Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu , bayanlara seçme ve seçilme hakkı vererek bir ihtilal gerçekleştirdi. Çünkü o tarihlerde dünya üzerinde bayanlara seçme ve seçilme hakkı tanıyan ülke hudutlu sayıdaydı. Türkiye, bayanlara bu hakkı çok sayıda Avrupa ülkesinden evvel tanıdı.
Kanada’nın Quebec bölgesinden bir bayan, Türkiye’de bayanların seçme ve seçilme hakkına sahip oldukları haberini okuyor. Quebecli bayanlar ise bu hakka Türkiye’den 6 yıl sonra, 1940 yılında sahip olabildi.
BAYANLARA SEÇME VE SEÇİLME HAKKI NE VAKİT VERİLDİ?
5 Aralık 1934 günü Anayasa’da ve Seçim Kanunu’nda yapılan değişiklikler sonucunda Türk bayanları, milletvekili seçme ve seçilme hakkına kavuştu.
1930 yılı lokal seçimlerinde seçme ve seçilme hakkı elde eden genç Cumhuriyet’in bayan vatandaşları, 8 Şubat 1935 günü genel seçimlerde birinci kere milletvekilleri için oy kullandı ve 17 bayan milletvekili TBMM’ye girdi.
DÜNYA BAYAN HAKLARI GÜNÜ NE VAKİT, NASIL ORTAYA ÇIKTI?
5 Aralık Dünya Bayan Hakları Günü, varlığımızın temel taşlarından birisi olan bayanların seçme ve seçilme hakkını elde ettiği gün münasebetiyle ilan edildi.
Mustafa Kemal Atatürk, Cumhuriyetin ilanından evvel Türk bayanlarına seçme ve seçilme hakkının tanınması ile ilgili çalışmaları başlattı ve 23 Ocak 1916 tarihinde birinci iletisini iletti.
1934 yılında ‘kadınlara seçme ve seçilme hakkı’ tanınan yasa ile birlikte resmi olarak kayıtlara geçti.
5 Aralık 1934 tarihinde gerçekleşen anayasa değişikliği ile milletvekili seçme ve seçilme hakkını elde edilmesiyle birlikte her yıl 5 Aralık tarihi Dünya Bayan Hakları Günü olarak kutlanmaya başlandı.
Türkiye Cumhuriyeti’nin birinci bayan milletvekilleri / 1935
DÜNYA BAYAN HAKLARI GÜNÜ İLETİLERİ
* Gökyüzünün yarısını, bayanlar taşır. Dünya bayan hakları günü kutlu olsun.
* Dürüst bir bayanın hoşluğu, ateşe benzeri; yaklaşmayana hiçbir ziyanı dokunmaz. Dünya bayan hakları günü kutlu olsun.
* Bütün bayanların 5 Aralık Dünya Bayan Hakları Gününü kutluyor, eşitlik, özgürlük ve memnunluk dolu bir hayat sürmelerini diliyorum.
* Dünyada her şey bayanın yapıtıdır. Dünya bayan hakları günü kutlu olsun.
* Bayanlarını okutmayan milletler, yıkılmaya mahkumdur. Dünya bayan hakları günü kutlu olsun.
* Senin sevgin dünyamı ısıtan tek güneştir. Hiç ışığın eksilmeyecek biliyorum. Varlığınla memnunum. Bayanlar günün kutlu olsun sevgili anneciğim.
* 5 Aralık Dünya Bayan Hakları Günü, saygıdeğer Türk ve Dünya bayanlarına sıhhat ve memnunluk getirsin. Bayan Hakları Gününüz Kutlu Olsun
* Hoş bayan bir mücevherdir, iyi bayan ise bir hazinedir. Dünya bayan hakları günü kutlu olsun.
* Bayanların siyasal güçleri yoktur kelamda; meğer akıllı bayanlar, erkeklerini hiç zahmet çekmeden parlamentoya sokar, hatta bakan koltuklarına oturturlar. Dünya bayan hakları günü kutlu olsun.
* Bayanlar olmasaydı dünyadaki hiçbir şeyin değeri kalmazdı. En değerli varlık olan bayanların dünya bayanlar günü kutlu olsun.
* Tüm dünya, ülkemiz ve üyelerimiz ortasında vazife yapan bayanlarımızın 5 Aralık Dünya Bayan Hakları kutluyor, sevgi ve hürmetlerimi sunuyorum.
DÜNYA BAYAN HAKLARI GÜNÜ KELAMLARI
* Emek veren, acı çeken, hasret duyan, hakkını savunan tüm bayanlar 5 Aralık Bayan Hakları Günü kutlu olsun.
* Bayanlar güler üzeredir, bir sefer açıldılar mı, yaprakları çabucak dökülmeye başlar. Dünya bayan hakları günü kutlu olsun.
* Şuna inanmak lazımdır ki, dünya yüzünde gördüğümüz her şey bayanın yapıtıdır. Dünya bayan hakları günü kutlu olsun.
* Bir bayanın sevgilisine söyledikleri, rüzgarların ve süratle akan suların üzerine yazılmalıdır. Dünya bayan hakları günü kutlu olsun.
* Bayanlarımız erkeklerden daha çok aydın, daha çok verimli, daha fazla bilgili olmaya mecburdurlar. Dünya bayan hakları günü kutlu olsun.
* Havayı geldiği üzere, rüzgarı estiği üzere, bayanı da olduğu üzere kabul edin. Dünya bayan hakları günü kutlu olsun. Dünya bayan hakları günü kutlu olsun.
* Bayan, tabiatı gereği zayıftır; lakin acıya en çok o dayanır. Bayanın direncini kıran tek şey; hayal ettiği kişinin boş çıkmasıdır. Hiçbir bayanın hayali boşa çıkmasın Bayan Hakları Gününüz Kutlu Olsun
* Can dostum biricik arkadaşım 5 Aralık Dünya Bayan Hakları Günün kutlu olsun
* Bayanlar bizi sevdikleri vakit, her hatamızı bağışlarlar. Dünya bayan hakları günü kutlu olsun.
* 5 Aralık, dünyada bayanların eşitlik, kalkınma ve daha huzurlu ömür hasretlerini lisana getirdikleri gündür. Bayanlarımızın bu manalı gününü yürekten kutluyorum.
DÜNYA BAYAN HAKLARI GÜNÜ İLE İLGİLİ SLOGANLAR VE YAZILAR
* Tüm bayanların memnun, sağlıklı ve sevgi dolu bir dünyada şiddete maruz kalmadan yaşamalarını diliyorum.
* Bayanların toplumdaki yeri, saygınlığı medeniyetin göstergesidir.
* Yaşama hakkı elinden alınmış tüm bayanları rahmetle, hürmetle anıyoruz.
* Unutulmamalıdır ki, ailenin sıhhat ve memnunluğu, toplumun huzur ve itimadı lakin bayanlarımızın hürmet, sevgi ve adalet görmesiyle mümkündür.
* Bayanlarımız, erkeklerden daha çok aydın, daha çok verimli ve daha fazla bilgili olmaya mecburdur. Dünya Bayan Hakları Günü kutlu olsun.
* Hoş bayan bir mücevherdir. İyi bayan ise bir hazinedir. Dünya bayan hakları gününüz kutlu olsun hoş bayanlarımız.
* Baş tacı bayanlarımızın kadınlar gününü kutluyorum.
* Acıyla yoğrulan, sabırla bilenen bayanlarımızın dünya bayanlar günü kutlu olsun.
* Gökyüzünün yarısını, bayanlar taşır
* Analarımız, bacılarımız, hayatımızın yarısı hatta çok daha fazla kıymetlerimizi tabir eden bayanlarımızın Kadın Hakları Gününü kutluyorum.
* Dünyada her şey bayanın yapıtıdır.
* Bayanın gelişimi, bağımsızlığı özgürlüğü kendisinden gelmelidir. Birinci olarak kendisini bir nesne değil bir kişilik olarak görmelidir.
BAYAN HAKLARI GÜNÜ İÇİN ATATÜRK KELAMLARI
* Ben, saygıdeğer hanımlarımızın Avrupa bayanlarının aşağısında kalmayacak, bilakis pek çok istikametlerde onların üstüne çıkacak bilgi ve kültürle donanacaklarına asla kuşku etmeyen ve buna katiyetle inananlardanım.
* Türk bayanları, memleketin yazgısını millet ismine yöneten siyasi topluluğa dahil olmak dileğini göstermekle, memleketin, milletin vatandaşlara yüklediği vazifelerin hiçbirinden kendilerinin uzak bırakılacağını düşünmezler. Zira, misyon karşılığı olmayan hak yoktur.
* Türk bayanı, bu sefer de milletvekili seçme ve seçilme suretiyle haklarının en büyüğünü elde etmiş bulunuyor. Uygar memleketlerin bir birçoklarında, bayandan esirgenen bu hak, bugün Türk bayanının elindedir ve onu yetki ve muvaffakiyetle kullanacaktır.
* Dünya yüzünde gördüğümüz her şey bayanın yapıtıdır.
* Daha emin ve daha hakikat olarak yürüyeceğimiz bir yol vardır: Büyük Türk kadınını çalışmamıza ortak kılmaktır.
* Ey kahraman Türk bayanı… Sen yerde sürünmeye değil, omuzlar üzerinde göklere yükselmeye layıksın.
* Dünyanın hiçbir yerine Anadolu’nun köylü bayanının üstünde bayan mesaisi zikretmenin imkanı yoktur.
Karar