İstanbul’u 1453’te fetheden Fatih Sultan Mehmet’in 1480 yılında İtalyan ressam Gentile Bellini’ye yaptırdığı özgün tablo, Londra’daki dünyaca ünlü Christie’s salonunda gerçekleştirilen müzayede ile satışa çıkarıldı. İBB, Lider Ekrem İmamoğlu’nun talimatı üzerine, müzayedeye katıldı. 250 bin sterlin paha biçilerek artırıma çıkarılan tarihi tabloyu, kıran kırana bir yarışın akabinde, 770 bin sterlinlik bedelle İBB aldı. İmamoğlu, hislerini, “Hayırlı olsun İstanbul halkına. İstanbul halkına ilişkin bir yapıttır o artık. İnşallah kaç yüz yıllar İstanbul’da yaşamaya devam edecek” kelamlarıyla lisana getirdi.
Fatih Sultan Mehmet, 1429-1507 yılları arasında yaşayan İtalyan ressam Gentile Bellini’yi 1479 yılında İstanbul’a davet etti. Portresini yapmasına müsaade vermeden evvel Bellini’nin yeteneğinden emin olmak isteyen Fatih Sultan Mehmet, sanatkara, saraydaki farklı kimselerin fotoğraflarını çizdirdi. Böylelikle İtalyan ressamın yeteneklerinden emin olan Fatih Sultan Mehmet, sanatkara kendi portrelerini çizdirmeye başladı. Bellini tarafından 1480 yılında yapılan ve Fatih Sultan Mehmet’in farklı bir kişi ile resmedilen tek portresi olma özelliği taşıyan tablo, İngiltere’nin başşehri Londra’daki dünyaca ünlü Christie’s salonundaki müzayedeye ile satışa çıkarıldı.
ONGUN: “İLK ETAPTA SARAÇHANE’DE SERGİLENECEK”
Müzayedede İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ni Yönetici Danışmanı ve kurum sözcüsü Murat Ongun ile Dış Alakalar Daire Yöneticisi Mehmet Alkanalka temsil etti. Ongun ve Alkanka, müzayedeye telefonla katıldı. 226 ürünün açık artırmaya çıkarıldığı müzayedenin en dikkat alımlı modüllerinden olan yapıt, 250 bin sterlinden açık artırmaya sunuldu. Yaklaşık 500 iştirakçi ile başlayan müzayede, kıran kırana bir artırıma sahne oldu. Müzayedede, 6-7 alıcı, 550 bin sterline kadar çıktı. Bu rakamdan sonra sahne, İBB ve ismi açıklanmayan bir alıcıya kaldı. Tarihi tablo için yapılan artırmanın galibi, 770 bin sterlin bandına kadar çıkan İBB oldu. Böylelikle; Türkiye ve İstanbul için tarihi kıymete sahip tablo, uzun yıllar sonra yine anavatanına dönmüş oldu. Müzayedeye İBB ismine katılan Ongun, tablonun birinci etapta, tüm İstanbulluların görebilmesi için, Saraçhane’deki başkanlık binasında halka açılacağını belirtti. Ürünün birkaç gün içinde İstanbul’a ulaşacağı haberini paylaşan Ongun, tablonun uzun vadede nerede sergileneceğine ise daha sonra karar verileceğini kaydetti.
YÖNETICI İMAMOĞLU: “SATIŞA ÇIKTIĞINI DUYUNCA, ARKADAŞLARIMA SÜRECİ İNCELEMELERİ İÇİN TALİMAT VERDİM”
Tarihi tabloyu İstanbul’a kazandıran İBB Yöneticisi Ekrem İmamoğlu, “Mutluyuz. Bellini’nin nitekim kıymetli bir tablosunun, Fatih Sultan Mehmet’e ilişkin bir tablonun yakıştığı nokta, elbet İstanbul’dur. Yakışan; İstanbul halkının, velev bütün dünyanın gelip, o harika kumandanı, padişahı görmek isteyeceği bir sahada ziyaret etmesidir. Bu noktada; satışa çıktığını duyunca çok heyecan duydum ve çabucak arkadaşlarıma, süreci incelemeleri için talimat vermiştim. Bugün de belediyemize ilişkin bir halde sonuçlanması, beni çok keyifli etti. Çok onur duydum. Tam da Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’da daha hususî bir anıtla hissedilir hale gelmesini ve bunun Mustafa Kemal Atatürk’ün bir vasiyeti üzerine, bize yakıştığını söz ettiğim ve bununla ilgili bir girişim sürecini başlattığımız -şu anda yarış safhasında- velev nerede olması gerektiği konusunda ön hazırlıkların yapıldığı sıcak günlerde bu türlü bir ikramın İstanbul’a kazandırılması, beni, çok çok keyifli etmiştir. Iyi olsun İstanbul halkına. İstanbul halkına ilişkin bir üründür o artık. İnşallah birçok yüz yıllar İstanbul’da yaşamaya devam edecek.”
PORTRENİN ÖZELLİKLERİ
Gentile Bellini'nin en değerli fotoğrafları arasında sayılan ve tuval üzerine yağlı boya çalışılmış yapıtın eni 33,4; uzunluğu ise 45,4 santimetre. Tablonun sağ alt bucağında Latin harfleriyle not düşülen tarih ise 25 Kasım 1480. Fatih Sultan Mehmet'in portresinde taraf alan 2. kişinin kim olduğu ise hala bilinmiyor. Christie's müzayede salonunda İslam ve Hindu Sanat Yapıtları sorumlusu olarak çalışan Sara Plumby'e nazaran, tablodaki kişinin kim olduğu hakkında iki farklı teori bulunuyor. Bunlardan birincisi 2. figürün, padişahın üç oğlundan biri olduğu. Lakin, tablodaki 2. kişinin II. Mehmet ile arasındaki yaş farkının az olması bu iddiayı çürütüyor. Öbür tezin sahipleri ise tablodaki figürün beyaz tenli ve tıraşlı olmasından yola çıkarak, Batılı bir kişi olduğunu ileri sürüyor.
Karar
