1. Aegis

Aegis BMD (Balistik Füze Savunma Sistemi) hava savunma sistemi ABD Savunma Bakanlığı tarafından geliştirilmiş olan bir projenin eseridir ve tek bir savunma sistemi olarak değil, katmalara ayrılmış bir savunma sisteminin kesimi ve teoride dünya üzerindeki en iyi hava savunma sistemidir.

Aegis savunma sistemi aslen savaş gemileri üzerinde kullanılabilmesi ve başka modülleri ile (THAAD, Patriot) büsbütün entegre olarak çalışabilmesi için tasarlanmıştır ancak Aegis’in Ashore (Kara) versiyonları da bulunmaktadır.

Aegis savunma sistemi kara, deniz yahut havada bulunan radarlar ile gayelerini tespit edebilmesinin yanı sıra yörüngede yer alan uydular tarafından da maksat tespiti yapabilir bu da teoride kendilerine sınırsız bir düşman tespiti menzili sunmaktadır.

Aegis savunma sistemi bünyesinde çeşit çeşit füzeyi bulundurabilir bu nedenle sistemin sahip olduğu menzil, taşıdığı füzeye nazaran değişmektedir.

Öte yandan bu sistem tekrar teoride, rastgele bir menzil sınırlamasına sahip değildir çünkü bu sistemin bulunduğu rastgele bir savaş gemisi üzerinde bulunan SM-3 isimli füzelerle 1000km’nin üzerinde menzile ve neredeyse atmosferin dışındaki maksatları vurabilme kabiliyetine sahiptir.

2. THAAD

THAAD (Terminal Yüksek İrtifa Alan Savunması) hava savunma sistemi ABD’nin sahip olduğu savunma sisteminin katmanlarından bir adedini oluşturur.

Bu sistem, Aegis savunma sistemi ile entegre ve alt katmanında çalışır. Birinci olarak 1987 yılında geliştirilen bu sistem vakitle daha da geliştirilerek güçlü bir sistem haline gelmiştir ve aslen tek başına bir alanın savunmasını üstlenmediğinden (bir sistemin kesimi) güçlü bir savunma sistemidir.

Kullandığı füzelere nazaran teknik özellikleri değişiklik gösterebilen bu sistem temelde 200km menzile ve 150km irtifaya çıkma kabiliyetine sahiptir ve bu menzillere 2800m/s (Mach 8.2) suratında ulaşabilir.

3. MIM-104 Patriot

Patriot savunma sistemi THAAD üzere bir sistemin modülüdür (Aegis) ve en alt katmanı muhafaza vazifesi (kısa menzil, küçük alanlar) üstlenir.

Bu sistem yıllar geçtikçe PAC-1/2/3/4 versiyonları ile revize edilmiştir. Günümüzde kullanılan çağdaş versiyon ise MIM-104 (Patriot) PAC-3/MSE ve PAC-2 versiyonudur.

Temelde modifiye edilmiş füzeleri kullanan PAC-2 düşük irtifa amaçlarını vurmakta daha etkiliyken PAC-3 (MIM-104F) sistemi ise orta menzil için kullanılmaktadır.

Kendinden daha büyük bir sistemin kesimi olan ve spesifik bir katmanı savunmak için kullanılan bu sistem, ABD’nin öbür sistemleri üzere tek başına değil, bir sistem olarak çalıştığında güçlü bir savunma sistemidir.

Romanya’daki NATO Aegis Kara Balistik Füze Savunma Sistemi (AABMDS).

Aegis hava savunma sisteminin çalışmasını anlatan kolay bir örnek.

4. S-500

S-500 Prometey savunma sistemi Rusya tarafından S-400 sisteminin geliştirilmesiyle ortaya çıkmıştır.

Bu sistem kendi başına büyük bir alan yahut bir şehir/ülkeyi korumak için tasarlanmıştır.

Günümüzde tam olarak resmi bir açıklama bulunmasa da bu sistemlerin 1000km’ye kadar atış yapabildiği biliniyor ve epeyce yüksek irtifalara çıkabiliyorlar.

Öte yandan yapılan testlerde bu sistem 482km üzere bir aradan isabetli bir atış yaparak evvelki rekorunu (S-400) kırdı.

Kendi başına bir ağ olan bu sistem bünyesinde (bunlar yalnızca sistem bünyesindeki araçlardır, ağ bünyesindeki araçların sayısı değildir.)

• 77P6 fırlatma aracı
• 55K6MA ve 85Zh6-2 komuta aracı
• 91N6A(M) radarı
• 96L6-TsP radarı
• 7756 nişan radarı

bulundurmaktadır.

Bir öbür yandan bu sistem başına 600 milyon dolar üzere yüksek bir fiyata sahiptir ve tıpkı anda hipersonik süratte giden 10 maksada kilitlenip vurabilir ve 2000km üzere bir aradan maksat tespiti yapabilir.

5. S-400

S-400 Triumf savunma sistemi S-300’ün geliştirilerek daha iyi hale getirilmiş bir versiyonudur.

S-400 hava savunma sistemi de birebir S-500 üzere tek başına bir ağ olması ve bir alanı müdafaası için tasarlanmıştır.

Maliyet olarak S-500 sisteminin yarısı olan (300 milyon dolar) bu sistem, bünyesinde bulunan farklı füzelerle 400km’den 40km’ye kadar azamî menzile sahip olan füzeleriyle atış yapabilirler. Kullandığı füzelere nazaran ağ bünyesinde farklı araçlar bulunduran bu sistem temelde 8 araçlık bir kümeye sahiptir.

8 araçlık bu küme içerisinde,

• 30K6E idare sistemi
• 55K6E komuta ve denetim merkezi
• 91N6E panoramic radar sistemi (600km’den tespit yapabilir ve tanımlayabilir)
• 6 tabur 98ZH6E (tek başına bağımsız olarak da çalışabilir ancak kendi başına birebir anda en fazla 6 gayeye kitlenebilir)
• 92N6E (veya 92N2E)
• 5P85TE2 fırlatma aracı ve 5P85SE2 treyleri

bulundurur.

Tam bir tabur (ağ) olduğu durumlarda ise teoride 100’den fazla maksadı takip edebilir ve vurabilir.

6. David’s Sling

David’s Sling sistemi, Rafael Advanced Defense Systems ve Raytheon tarafından Patriot temelinden geliştirilmiş bir orta ve uzun menzil hava savunma sistemidir.

İsrail tarafından kullanılan MIM-23 Hawk ve MIM-104 Patriot hava savunma sistemlerinin yerini alması için geliştirilen bu sistem bünyesinde Patriot PAAC-4 (geliştirilmiş versiyon, İsrail tarafından revize edilmiştir.), Arrow 2/3, Iron Dome, Barak 8 ve Iron Beam üzere savunma sistemlerini de bulundurur.

ABD üzere katmanlı bir savunma sistemi kullanmayı tercih eden İsrail bu sistem ile 160km ve daha uzağındaki maksatları vurabilirken bu sistemin resmi olarak ne kadar süratle füzelerini ateşlediği bilinmiyor. İddiası olarak ses suratının 10 katı olan standart (modern savunma sistemi) bir kıymet olduğu iddia ediliyor.

Çok yüksek hareket kabiliyetine sahip olan bu sistem ve füzelerin ise resmi olarak kaç adetle yahut kümeyle hudutlu olduğu bilinmiyor.

7. HQ-9

Çin tarafından geliştirilen bu hava savunma sistemi uzun menzilli, güdümlü yarı etkin radarlı bir sistemdir.

2001 yılından beri serviste olan bu sistem kullanıma girdiği vakitten beri de geliştirilmeye devam edilmiştir bu nedenle farklı varyantları bulunmaktadır.

Temel versiyonu HQ-9 olan bu sistem, HHQ-9, HQ-9A, HQ-9B, FK-2000, HQ-19, FD-2000, HQ-9/P üzere varyantlarıyla spesifik gayelere karşı güçlü bir müdafaa sağlamaktadır.

Öte yandan en ilgi cazip olan varyantlar ise HQ-19 (THAAD rakibi) ve FK-2000 (anti-radyasyon) versiyonlarıdır.

Bir başka yandan HQ-9 hava savunma sistemi Türkiye’nin T-LORAMIDS programının bir yarışmacısıydı hatta 2013 yılında bu müsabakayı kazanmıştı ama ABD tarafından gelen misillemeler hasebiyle muahede tamamlanamamıştı.

Türkiye tarafında bu sistem o devirlerde NATO ile entegre olmadan çalışmasına karşın alınması kelam konusuydu. Muahedeler o devirlerde devam etmekteydi ancak daha sonrasında Türkiye tarafında bu müsabakanın kazananının aslında hiç belirlenmediği ve birden fazla teklif veren farklı ülkeler ve sistemler ortasında düşünülmeye devam edeceği söylenmişti. 2015 yılında ise Türkiye HQ-9 sistemini satın almayacağını onayladı ve bunun yerine yerli bir sistem geliştireceğini söylemişti.

Epey kabiliyetli ve varyantları ile enteresan özelliklere sahip olan bu sistem HQ-9B versiyonuyla 300km’den amaçlarını vurabilirken 41 ila 50km irtifaya (134,514 – 164,042ft) ulaşabilir ve 1372m/s’den (Mach 4.0) daha süratli bir formda amacına ulaşabilme kabiliyetine sahiptir.

8. SAMP/T

SAMP/T sistemi aslında Aster füze ailesinin geliştirilmesinden sonra ortaya çıkmıştır ve aslen denizcilik için geliştirilen bu füzeler daha sonrasında kara uyarlamasıyla bir arada SAMP/T sistemini oluşturmuştur.

Aster füze ailesinde 5 farklı füze bulunmaktadır ve bunlar neredeyse büsbütün farklı fonksiyonlara sahiptir.

• Aster 15 gemi noktası ve mahallî alan savunması için kullanılır .
• Aster 30 Block 0 gemi noktası ve daha geniş lokal alan savunması için kullanılır.
• Aster 30 Block 1 anti-balistik füze 600km menzile sahiptir ve kısa menzilli balistik füzeleri vurmak için kullanılır.
• Aster 30 Block 1NT (Yeni kuşak) daha geliştirilmiş olan anti-balistik füze versiyonudur. 1500km’ye kadar, orta menzilli balistik füzelerini vurabilir.
• Aster 30 Block 2 BMD (Son Kuşak) hala geliştirilmeye devam edilen bu sistem anti-balistik füze 3000km’ye kadar hava savunması sağlayabilir ve yüksek hareket kabiliyetine sahiptir.

Bu füzeler deniz tarafında kullanılmaya başlamasıyla sofistike bir radar sistemi ve birçok sensör yardımıyla bu sistem kara kullanımına entegre edildi. 3 boyutlu taramanın yanında uzun menzilli Arabel radarına sahip olan ve performansı uygunlaştırılmış Aster füzeleriyle bu hava savunma sistemi yüksek süratli ve yüksek irtifadaki maksatları vurmak için üretilmiştir.

Füzeden füzeye menzil ve irtifa değişse de en iyi özelliklere sahip olan Aster 30, 1531m/s (Mach 4.5) sürate ve 20km (65,000ft) irtifaya çıkabilir.

9. MIM-14 Nike Hercules

Temelde W31 nükleer savaş başlığı taşıyan bu sistem tıpkı vakitte olağan savaş başlığı da taşıyabiliyor.

Orta-Yüksek irtifa ve uzun menzil savunma için kullanılan bu hava savunma sistemi, ABD ve NATO ülkeleri tarafından kullanılması için geliştirilmiş ve hayli farklı teknik özelliklere sahip olan bir savunma sistemidir.

Üzerinde adeta uzaya gönderilmesi için tasarlanmış üzere gözüken Nike Hercules füzeleri,

• Yaklaşık 5 ton ağırlığındadır
• Toplamda 12 metre uzunluğundadır
• 5 çeşit farklı savaş başlığı taşıyabilen (aynı anda değil)
• 3.51 metre kanat açıklığına
• 140km+ menzile
• 30,000 metre irtifaya (100,000ft)
• 1250m/s sürate (Mach 3.65)

sahiptir ve katı yakıtla hareket eden bu füzeler, çeşit çeşit araçlar yahut yapılar sayesinde ateşlenebilirler.

Öte yandan bu sistem ve füzeler ise konfigürasyonuna nazaran adet açısından değişiklik gösterebilirler.

10. MIM-23 Hawk

Amerikalı Raytheon şirketi tarafından geliştirilen bu hava savunma sistemi görünüş olarak Nike Hercules sistemini andırır.

1960 larda geliştirilmiş olan bu füzeler epeyce eskidirler ve günümüzdeki Patriot ve günümüzde omuzda taşınan anti füzelerinin temellerini oluştururlar.

Farklı versiyonları bulunan bu sistem ve füzeler temelde kısa menzilde tesirli olması ve muhakkak bir alanı (hava üssü üzere) müdafaası için geliştirilmişlerdir. ABD tarafından en son Marine Corps (Deniz Piyadeleri) tarafından kullanılan bu sistem 2002 yılında Marine Corps’un omuzdan ateşlenebilen kısa menzilli FIM-92 Stinger füzesine geçmesiyle ABD tarafında kullanımdan kalktı.

ABD tarafından rastgele bir savaşta hiç kullanılmamış olan bu sistem, farklı ülkeler tarafından tekraren kere konuşlandırılmıştır ve yaklaşık olarak bu sistem için 40,000 adet füze üretilmiştir.

Yıllar içinde bir sürü değişim görmüş bu sistem farklı versiyonları hasebiyle birbirine hiç benzemeyen konfigürasyonlara sahip olabiliyor bu nedenle bu sistem için spesifik bir teknik bilgi göstermek gerçek olmaz çünkü soğuk savaş periyodunda gelmiş olan bu sistemler tekraren sefer revize edilmiştir ve sistemine nazaran farklı farklı radarlar kullanmaktadırlar.