Ülke iktisadının girdiği kriz ve üzerine eklenen yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla birlikte artan işsizlik gençleri daha fazla etkiliyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan şubat ayı datalarına nazaran 15 yaş üstü kümede mevsim tesirlerinden arındırılmış işsizlik oranı yüzde 13,4 olarak açıklandı. Fakat yaş aralığı 15-24 olarak belirlendiğinde bu oran yüzde 26,9’a yükseliyor.
İstihdam oranının düşmesi gençlerin işe girme umudunu da epey azalttı. TÜİK anketinde “iş olsa çalışılırım lakin iş bulma ümidim yok” diyenlerin sayısı Kovid-19 salgınıyla birlikte yükselişe geçti. Bu durumda olan 2020 yılı ortalarında yalnızca 15-24 yaş aralığında tam 319 bin genç bulunuyor. Evvelki yıla bakıldığında bu sayı 159 bin. Buna nazaran bu duruma gelenlerin yıllık artışı yüzde 100. Gençlerin ümitsizliği ise onları dolandırılmaya açık hale getiriyor.
THODEX’E EN ÇOK GENÇLER PARA KAPTIRDI
Birgün’de yer alan habere nazaran; geçtiğimiz günlerde ülke gündemine bomba üzere düşen kripto para platformu Thodex skandalından en çok hangi yaş aralığının etkilendiğine bakıldığında gençlerin oranı göze çarpıyor. Thodex tarafından geçen ay paylaşılan datalara nazaran, kullanıcıların yarısından fazlası 18-24 yaş aralığında.
Yatırımcıların yüzde 26,5’i ise 25-34 yaş aralığında. Yani Thodex’e parasını kaptıran her 100 yatırımcıdan 77’si 34 yaş ve daha altındaki şahıslar.
GENÇ BORSACILARDA YÜZDE 255 ARTIŞ
Borsa İstanbul’un Data Tahlili Platformu bilgilerine nazaran 2021 yılının Ocak ayında 20 ila 34 yaş ortasındaki borsa yatırımcılarının sayısı 639 bin 454. Bu sayı geçen yılın birebir ayında 179 bin 624 olarak görülüyor. Bir yılda genç borsacıların sayısı yüzde 255 arttı.
BAHİS OYUNLARINA YÖNELİŞ
Bahis oyunları oynayanların sayısı ise epeyce fazla. Bu oyunların birden fazla yasa dışı olduğu için gerçek sayı tespit edilemese de Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı Mali Hataları Araştırma Kurulu’nun en son yayımladığı 2017 tarihli rapora nazaran o tarih için 18-50 yaş ortasındaki 5 milyon kişi yılda 50 milyar TL’lik bahis oynuyor.
‘HER KESİTE HİTAP EDİYOR’
Gençlik ortasında süratle yükselen kripto para ilgisiyle ilgili konuşan Sosyolog Tolga Gürakar, bu durumu ekonomik kriz ve yoksullukla ilişkilendiriyor. Gürakar bu ilişkiyi açıklamak için verdiği örnekte şu sözleri kullanıyor:
“10-11 kişinin çalıştığı bir üretim atölyesinde 3 bin 200 liraya çalışan askerliğini yapmış bir kişi tanıyorum. Bu çocuk şu anda evli değil. Borsa üzere alanlarda kazanma güdülerini çabucak satış yapıp yahut alım yapıp harekete geçiriyorlar. Daha küçük paraları katlayabilecek bir düzenek kripto para mekanizmaları… Bu aslında her kısma hitap ediyor. Bu bahsettiğim kişi alt-orta gelir düzeyine sahip ve lise mezunu. Tek amacı koyduğu parayı artırmak. Her gün bunu artırabilmek için daima bir takip halinde. 4 bin lirasını yatırmış, onu 7 bin lira yapmış daha sonra düşmüş parası. 6 bin liraya kadar düşmüş fakat çıkmıyor. Bu para gelir düzeyine nazaran artıyor natürel.
Ekonomik kriz aleni bir biçimde yaşanıyor. Çok ağır bir kriz ve yoksulluk şartlarında yaşıyoruz. İnsanlarda bir taraftan da tüketim motivasyonu süratli bir biçimde artıyor. Öte yandan hayattaki tatmin ve haz alma güdüsü her geçen gün azalıyor. Dolasıyla bunu hali hazırdaki emekle karşılanamayan hayaller, böylesi şeylere yönlendiriyor.
‘KUMAR SINIFSAL BİR DURUMDUR’
Kumar motivasyonu ile hareket ediyor. Lakin kumar oynama motivasyonu sınıfsal bir durumdur. Kumar oynayan orta üst gelir seviyesine sahip insanlarda kaybettiği vakit hayat mahvolmuyor. Lakin burada durum pek de o denli değil.
Muhafazakar insanlarda kripto paralar daha çok ‘günah’ olarak görülüyor. Bunu oynayanlara sorduğumda birinci başlarda haram denildiğini fakat bir ölçü para kazanmaya başlandığında durumun değiştiğini söylüyorlar.
İnsanlara rahat ulaşılabilir bir kolaylık getiriyor. Öte yandan yoksulluk ve umutsuzluk… Yok olan umutlar, hayaller buralara yönelmeye yürek veriyor. Bu olay bir kartopu misali yaygınlaşıyor. Her türlü zevk, olay sınıfsaldır. Sistemin dayattığı ve tüketim üzerine konseyi hayalleri nasıl gerçekleştireceğiz niyeti buralara yönlendiriyor. Kazandığı vakitte hayat usulünde kültürel sermayesinde hiçbir değişiklik olmayacak.”
Karar
