İYİ Parti İktisat Siyasetleri Lideri Erhan Usta, TÜİK’in açıkladığı son büyüme sayısına ait, “Bu büyüme dikkatli incelendiğinde, Türkiye’yi fakirleştiren, geniş halk kitlelerinin faydalanamadığı, onların gelirinin artmadığı, aşikâr bir kesitin gelirinin arttığı bir büyüme olarak tarihe geçecektir” dedi.

Türkiye iktisadının yüzde 0,9 oranında büyüdüğünü, bu oranın öbür ülkelerin altında kaldığını belirten Usta, şunları söyledi:

“BÜYÜME İNCELEDİĞİNDE, ASLINDA ÇOK DA İÇ ACICI OLMADIĞINI SÖZ ETMEK GEREKİR”

“Geçen yıl, Covid nedeniyle önemli üretim kayıpları vardı ve ekonomik daralma vardı. O daralmanın üzerine iktisadın açılmasıyla birlikte yüksek büyüme oranlarını biz görmüş olduk. Tabi büyüme incelediğinde, aslında çok da iç acıcı olmadığını söz etmek gerekir. Bir sefer çeyreklik bazda yani geçen çeyreğe nazaran, birinci çeyreğe nazaran Türkiye iktisadı yüzde 0,9 oranında büyümüştür ki bu dünyadaki başka ülkelere baktığımızda onların çok altında kalmaktadır. Yani birinci çeyrekte biraz süratli büyüyen iktisat, ikinci çeyrekte önemli bir yavaşlamaya girmiştir. Yani ikinci çeyrekteki yüzde 0,9 üzerinden gidecek olursak aslında yıllık büyümenin yüzde 3,6-3,7’ye gerilediğini bir kez söz etmek gerekir.”

“TARIM ÜRETİMİ YETERİ KADAR ARTMADI VE ÇİFTÇİ GELİRLERİ DE BU ÇERÇEVEDE YÜKSELMEDİ”

Büyümeden çiftçilerin faydalanamadığını, sanayi ve hizmetler kesiminde bir büyüme olduğunun altını çizen usta, şöyle devam etti:

“Büyümede bir kısım sorunlar var. Üretim yoluyla baktığımızda, tarım bölümünün büyümeye çabucak hemen hiç katkı vermediğini görüyoruz. Bunun manası şudur; tarım üretimi yeteri kadar artmadı ve çiftçi gelirleri de bu çerçevede yükselmedi. Bu büyümeden tarım kısmı yahut çiftçilerimiz faydalanamamıştır. Endüstriden ve hizmetler bölümünden kaynaklanan bir büyüme olduğunu, üretim yoluyla görüyoruz. Harcamalar yoluyla baktığımızda, özel tüketimin büyümeye önemli bir katkı verdiğini görüyoruz. Alışılmış tüketimin artması bizim üzere ekonomiler açısından bir kez çok da sevindirici bir şey değil.”

“BÜYÜMEDEN AŞİKÂR BÜYÜKLÜKTEKİ FİRMALAR FAYDALANMIŞTIR”

2021 yılındaki yatırımların 2017 yılının altında kaldığını belirten Usta, sermaye karlılığına dikkat çekerek, “Bu büyümeden fakat aşikâr büyüklükteki firmalar faydalanmıştır” dedi.

Usta açıklamasını şöyle sürdürdü:

“Yatırımlarında büyümeye bir katkısı oldu fakat yatırımların büyümeye katkısı olmasına karşın ve yatırımlardaki yüksek artışa karşın hala 2017 yılı düzeyinin altında bir yatırım düzeyindedir Türkiye. Yani ortadan 4 yıl geçtikten sonra bile 2021 yılının ikinci çeyreğinde Türkiye’de yapılan toplam yatırım, 2017 yılının birebir periyodunun gerçek olarak altında kalmıştır. Bu üretim kapasitemiz açısından yahut gelecekte büyümenin devamlılığı açısından sevindirici bir gelişme değildir. Net ihracatın büyümeye katkısının müspet 6,9 oranında olduğunu görüyoruz. Bu iyi bir şey. Tabi net ihracatın büyümeye katkısının önümüzdeki periyotta devam edeceğine ait benim tasalarım var. Bir kez yüksek kur artışlarının ihracatta kısa devirde bir ihracat artışına neden olması, bunun da büyümeye tesirinin olduğunu görüyoruz. Fakat bunun doğal daima olmasını beklememek gerekir.

Büyümedeki en radikal değişme, gelir istikametiyle olmuştur. Ulusal gelir, fiyatlardan, sermayenin, karından ve amortismanlardan oluşur. Geçen yıl katma kıymet içerisinde iş gücü ödemelerinin hissesi yüzde 37 iken bu çeyrekte yüzde 32,9’a düşmüş. Bu bir yıl içerisinde gerçekleşen çok makus bir performanstır. Buna karşılık, sermayenin karlılığı ise yüzde 42,8’den yüzde 49,8’e yükselmiştir. 7 puan artmıştır. Yani bunun manası, bu büyümeden geniş halk kitleleri faydalanamamıştır. Bu büyümeden lakin belirli büyüklükteki firmalar faydalanmıştır. Bu büyümeden esnaf da faydalanmamıştır. Hasebiyle bu büyüme, geniş halk kitlelerinin faydalandığı bir büyüme değildir. Bu büyüme fakirleştirici bir büyümedir. Bu büyümenin istihdam üzerindeki tesirini göremiyoruz.”

“ÜÇ ÖNCESİNİN ALTINDA BİR İSTİHDAM DÜZEYİ VAR”

Üç yıl öncesine nazaran istihdamın 667 bin kişi azaldığını vurgulayan Usta, şu değerlendirmeyi yaptı:

“2018’in ikinci çeyreğinde, Türkiye’de toplam çalışan sayısı 29 milyon 115 iken TÜİK’in açıkladığı büyümelere karşın üç yıl sonra 2021 yılının ikinci çeyreğinde istihdam 28 milyon 448 bine düşmüştür. Yani üç yıl öncesinin 667 bin kişinin altında bir istihdam düzeyi vardır. O vakit burada bir tutarsızlık var. Ya bu büyümede bir sorun var ya bu istihdam da sorun var. Münasebetiyle bu büyüme dikkatli incelendiğinde, Türkiye’yi fakirleştiren, geniş halk kitlelerinin faydalanamadığı, onların gelirinin artmadığı, muhakkak bir kesitin gelirinin arttığı bir büyüme olarak tarihe geçecektir.”

Karar