30 Ekim günü Ege Denizi’nde İzmir’in Sivrihisar ilçesi açıklarında meydana gelen ve 114 kişinin hayatını kaybetmesine neden olan 6.9’luk yıkıcı sarsıntı, 7.0 şiddetinde olması beklenen İstanbul sarsıntısı tartışmalarını tekrar gündeme getirdi.
, 7.5’lik bir zelzelede metropolde 48 bin bina yıkılacak, 194 bin yapı hasar alacak, yolların en az yüzde 30’u kapanacak, arama-kurtarma takımları enkaz bölgelerine ulaşamayacak, ekonomik kayıp ise 120 milyar liraya ulaşacak.
Tehlike kapıdayken, 17 Ağustos 1999 tarihinde meydana gelen ve resmi kayıtlara nazaran 18 bin 373 kişinin hayatını kaybetmesine neden olan Gölcük sarsıntısından sonra İstanbul Avcılar’da hasar gören 281 binanın akıbetine ait ortaya çıkan ihmal tedbirsizliği gözler önüne serdi.
İSTANBUL VALİLİĞİ MART AYINDA YAZI GÖNDERMİŞTİ
Geçen yıl Silivri açıklarında meydana gelen 5.8 büyüklüğündeki zelzelenin akabinde İstanbul Valisi Ali Yerlikaya imzası ile, geçen mart ayında AFAD Vilayet Müdürlüğü aracılığı ile İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na, mega kentteki 39 ilçe kaymakamlığı ile belediye başkanlığına ayrıyeten gereği yapılması için İstanbul Emniyet Müdürlüğü ile Vilayet Jandarma Komutanlığı’na ‘1999 Marmara Zelzelesi Orta Hasarlı Yapılar’ bahisli yazı göndermişti.
Bu yazının bir sureti ‘Bilgi’ emeliyle Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’na (Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğü), İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’na, Etraf ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne, Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Vilayet Müdürlüğüne, İSKİ, İGDAŞ, AYEDAŞ, BEDAŞ Genel Müdürlüğü’ne de gönderildi.
’99 SARSINTISINDA HASAR GÖREN BİNALARIN TESPİT İSTENDİ
Yazıda 17 Ağustos 1999 zelzelesinde ‘Orta hasarlı’ olarak tespit edilen yapıların listesi de eklenmişti. Yazıda, İstanbul’da güçlendirme kredisi kullanan ve belgeleri müdürlükte mevcut olan yahut hiç başvurusu bulunmayan ve hala orta hasarlı görülen binalara ilişkin güçlendirme ruhsatı, proje vb. dokümanlarının incelenmesi, güçlendirilmiş ve yapı kullanma müsaadesi olanların tespit edilmesi istenmişti. Bu yapılardan güçlendirmesini tamamlamayan ya da güçlendirme yapmayanların yıkılıp-yıkılmadığının tespit edilmesi, ekli listelerde gönderilen adreslerinde varsa değişikliklerinin (güncel adreslerinin) belirlenmesi istenmişti.
‘3 AY İÇERİSİNDE GÜÇLENDİRİLMELİ YA DA YIKILMALI’
Yazıda, “Güçlendirmesi tamamlanmamış binaların 3 ay içerisinde güçlendirilmesinin tamamlanması gerektiği, 3 ay içerisinde güçlendirilmesi tamamlamayan binaların ise müddet bitimine müteakip yıkım süreçlerinin başlatılması konularında bilgi ve gereğini rica ederim” denilmişti. Bu yazı ile birlikte gönderilen CD’de 485 binaya ait bilgiler yer alırken, bir mühlet sonra bu liste revize edilmiş, ‘Hafif hasarlı’ binalar listeden çıkarılmış, orta hasarlı 351 bina ile ilgili çalışma yapılması istenmişti.
AVCILAR’DA HALA 281 HASARLI BİNA VAR
Belgeler tekrar incelenirken, 1999 Gölcük sarsıntısında Avcılar’da orta hasarlı olduğu tespit edilen bina sayısının 281 olduğu görüldü. Bina sakinlerine tebligat yapılırken, güçlendirme çalışması için tanınan 3 aylık müddetin yetersiz olduğu göz önüne alınarak bu mühlet ikinci kere 3 ay uzatıldı. Bu binalarda en geç önümüzdeki aralık ayının sonuna kadar güçlendirme çalışmalarının yahut kentsel dönüşüm müracaatlarının yapılması gerektiği halde yalnızca çok küçük kısmının süreç için Avcılar Belediyesi’ne gittiği belirtildi. Bakanlığın süreyi uzatmaması halinde binaların boşaltılarak yıkılması için harekete geçileceği kaydedildi.
4’Ü İÇİN ACİL YIKIM YAZISI
Gölcük sarsıntısından etkilenen binalar için süreç devam ederken kısa mühlet evvel Avcılar Belediyesi’ne gönderilen yeni yazıda bu yapılardan Merkez Mahallesi’ndeki 2, Gümüşpala ile Tahtakale Mahallesi’ndeki birer binanın kentsel dönüşüm kapsamında yapılan müracaatlarının değerlendirildiği ve bunların riskli olduklarının belirlendiği en kısa müddette yıktırılması gerektiği vurgulandı. Bu binalardan 3’ünün yıkımına başlanırken, kalan son bina için de çalışma hızlandırıldı.
‘1 AY İÇİNDE GÜÇLENDİRİLDİĞİ KANITLANAMAYAN 241 BİNA YIKTIRILACAK’
Avcılar Belediye Lideri Turan Hançerli 1999 sarsıntısının Avcılar’da hasar ve yıkıma neden olduğunu, orta hasarlı 350 bina orta hasarlı binanın günümüze kadar geldiğini belirterek, şöyle dedi:
“Bugün itibariyle yıkılması yahut yöntemine uygun güçlendirilmesi gereken 245 bina orta hasarlı bina var. AFAD’ın bunların 3 ay içerisinde yoluna uygun güçlendirilmesi, tahliye ve yıktırılması konusunda gönderdiği yazılar bina sahiplerine bildirim edilmişti. Pandemi nedeniyle 3 aylık ek mühlet tanınmıştı. Bu ek müddet önümüzdeki ayın ortalarında doluyor. Vatandaşlarımız binalarının usüleni uygun güçlendirecek, inançlı yapı olduğunu kanıtlayacak yahut maalesef yıkmak zorunda kalacağız. Yıkmak ömür kurtarmak manasına geliyor. Ömür kurtarmak için yıkacağız. Gelen son yazıda 4 adedinin ağır hasarlı olduğu belirtiliyor. 3’ünün yıkımına başlandı. Son 4 bina ile 241’e kadar iniyoruz. Bu sayıyı sıfırlamak için gece gündüz çalışıyoruz.”
Karar
