HAVA ASAL

Karar gazetesi muharriri Avukat Figen Albuga Çalıkuşu, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, bakan yardımcıları, Orman Genel Müdürü ve yardımcıları ile 2019 tarihli yangın söndürme ihale kaidelerini hazırlayan, onay veren kamu vazifelileri hakkında kabahat duyurusunda bulundu.

Çalıkuşu KARAR’a verdiği bilgide, 2019 yılından sonra Türk Hava Kurumu’nun yangın söndürme ihalelerinden saf dışı bırakıldığı, tekrar 2019 yılında kurulan ve yeterliliği dahi olmayan CMC Savunma Sanayi A.Ş’nin 3 Rus uçağına 23 milyon 882 bin 352 USD ödeneceğini söyledi. Çalıkuşu, ayrıyeten hangarda bekletilen THK uçaklarının kaldırılabilmesi için 4 milyon dolarlık bir yatırma gereksinim olduğunu bu yolla devletin büyük ziyana uğratıldığını da belirtti.

KARAR: Yaklaşık 6 gündür süren yangını neden yargıya taşıdınız? Bu durumun tüzel boyutu hakkında bilgi verir misiniz?

Yurttaşlık vazifesi olarak, herkesin bunu yapması gerektiğine inanıyorum. Neden derseniz? Vatandaşlar olarak yaşananları keder içinde izliyoruz. Bugün 6. gün ve bu yangınlar söndürülemiyor. Biz vatandaşların beklentileri nedir yönetenlerden? Huzur ve refah içinde, insanoğluna layık bir halde yaşamak. Yangınlar artık ülkemizi kuşattı, geçmişimiz yanıyor, geleceğimiz yanıyor. Birikimlerimiz kıymetlerimiz yok oluyor, baktığımızda yangını söndürmek için layıkıyla bir idare, tertip kurulamamış. Koca bir ülke, 3 buçuğa teslim edilmiş. Bu türlü bir durumda, 3 uçağın çıkacak yangınlar karşısında yetersiz kalacağını ve liyakat sahibi olmayı bırakın, herkes varsayım eder.

O ÜÇ UÇAĞI ASLA GÖRMEDİK

O 3 uçağı da asla görmedik biliyorsunuz. Antalya’da yaşıyorum, Manavgat da beşerlerle görüştüm. Bilgi aldığım beşerler telefonları kapatırken yanıyoruz diye ağlıyor. Türkiye görülmeyen 3 uçağa teslim edildi. Koca ülkenin geçmişini geleceğini 3 uçağa teslim etmek vazifesi berbata kullanmaktır. Şuurlu taksir suretiyle mevte, yangına, can ve mal kaybına sebep olmaktır. Bu da hukuksal boyutta illa ki cürüm ögesi teşkil eder; bunun sorumlularını savcıların bulup çıkarması lazım.

CMC’NİN HAVACILIĞA DAİR BİR REFERANSI YOK

O ihaleye kimler imza attı? (CMC Savunma sanayi şirketi) isimli bir şirket çıkıyor karşımıza. Bu şirket, 15 Ocak 2019 yılında ihaleyi almış. Bu şirketin baktığınız vakit, havacılığa dair olumlu bir referansını görmüyoruz. Türk Hava Kurumu, Havacılık Federasyonu yetkilerine sahip bir kuruluş. Bunu 1925 yılında almış. Türk Hava Kurumu’nu bypass edebilir; yeni bir sistem kurabilir. O vakit karşımıza dört dörtlük, tam teknoloji ile donatılmış yeni bir tertip çıkarsınlar. CMC’de bunu hiçbir biçimde göremiyoruz.

CMC Savunma Sanayi A.Ş’NİN TİCARİ SİCİL GAZETESİNDEKİ KAYITI

THK uçakları ve pilotları saf dışı bırakılan ve CMC Savunma Sanayi A.Ş iş iştirakinde kurulan sistemde Rusya’dan 3 uçak kiralanmıştır. THK’nın bakımı yapılmış uçuşa hazır 5 uçağı ihaleye sokulmamış, ihale şartlarına nazaran, 3 Rus uçağına günlük 1.3 milyon lira, 153 gün için toplam 203 milyon lira ödenmesine kararlaştırılmıştır. Bu gün dolar kuru karşılığı ödenecek sayı 23 milyon 882 bin 352 USD’dir. THK kayyum lideri ise THK uçaklarını kaldırmak için 4 milyon dolarlık bir yatırma gereksinim olduğunu bildirmiştir.

THK’nın devreden çıkarılmasıyla yangınların tahrip gücünün arttığı görülmektedir. Altısı uçabilir dokuz uçağı olan THK’nın en son misyon yaptığı 2018 yılında 5,3 bin hektar orman yanarken 2019’da 11,3 bin hektar, 2020’de ise 20,9 bin hektar ormanlık alan ziyan gördüğü bilgisi verilmektedir. Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nin açıklamasında; 2020 yılında ülke genelinde 3 bin 399 adet orman yangını meydana geldiğini ve 20 bin 971 hektar orman alanının ziyan gördüğünü bildirmiştir. Bakan açıklamalarına nazaran, 01 Ocak 2015 tarihinden 31 Aralık 2019 tarihini kapsayan 5 yıllık süreç zarfında da 12 bin 604 adet orman yangını sonucunda 41 bin 344 hektar orman alanının ziyan gördüğü belirtilmiş, Bakan’ın şimdiki olarak verdiği 2020 yılını kapsayan sayılarından orman yangını sayısı evvelki 5 yılın ortalamasına nazaran yüzde 34 artarken ziyan gören alan ölçüsünün ise yüzde 153 arttığı anlaşılmıştır.

HUKUKSAL YOLLARDAN HAKKIMI ARIYORUM

Lakin biz vatandaşın da bizi yönetenlerden en liyakatli biçimde huzur ve refahımızı koruyacak, bizi korunaklı bir halde sonraki güne taşıyacak idareye muhtaçlığımız var. Biz de yurttaş olarak bu idareden gereğini yapıp yapmadığını sorarız. Hukuktan hak ararız. Bu da çok olağan, ben de bunu istiyorum. Savcılar hiç değilse bugün misyonlarını eksiksiz yerlerine getirseler de sorumluları bulsunlar. Bu tedbirsizliği, dikkatsizliğin ve özensizliğin nasıl ağır bir sonuç yarattığını görüyoruz. İdare çaresiz, dünyada uçak arıyoruz. Demek ki burada lakıyla kurulmuş bir sistem yok. O vakit bunun da sorumluları var. Şayet hukuk devletiysek, sorumlular ortaya çıkarılır ve hesap sorulur.

FİGEN ÇALIKUŞU’NUN DİLEKÇESİ’NDE YER ALAN UNSURLAR

Çalıkuşu, Ankara Başsavcılığı’na yönelik dilekçesinde, 10 Temmuz 2018 Tarihli ve 30474 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’ni anımsattı.

Buna nazaran, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın, “Ormanların korunması, geliştirilmesi, işletilmesi, ıslahı ve bakımı, çölleşme ve erozyonla uğraş, ağaçlandırma ve ormanla ilgili mera ıslahı bahislerinde siyasetler oluşturulması hedefiyle çalışmalar yapmak” ile vazifeli olduğunu belirtti.

YANGIN İLE İLGİLİ TÜM VAZİFELER BAKANLIĞIN

Dilekçede, kararnameye nazaran, “Ormanların geliştirilmesini, yöntemsiz ve kanunsuz müdahalelere, alışılmış afetlere, yangınlara, türlü zararlılara karşı korunmasını ve gerekli denetimleri sağlamak” vazifesinin bakanlığa ve Orman Genel Müdürlüğü’ne verildiği kaydedildi.

2019’A KADAR THK ÇALIŞIYORDU

“2019 yılına kadar Orman Genel Müdürlüğü, 9 uçağı olan Türk Hava Kurumu ile çalışmıştır.Türk Hava Kurumu; 1929 yılında Milletlerarası Havacılık Federeasyonu (FAI)’ye tam üye olmuştur. Tıpkı vakitte Türkiye’deki Havacılık Federasyonu Yetkilerini de Taşımaktadır. 5 Ağustos 1925 tarihinden itibaren ‘kamu faydasına çalışan dernek’ statüsündedir. Merkezi Ankara’dadır. Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Konseyi THK’nın manevi koruyucularındandır. Cumhurbaşkanı onursal lideridir, Kuvvet Kumandanları, Ankara Valisi doğal üyeleri ortasında bulunmaktadır.

2019 yılında yangın söndürme ihalesini, idaresine kayyum atanmış THK ile CMC Savunma Sanayi A.Ş isimli şirketin aldığı görülmektedir. THK’nın yalnızca işletme ruhsatı ve uçakların bakımına takviye olup küçük bir komite alacağı lakin asıl gelirin, CMC Savunma Sanayi A.Ş. tarafından tahsil edileceği bilgisi bulunmaktadır.

İsmi geçen şirket 15.01.2019 tarihinde kuruluşu tescil ve ilan edilmiştir. Tek ortaklı şirketin sermayesi 100 bin TL’dir. 25 bin TL si ödenmiş, geri kalan kısmın ödenmesi taahhüt edilmiştir. Havacılık ve yangın söndürme iştigal konusuna ilişkin deneyim ve birikimine, olumlu referanslarına dair bir bilgiye ulaşılamamaktadır.

CMC’NİN RUSYA’DAN KİRALADIĞI UÇAKLARA 23 MİLYON 882 BİN 352 DOLAR ÖDENECEK

THK uçakları ve pilotları saf dışı bırakılan ve CMC Savunma Sanayi A.Ş iş iştirakinde kurulan sistemde Rusya’dan 3 uçak kiralanmıştır. THK’nın bakımı yapılmış uçuşa hazır 5 uçağı ihaleye sokulmamış, ihale şartlarına nazaran, 3 Rus uçağına günlük 1.3 milyon lira, 153 gün için toplam 203 milyon lira ödenmesine kararlaştırılmıştır. Bu gün dolar kuru karşılığı ödenecek sayı 23 milyon 882 bin 352 USD’dir. THK kayyum lideri ise THK uçaklarını kaldırmak için 4 milyon dolarlık bir yatırma muhtaçlık olduğunu bildirmiştir.

THK DEVRE DIŞI BIRAKILINCA YANGINLARIN TAHRİP GÜCÜ KATLANDI

THK’nın devreden çıkarılmasıyla yangınların tahrip gücünün arttığı görülmektedir. Altısı uçabilir dokuz uçağı olan THK’nın en son misyon yaptığı 2018 yılında 5,3 bin hektar orman yanarken 2019’da 11,3 bin hektar, 2020’de ise 20,9 bin hektar ormanlık alan ziyan gördüğü bilgisi verilmektedir. Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nin açıklamasında; 2020 yılında ülke genelinde 3 bin 399 adet orman yangını meydana geldiğini ve 20 bin 971 hektar orman alanının ziyan gördüğünü bildirmiştir. Bakan açıklamalarına nazaran, 01 Ocak 2015 tarihinden 31 Aralık 2019 tarihini kapsayan 5 yıllık süreç zarfında da 12 bin 604 adet orman yangını sonucunda 41 bin 344 hektar orman alanının ziyan gördüğü belirtilmiş, Bakan’ın şimdiki olarak verdiği 2020 yılını kapsayan sayılarından orman yangını sayısı evvelki 5 yılın ortalamasına nazaran yüzde 34 artarken ziyan gören alan ölçüsünün ise yüzde 153 arttığı anlaşılmıştır.

28 Temmuz 2021 tarihinde Manavgat ilçesinde başlayan yangınlarda, Antalya Manavgat’,a Muğla, İzmir, Osmaniye, Mersin, Adana, Çanakkale, Kayseri, Edirne, Kütahya, Aydın, Kilis, Kocaeli, Kastamonu, Sakarya, İstanbul, Hatay, Bursa, Diyarbakır, Karaman, Balıkesir, Manisa, Bingöl, Kırklareli, Bilecik, Şanlıurfa, Bitlis, Kahramanmaraş, Çorum, Isparta, Manisa vilayetlerinde çıkan yangınlar eklendi ve eklenmeye hala bu gün de devam etmektedir. Ülkemizin maalesef her yıl orman yangınları olan bir ülke olduğu her bir yurttaşın malumudur. Ölen insanlarımız, hayvanlarımız, ormanlarımız, orman içi canlıları hasılı ciğerimiz yüreğimiz yanmakta, büyük bir keder ve çaresizle izlemekteyiz.

BAKAN PAKDEMİRLİ 2019’DA FİLO KURULACAK DEMİŞTİ FAKAT HİÇ BİR VAKİT KURULMADI

Böylesine önemli yangın tehdit ve tehlikesi altına bir ülke iken, Türkiye’de devlete bağlı ünitelere ilişkin envanterlerde, havadan yangın söndürmede kullanılan bir araç bulunmadığı bildirilmiştir. Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli 2019 yılında yangın filosu kurulacağını söylemiştir. Lakin hala kurulmamıştır. 2021 yılında Türkiye gelişmiş teknolojiye sahip bir filoyu kurabilecek durumda bir ülkedir. Cumhurbaşkanı 31 Temmuz Cumartesi günü yaptığı açıklamada da bir yangın filosu çalışmasının yapılacağını bildirmiş, devamla, ‘yangın uçağı konusunda meşakkat olduğunu’ ve uçak konusundaki külfetlerin ana sebebinin de; THK’nın filosunu ve teknolojisini yenileyememiş olduğunu tabir etmiştir. Bu gereksinim şimdilik ihaleler yoluyla karşılanmaktadır. Sonuç olarak bu gün Türkiye’nin, 2021 yılında yapılan ihalelere nazaran yalnızca 3 adet amfibik kiralık uçağı vardır.

4 MİLYON DOLARA 9 UÇAĞI FAAL ETMEK YERİNE 3 UÇAĞI 23 MİLYON DOLARA KİRALADILAR

THK üzere yılların esaslı bir kurumunu devre dışı bırakacak bir ihale sonucunda yeni sisteminin yalnızca 3 uçaktan ibaret tutulması en kolayından misyonu berbata kullanmaktır.

THK elinde 9 uçak vardır ve kendi sözlerine nazaran 4 milyon dolarlık yatırıma muhtaçlık vardır. THK Cumhurbaşkanlığı, Bakanlar Konseyine bağlı bir dernektir. Doğal üye yapısı Prestijiyle 1925 yılından bu yana vazife yapan 9 uçağı olan bir kurum için 4 milyon dolar harcamak yerine 3 kiralık uçağa 23 milyon dolar vermekle en tesirli tedbir ve müdahale sağlanamayacağı ayan beyan ortadadır.

THK Onursal Lideri olan Cumhurbaşkanı tarafından öteki ülkelerden uçaklar istendiği ve uçakların geleceği bilgisinin verilmiş olması da bu hukukî gerçeğin ve yetersizliğin teyidi cümlesinden kıymetli temelli kanıttır. Son olarak Pazar gecesi geç saatlerde Avrupa Birliği’ne acil yardım isteği ile müracaat edilmiştir. Tüm bu neden ve münasebetlere nazaran bildiğimiz sorumlu kuşkular ve Savcılığınız tarafından saptanacak başka şüpheliler hakkında cezai soruşturmaya başlanılmasına ve ceza davalarının açılmasına karar verilmesini dilerim.”

Karar