Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) pandemisi sebebiyle 2020’de birçok ülke kendi vatandaşlarının besin güvenliğini sağlamak ismine daha müdafcı siyasetlere yönelirken, Rusya üzere büyük buğday üreticileri ihracata limit ya da yasaklar koydu, Çin, Pakistan ve Suudi Arabistan üzere ülkeler de buğday stoklarını artırma yoluna gitti.
Kovid-19 ekonomik ve toplumsal hayatı olumsuz etkilerken iklim değişikliği ve kuraklık da global çapta ziraî üretimi tehdit ediyor.
‘KORKUNÇ BİR KITLIK YAŞANABİLİR’
Dünya Besin Programı (WFP) Yöneticisi David Beasley, bir müddet evvel yaptığı açıklamada, 2021’de vahim boyutta bir kıtlık olacağı tezinde bulundu. Kovid 19 salgınının besin güvenliği üzerinde çok yıkıcı tesirleri olduğuna işaret eden Beasley, besin sorunu ile karşı karşıya kalan insan sayısının artacağını savundu.
‘PANDEMİ ZİRAÎ ÜRETİMİN KIYMETİNİ GÖSTERDİ’
İklim değişikliği, besin güvenliği, kıtlık ve Türkiye’ye tesirleri konusunda muhabirine açıklamada bulunan Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü (FAO) Orta Asya Alt Bölge Koordinatörü ve Türkiye Temsilcisi Viorel Gutu, dünyanın en büyük yedinci ziraî üretim ülkesi Türkiye’nin eser çeşitliliği açısından da çok varlıklı olduğunu söyledi.
Gutu, uzun periyotlu eğilimlere bakılınca yıllar içerisinde Türkiye’de ziraî toprakların azalmakta olduğunu gördüklerine işaret ederek, “Her ne kadar ziraî üretimde randıman makul eser kümelerinde artıyor olsa da uzun devirli ve büyük ölçülerdeki ziraî arazi kayıpları gelecekte besin güvenliği açısından meselelere yol açabilir.” dedi.
Hükümetin tarım yerlerini korumak, maksat dışı ve yanlış kullanımların önüne geçmek için kimi adımlar attığına dikkati çeken Gutu toprağın çevreci ve sürdürülebilir kullanımının kıymetine işaret etti. Gutu, “Tüm dünyayı tesiri altına alan Kovid-19 salgını, ziraî üretim ve tedarik zincirlerinin devamlılığının değerini bir defa daha idrak etmemizi sağladı.” dedi.
Gutu ayrıyeten Türkiye’nin, sahip olduğu ziraî üretim avantajları sayesinde, vaktinde ve tesirli politik müdahale ve tedbirlerle üretim ve tedarik zincirlerinin devamlılığını sağlayarak besin arzı problemleri yaşanmasını önlediğini anlattı.
SU KAYNAKLI SORUNLAR
Su kaynakları üzerindeki baskının global ölçekte giderek arttığını ve tarımın en büyük su tüketen dalların başında geldiğini hatırlatan Gutu, “Suyla bağlantılı kısıtlama ve meselelerin artması besin güvenliği ve beslenmeyi de tehdit ediyor.” dedi.
İklim değişikliğine dayalı uzun periyotlu kıtlığın çok daha kapsamlı, eş güdümlü, çok paydaşlı ve uzun vadeli aksiyonları gerektiren bir sorun olduğunu söz eden Gutu, Türkiye’nin de içinde bulunduğu Akdeniz havzasının global iklim sebepli fırtına ve orman yangını üzere problemlerle karşı karşıya kaldığını belirtti.
Gutu, bu sıkıntıların ziraî randıman ve biyolojik çeşitlilikte kayıplara yol açacağını ve kuraklığı artıracağını aktararak, Türkiye’nin su kaynaklarının yüzde 70’ini ziraî fliyet için kullandığını anlattı.
AKSİYON PLANI HAZIRLANIYOR
“Şiddetli ve uzun periyodik kuraklıklar, kıtlıklara ve münasebetiyle besin güvenliğine yönelik önemli tehditlere yol açabilir.” diyen Gutu, Türkiye’nin bilhassa su kaynaklarının azalması, orman yangınları, kuraklık ve çölleşme, bunlara bağlı ekolojik bozulmalar üzere olumsuz tesirlerden kıymetli ölçüde etkilenebileceğini söyledi.
Gutu, ayrıyeten Etraf ve Şehircilik Bakanlığının su kaynakları, tarım ve gıdayı garanti altına almak için bir hareket planı hazırladığını kaydetti.
BUĞDAY STOKLARI ARTIYOR
Memleketler arası Un Sanayicileri ve Hububatçılar Bi̇rli̇ği̇ (IAOM) Avrasya Lideri Eren Günhan Ulusoy da global iklim değişikliğinin, tarım kesimini de yakından etkilediğini söyledi.
Yağış rejimlerindeki değişiklik başta olmak üzere global iklim değişikliğinin yarattığı problemlerin, Türkiye’nin ziraî üretiminde de vakit zaman dalgalanmalara neden olduğunu söz eden Ulusoy, şunları kaydetti:
“Buğday üretiminde ekim alanlarının artırılması kısa vadeli tahlildir. Orta ve uzun vadede verimlilik artışını sağlamak için tarımda dijital ihtilal gerçekleştirmek gerekiyor. Türkiye’de hektar başına 3 ton buğday üretiliyor. Bu sayı Avrupa’da 4,5 ton, hatta birtakım bölgelerde 6 tona kadar çıkıyor. Dünya ortalaması ise 3,4 ton. Daha fl metotlar uygulanarak, mevcut alanlardaki üretim randımanını üst noktalara çıkarmalıyız.”
‘TÜRKİYE İÇİN KITLIK SENARYOSU BEKLEMİYORUZ’
Buğdayın stratejik değerinin pandemide tekrar gündeme geldiğine dikkati çeken Ulusoy, ülkelerin bu süreçte buğday stoklamaya başladığını belirtti. Yüksek buğday alımlarının fiyatların yükselmesine de sebebiyet verdiğini anlatan Ulusoy, Türkiye’nin de global gelişmelerden bağımsız olmadığını kaydetti.
Gelecek devirde kuraklığa bağlı olarak ziraî üretimde bir düşüş yaşanacağını da belirten Ulusoy, Türkiye için bir kıtlık senaryosu beklemediğinin altını çizdi.
Pandemi sürecinde lisanslı depoculuğun ehemmiyetini de artırdığını kaydeden Ulusoy, l”Sadece çiftçimiz, tüccarımız, sanayicimiz için değil, tüm halkımız için lisanslı depoculuk kapasitesinin yükselmesi, rastgele bir salgın ya da dış ticarette bir aksama, eser tedarik ettiğimiz ülkelerden eserin gelmemesi üzere durumlarda besin güvenliğimizi garanti altına alıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Karar
