SALİHA SULTAN
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kent Tiyatroları bu yıl birçok yeni oyuna konut sahipliği yapıyor. İhtimam Yula’nın yazıp yönettiği ‘Hayat Der Gülümserim’ uzun bir pandemi bekleyişinin akabinde nihayet seyircisiyle buluştu.
Oyuncu Sema Keçik, 75 dakikalık tek kişilik performansı ile göz doldurduğu oyunda Virginia Woolf’un ‘Kendine İlişkin Bir Oda’sı misali, yerine AVM yapılmak üzere olan tiyatrosunda canlandırmak istediği kaç bayan rolleriyle ‘kendine ilişkin bir sahne’ hayali kuran bir bayan olarak sahnede.
Üsküdar Muhasipzade Celal Sahnesi’nde izlediğim performansı boyunca kimi vakit ironik kimi vakit delice kahkahaları eşliğinde oyunculuğundaki hüznü, aşkı, tutkusu, ıstırabı, inancı ve sesi ile izleyiciyi büyülenen Keçik’in sahnedeki bu tek kişilik dansı, Türkiye’de bayanların 1980’lerden itibaren hayat sahnesinde kendilerine biçilen roller yerine artık kendi benimsedikleri kimliğe bürünme dileğinin adeta bir resmi geçidi gibi…
‘ARTIK BİRAZ DA BİZİMLE GURUR DUYUN’
Tiyatrosu yıkılmak üzere olan oyuncu da dahil 6 birbirinden renkli bayan portresinin sunulduğu oyunda Osmanlı periyodundan bir bayan kıssası de var, imkansız bir aşkın peşinde yitip giden bir pavyon müzikçisinin dramı da. Karakterlerden birinin salonda ünlediği “Şimdiye kadar birçok şeyle gurur duydu bu memleket, artık biraz da bayanlarımızla gurur duyun” cümlesi ise müellif Yula’nın vermek istediği bildirinin özeti. Keçik’in oyun boyunca izleyicinin gözü önünde ustaca giyip çıkardığı kostümler eşliğindeki çırpınışlarına tiyatroya giren bir güvercinin kanat sesleri aralığında şahit olmak ise oldukça etkileyici. Bu atmosferde hissettiğimiz tam da bayan ruhunda yuva yapmış ‘bir güvercin tedirginliği’…
NİHAYETİNDE ‘HAYAT!’ DEYİP, GÜLÜMSEYİP GEÇMEMELİYDİK…
Oyun son ana kadar Keçik’in temposu hiç düşmeyen harika performansıyla ilerliyor. Son sahnede ise Serkan Bacak tiyatroyu yıkıp yerine AVM yapmak isteyen müteahhit olarak sahnede uzunluk gösteriyor. Şahsen Bacak’ın ‘laz müteahhit’ performansını muazzam bulsam da, oyunun bu türlü bir güldürü ögesi ile bitmesini garipsedim. Şahit olduğumuz onca ‘büyülü gerçeklik’ten sonra oyunun seyirciyi tavlaması kesin bir güldürü ile sonlanmasına gerek var mıydı, bilemedim. Bu son sahne bana nazaran, metnin ve Keçik’in performansının izleyicide yarattığı duyguyu daha salondan çıkmadan hafifletiyor. Tam da eleştirdiğimiz günümüz sürat ve toplumsal medya çağıyla örtüşen bir son zira bu. Görür, şahit olur, hisseder, üzülür, kederlenir ve hatta öfkeleniriz. Sonra sıradaki o komik görüntüyü açar, yani evet, ‘hayat der gülümser’ geçeriz. Halbuki artık günümüzde ziyadesiyle şiddetle sarmalanan bayanların dramına karşı hayat deyip geçmemeye, en az bir laz müteahhit kadar inanmış ve adanmış bir biçimde bozuk tertibi tekrar inşa etmeye, odaklanmaya daha çok gereksinimimiz var. Yula, son sahnede yeniden de bunu düşündürmek istemiştir tahminen bize. Bu hususta kararı kendiniz vermek için, oyunu 17-20 Kasım, 24-27 Kasım tarihleri ortasında Gaziosmanpaşa Sahnesi’nde izleyebilirsiniz.
İSMİ BIR DEVRE VERILEN DE LÂLE DEĞIL MI?
Keçik oyunda birinci olarak eğlenceli bir Osmanlı bayanı olan ‘Lale Sultan’ı canlandırıyor. Yula’nın bayanların renkli kurdelalı, süslü yahut dar feraceler giymekten men edildiği bir devir olduğu belirtilen bir periyoda ilişkin karakterinin, bayanın ismi olmadığı bir devire, Lale Devri’ne ismini verdiği ironisi usta bir mizahın eseri. Babasına inat mimar olup yıllarca yurt dışında yaşadıktan sonra mevt döşeğindeyken hesaplaşmak için konutuna dönen Roza karakteri ise bayanın siyasi gayretini sahneye taşıyor. ‘Öteki kadın’ olarak sahnede arz-ı endam eden pavyon müzikçisi Şaheser, fedakarlıkla örülü aşk kıssası bir yana, Keçik’in bu kısımda ustalıkla seslendirdiği ‘Bir ihtimal daha var’ müziği ile izleyiciden en çok alkış alan karakter. Ancak beni oyunda en çok etkileyen karakter Yeşilçam sinemalarından fırlama bir ‘Şöför Nebahat’ tiplemesi olan sürücü Hatice Abla oldu diyebilirim. Bir Karadeniz bayanı olarak, muharrir Yula’nın bölgenin bayanlarının zorluklar karşısındaki direncini ve her şeye karşın kaybetmediği sevincini bu karakterle kusursuz bir formda ortaya koyduğunu söyleyebilirim. İki oğluna bakmak için taksi sürücüsü olan ve sonunda hayatını vakfettiği çocuklarının bile ataerkil tenkidine maruz kalan bu karakterin kıssasını Keçik’in sahnede bütün bedeninden taşan Karadeniz motifleri eşliğinde dillendirmesi ise büyüleyici…
Karar
