir tedavi algoritması geliştirilmesine ekte bulunduklarını aktaran Prof. Dr. Tükek, Türkiye'deki muvaffakiyetin da büyük çoğunlukla bundan kaynaklandığını söyledi. 

Muvaffakiyetin 2. ayağını ise illetin erken devrinde hidroksiklorokin tasarrufu olduğunu belirten Prof. Dr. Tükek, “Hidroksiklorokini yerküre hala tartışıyor. FDA hala 'kullansın mı kullanmasın mı' diyor. Onlar hala o tartışmalar içinde. Onun çok saçma olduğunu söylüyoruz. Türkiye'den yayınlar çıktıkça anlayacaklar onu lakin şimdi yayınların bir kısmını kabul etmiyorlar.” dedi.

Hastaların mevt nedenlerinden birinin pıhtılaşma bozuklukları olduğunu anlatan Prof. Dr. Tükek, heparin ve dipiridamolü her hastaya geldiği andan uyguladıklarını söyledi. Tükek, başkaca ağır bakımda IVIG ve PLEX tedavileri uyguladıklarını, bunların da kimi hastalara bir ölçü yararı olduğunu, makaleler yayınlandığı devir bu hususların daha net ele alınacağını kaydetti.

“TROİD DOKUSUNDA ANTİKOR FAZLALIĞI OLUŞUYOR”

Kovid-19 sürecinde farklı yaptıkları şeylerden birinin İzlem Merkezi kurmak ve bir de erken periyotta antikor testleri oluşturmak olduğunu aktaran Prof. Dr. Tükek, şu malumatları aktardı:

“İzlem Merkezimizin şu an yerkürede bir diğer örneği yok. Türkiye'de zati yok. Şu an 700-800 civarında hasta 1. ayını tamamladı denetimler içerisinde. Bu hastalarda birkaç şey dikkatimizi çekti. 1. ay içinde illeti geçirenlerde en çok gördüğümüz şey, nefes darlığı ve öksürüğün devam etmesi, bir de hastalarda unutkanlık var. Bunda, hipokside geçirilen devir, ağır bakımda yatmak üzere bir grup meselelerin olması tesirli olabilir. Bunun neden kaynaklandığını şu anda araştırıyoruz.

Yeni tespit ettiğimiz sorunlardan biri hastaların tiroit fonksiyonlarında bir kadro bozukluklar var. Yani tiroit dokusuna karşı antikor fazlalığı oluştuğunu gördük. Olağanda yüzde 9 olan antikor popülasyon fazlalığı, izlediğimiz hastalarda yüzde 17-20 civarında. Bunlar ham doneler. Üzerinde çalışıyoruz. Aslında mahsusen bu kadar geniş çaplı virüs marazlarının immün sistemini bozacağını, otoimmüniteyi tetikleyeceğini biliyoruz. Bu periyotta virüsle savaşırken organizma, önemli bir savaş veriyor ve immün sistem faal oluyor. Bu aktivitenin getirmiş olduğu uzun periyotta bir kadro zararlar ortaya çıkabiliyor. Bunlardan biri de otoimmün marazlar yani denetimsiz bir immünite ortaya çıkabiliyor. Vücuda taarruz oluyor antikorlar tarafından. Tiroit dokusuna, pankreas dokusuna, mideye olabilir bu taarruzlar. Bunun sonucu olarak da bu organlarda vakit içinde zayıflık oluşuyor. Otoimmün marazlar dediğimiz küme bunlar. En çok beklediğimiz de tiroitti zati ve pankreastı. Şu an erken, 2. aydayız. Tahminen bir sene sonra bu otoimmünitenin daha ziyade olabileceğini iddia ediyorum. Lakin şu anda illaki olacaktır demek bilimselliğe yakışmaz. Gözlemlediğimiz kadarıyla tiroit otoimmünitesinde bir artış var üzere görünüyor.”

Prof. Dr. Tükek, bilhassa unutkanlığın muvakkat olabileceğini, şu anda hastaları izlemeye devam ettiklerini, neden kaynaklandığını öğrenmeye çalıştıklarını belirterek, “Unutkanlık şundan da kaynaklanıyor olabilir. Beşerler uzun müddettir içeride, dehşet ve panik halinde yaşıyor. Bu gerilim, endişe, panik ve egzersizin azlığı unutkanlığı tetikleyen şeyler virüs dışında da. Lakin natürel virüsün bunda tesiri var mı yok mu bunu söylemek için erken.” dedi.

“KENDİMİZİ KORUMAKTAN ÖTEKI ALTERNATİF YOK”

Antikor tanı testlerinin iki gayesi olduğunu anlatan Prof. Dr. Tükek, şu değerlendirmede bulundu: 

“Birincisi marazı o anda geçirip geçirmediğinizi anlamak, ikincisi son 2-3 haftadan evvel hastalık geçirmiş olduğunuzu tespit etmek için. Bu iki biçimde olabilir, topluluktaki bağışıklığı ölçmek için kullanabilirsiniz. Lakin biz yüklü olarak sıhhat çalışanlarının bulunduğu bir öbekte modelleme yaptığımızda gördük ki yüzde 1,5 civarında, marazı hiç geçirmemiş olduğu halde müspet saptadığımız vaka var. Yani çok iyi kendimizi koruduğumuz için antikor oluşmamış. Bir yandan da bunun ne üzere bir ıstırabı var bizim açımızdan, virüs geldiği anda da enfekte edecek çok sayıda kişi var demektir. Hiç kimse zira bağışıklık kazanmamış mealine geliyor. Münasebetiyle korunmaya devam etmeliyiz.

Güruh bağışıklığı olabilmesi için antikor testlerinin yüksek müspetlik orantısının en az yüzde 60 olması lazım. Şu anda bizde yüzde 1'in altında. Esasen hastalık geçirenlerin orantısı binde 3 Türkiye'de. Oranladığınız vakit çok düşük. Münasebetiyle kendimizi korumaktan öbür bir alternatif yok.”

Karar