2017 halk referandumuyla kaldırılan ‘askeri mahkemelerin boşluğunu doldurmayı amaçlayan’ Askeri Ceza Kanunu ve TSK İşçi Kanunu’nda değişiklik yasa teklifinde, askerlerin yakalanmasıyla ilgili düzenleme kamuoyunda tartışma konusu oldu.
AK Parti’nin Meclis’e sunduğu kanun değişikliği teklifine nazaran, ‘kişiye hata işlerken rastlanması’ ve ‘suçüstü bir fiilden ötürü izlenen kişinin kaçması mümkünlüğünün bulunması yahut çabucak kimliğinin belirlenme imkanının bulunmaması’ durumunda asker bireyler ‘herkes tarafından süreksiz olarak yakalanabilecek.’ Bu düzenlemeyle, askerlerin ‘kişiye cürüm işlerken rastlanılması’ gerekçesiyle kolluk kuvveti olmayan şahıslarca yakalanmasının önü açılacak.
ASKERLER ‘HERKES’ TARAFINDAN YAKALANBİLECEK
Yasa teklifinin ilgili unsurunun devamında ise ‘askerlerin bir cürüm durumunda yetkili askeri makamlar tarafından yakalanmasına ilişkin’ düzenlemeler yer aldı. Buna nazaran, ‘tutuklama kararı yahut yakalama buyruğu düzenlenmesini gerektiren ve gecikmesinde sakınca bulunan hallerde; cumhuriyet savcısına derhal başvurma imkanı bulunmadığı takdirde’ amiri, üstü, askeri karakol, nöbetçi, devriye, askeri inzibat ve kolluk vazifelileri asker kişiyi yakalama yetkisine sahip olacak.
Yakalanan kişi ve olay hakkında cumhuriyet savcısına çabucak bilgi verilerek buyruğu doğrultusunda süreç yapılacak. Yasa teklifinde askerlerin, hata işlemeleri durumunda kendi amirleri ve üstleri tarafından yakalandıktan sonra yapılacak süreçler düzenlenirken, ‘herkes tarafından süreksiz olarak yakalama’ durumunda yapılacak sürece ait bir düzenleme ise yer almadı.
ASKERLERİN YARGILANMASI İÇİN KUMANDANININ ONAYI GEREKECEK
Teklifle, askeri mahkemelerin kaldırılmasının akabinde askeri cürümlerin yargılanması ve askerlerin yargılanması için gereken yargılama müsdesi konusunda yaşanan belirsizliklerin de giderilmesi amaçlanıyor. Buna nazaran ağır cezalık suçüstü haller dışında asker bireylerin işledikleri askeri cürümlerin soruşturulması, askerlerin vazife yaptıkları birlik kumandanı ya da kurum amirlerinin müsdesine bağlı olacak.
General ve amiraller hakkındaki soruşturma müsdesi de Ulusal Savunma Bakanı tarafından verilecek. Yasa teklifiyle general ve amiraller hakkında soruşturma, valilerin de ortalarında bulunduğu üst seviye memurlarda olduğu üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı tarafından yapılabilecek. Askeri mahkemelerin kaldırılmasının akabinde tüm askerler, vazife hatalarından ötürü asliye ceza mahkemelerinde yargılanıyor.
Teklife nazaran ayrıyeten tmmüden işlenen kabahatten ötürü bir yıl ve daha fazla mahpus cezasına mahkum olan TSK çalışanı, mahkumiyet kararıyla birlikte TSK’dan çıkartılacak ve rütbeleri geri alınacak.
ÜÇOK: TEHLİKELİ SONUÇLARA YOL AÇAR
Emekli askeri hakim Albay Ahmet Zeki Üçok, ‘asker şahısların herkes tarafından yakalanmasına’ yönelik düzenlemeyle ilgili Haber Global’e şu değerlendirmeyi yaptı: “Bu düzenlemenin içine askerlerin herkes tarafından yakalanabileceğine dair garip bir düzenleme konulmuş. Düzenlemede bir muğlaklık var, rastgele bir kolluk yetkisi olmayan bir kişi, asker kişinin hata işlediğini nasıl tespit edecek ve onu yakalayacak? Bunun düzeltilmesi gerekiyor, çok tehlikeli sonuçlara yol açabilir.”
Karar
