Erdoğan, muhalefeti işaret ederek sarf ettiği “Tüm teknik çalışmalar tamamlandı. İnadına yapacağız” kelamlarıyla Kanal İstanbul tartışmasını tekrar ısıttı. birinci karşılık İBB Başkanı’ndan geldi.

“İstanbul’la inatlaşmayı beceri görenlere 23 Haziran’ı hatırlatıyorum. İstanbul ‘1’den büyüktür” dedi. İnatlaşmayla yapılan hizmetin milletin faydasına olamayacağını söyledi.

EKOSİSTEM ÖLECEK FAY SINIRINA NÜFUS YIĞILACAK

Projeye hem muhalefetten hem de uzmanlardan itirazlar yükseliyor. TÜBİTAK’ın Kanal raporunda ÇED raporunun bilimsellikten uzak olduğunun altı çizildi.

Raporda “Karadeniz’den girecek su ekosistemi bozacak” denildi. Türk Mühendis Odaları Birliği de projenin kentin en kıymetli su kaynaklarından Sazlıdere’yi yok edeceğine işaret etti. Jeofizik Mühendisi Prof. Dr. Haluk Eyidoğan ise “Deprem riski artacak. Fayın yanına nüfus yığılacak” tabirini kullandı.

İNATLA OLUR MU

Erdoğan, tabiata telafi edilemeyecek formda ziyan vereceği vurgulanan, rant tartışmalarının göbeğindeki Kanal İstanbul için “İnadına yapacağız” dedi. İBB Lideri ‘çılgın proje’deki ısrara karşı çıktı: İnatla yapılan hizmetin milletin faydasına olma talihi yok. İstanbul’la inatlaşmayı hâlâ kendisine beceri görenlere 23 Haziran’ı hatırlatıyorum. İstanbul ‘bir’den büyüktür.

Çılgın proje tekrar gündemde… Cumhurbaşkanı, evvelki gün İstanbul kongresinde “Kanal İstanbul projemizin tüm teknik çalışmaları tamamlandı, öbür adımları için gerekli çalışmaları da başlatıyoruz. Onlara karşın Kanal İstanbul’u da yapacağız, inadına yapacağız” dedi. Türkiye, Erdoğan’ın 2011’de duyurduğu, birinci ihalesi 26 Mart 2020’de gerçekleşen Kanal İstanbul Projesi’ni bir defa daha tartışmaya başladı.

Uzmanlar ve etraf dernekleri, emeli ‘Boğaz’daki seyir emniyetinin artırılması, memleketler arası deniz trafiğine açık yeni bir su yolunun oluşturulması, çağdaş bir yerleşim alanı yapılması’ olarak açıklanan projeye karşı çıkıyor. Hazırlanan raporlar, projenin İstanbul’da açabileceği tahribatı gözler önüne seriyor.

Projenin gerçekleşmesi halinde 1936’da imzalanan Montrö Boğazlar Kontratı ile Türkiye’nin yine hakimiyet kurduğu Çanakkale ve İstanbul Boğazlarının statülerinin de tartışmaya açılabileceği kaygısı yaşanıyor.

Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Zeynep Pirim “Montrö Sözleşmesi’nin sona erdirilmesini tetikleyecek nitelikte” diyor ve çok sayıda hukukçu ve milletlerarası ilgiler uzmanı da Pirim ile misal kaygıyı taşıyor. Ayrıyeten kanala ait raporlarda projenin hayata geçirilmesi halinde kente verilecek ziyana dikkat çekiliyor.

Dünya Doğayı Müdaf Vakfı’nın hazırladığı çalışmada, şu ayrıntılar yer alıyor: “Kanal Boğaz’dan 15 km daha uzun olacak. Boğaz üzere 15 km daha kısa bir su yolu varken, gemiler neden Kanal’ı tercih etsin? Gemilerin geçmediği bir Kanal, imali için harcanacak milyarlarca lira nasıl geri kazandıracak? Boğaz’a nazaran çok daha dar ve sığ olarak planlanan Kanal’da kaza olma riski en az Boğaz’da meydana gelebilecek kazalar kadar.

Kuzey Anadolu fay sınırının Küçükçekmece kıyılarına uzaklığı 10-12 km. 45 km uzunluğundaki Kanal’ın ve etrafında kurulan yeni yerleşim alanlarının büyük sarsıntılardan etkilenmesi kaçınılmaz. Kanal İstanbul için yapılacak hafriyatın taşıma hacmi 2 milyar m3’e çıkacak. Bunun için 20 m3 kapasiteli 100 bin kamyona gereksinim olacak. 5 bin kamyonun bir günde 10 sefer yapması durumunda 2 bin günde (5-6 yıl) tamamlanacak hafriyat trafiği Avrupa yakasında hayatı çekilmez hale getirecek.

İstanbul’un yıllık 24-25 günlük su muhtaçlığını karşılayan Sazlıdere Barajı yıkılacak ve hem kuraklık vakitlerinde su deposu hem de çok yağışlarda seli önleyen bir sünger vazifesi gören Terkos Gölü’nün yapısı bozulacak. Tatlı su kaynakları azalacak.

Yapılacak müdahale ile Karadeniz’in oksijen oranı bakımından zayıf ve kirli suları Marmara’ya dolacak. Marmara meyyit bir denize dönüştüğü takdirde 86 canlı tipi yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalacak. Balıkçılık darbe alacak. Botanik kıymetler, yaban hayatı, 458 hektar orman alanı ve 4 bin 71 hektar tarım-mera alanı yok olacak.”

Bilim Akademesi’nin Şubat 2020’de hazırladığı raporda ise İstanbul Boğazı’nın gemi trafiğini taşımak için yetersiz ve riskli olduğu görüşünün geçerli olmadığı belirtildi. “Kanal İstanbul projesinin geçerli bir münasebeti yok” vurgusu yapılan raporda ‘‘Kanal İstanbul projesinin fizibilitesi kamuoyu ile paylaşılmamıştır.

Oluşacak arazi rantı gelirlerinin devlet denetiminde proje bütçesine aktarılması öngörülmediğine nazaran kanal yapılırsa fınansmanı geçiş bedellerinin ve kamu bütçesinden fonların yüklenici firmalara aktarılması ile sağlanacaktır. Kanal yapılırsa İstanbul’un yeni göçlerle denetimsiz büyümesi kelam konusu” denildi. Doğal Hayatı Muhafaza Vakfı Türkiye Yöneticisi Dr. Sedat Kalem ise projenin ekosistemi parçalayacığını söylemişti. Prof. Cemal Saydam da “Kanal yapılırsa Marmara ölür” uyarısı yapmıştı.

Maden Mühendisleri Odası’nın Aralık 2020’de yayımladığı “Ya Kanal Ya İstanbul: Kanal İstanbul ÇED Raporu ve Projesi İptal Edilmeli” teknik kıymetlendirme raporunda da yalnızca hafriyat, nakliye ve depolama maliyetlerinin 69 milyar liraya ulaşabileceği, proje için belirlenen 75 milyar lira maliyetin inandırıcı olmadığı belirtildi. 10 yılda tamamlanabileceği söz edilen projenin maliyetinin 140 milyar TL’yi bulacağına dikkati çeken İBB ise itiraz kampanyası başlattı.

İBB’nin çalışmalarında, İstanbul Boğazı’nda 15 yılda yaşanan kaza sayısının yüzde 39 azaldığına işaret edildi. Kanal’a ayrılan kaynakla Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nın kentsel dönüşüme ayırdığı bütçenin 7 katına çıkarılabileceği, 9 Marmaray projesi yahut 400 km uzunluğunda metro sınırının yapılabileceği ya da İstanbul’un riskli yapı sıkıntısının çözülebileceği vurgulandı. Proje için 394 bin ağaç kesileceğine dikkati çeken İBB, Bağcılar’ın 3.5 katı bir alan imara açılacağına işaret etti.

“Kanal İstanbul’a kimin gereksinimi var?” sorusuna “İşsizlik, yoksulluk, trafik, eğitim ve sıhhat hizmetlerinde yetersizlik, betonlaşma, sarsıntı riski üzere meselelerle uğraşan İstanbulluların, Kanal İstanbul üzere bir gereksinimi yok. Kanal İstanbul, kimileri için düş üzere bir proje. Mesela kanal güzergahından topraklar, emlak kapatmış, rant ve spekülasyon işlerini iyi bilenler için…” cevabını verdi.

‘Ya Kanal Ya İstanbul’ afişleri nedeniyle hakkında inceleme başlatılan İBB Lideri Ekrem İmamoğlu da Erdoğan’ın ‘inadına’ kelamlarının ‘gündem değiştirme çabası’ olduğunu belirterek, şunları söyledi: “İnatla yapılan hizmetin milletin faydasına olma talihi yok.

İstanbul’a ihanet edenlere vatandaşımızın yanıtını geçmiş seçimde daima birlikte gördük, yaşadık. Bu stten sonra elbette biz de İstanbul’a asla ihanet etmeyeceğiz ve asla ihanet edilmesine imkan tanımayacağız, fırsat vermeyeceğiz. İstanbul’la inatlaşmayı hala kendisine beceri görenlere 23 Haziran’ı hatırlatıyorum. İstanbul’la inatlaşılmaz.

‘İlla inatlaşacağım’ diyenlere de açıkçası ‘İstanbul burada’ diyorum. Ancak unutulmasın, İstanbul, bir şeyi kanıtlamıştır; İstanbul, 1’den büyüktür. Nokta.”

Karar