Alaska’dan 11 günde Yeni Zelanda’ya uçan bir kıyı çamur çulluğu hiç durmadan 12 bin kilometreden fazla aralık kat ederek dünya rekoru kırdı. Kuş bilimciler, bu hayvanların bir savaş uçağının aerodinamiğine sahip olduğunu ve uçuş sırasında yüklerini hafifletebilmek için iç organlarını küçültebildiğini söylüyor.
Bacaklarına takılan renkli halkalar nedeniyle 4BBRW (Blue-mavi, Blue, Red-kırmızı, White-beyaz) ismi verilen erkek kuş, gövdesine takılan beş gramlık bir vericiyle uydudan izlendi.
STTE 88 KİLOMETRE SÜRAT
Guardian gazetesinin haberine nazaran 4BBRW, üç kuşla birlikte 16 Eylül’de Alaska’dan yola çıktı. Yalnızca bu kuşa verici takıldı.
Kuşlar, güney istikametinde ilerleyip Aleut Adaları’nı geçerek Büyük Okyanus’a yöneldi. Kuşları Avustralya’ya yanlışsız sürükleyen doğu rüzgarları nedeniyle seyahatin uzadığı düşünülüyor.
ARALIKSIZ 11 GÜN UÇUŞLA DÜNYA REKORU
Uydu datalarına nazaran 11 gün sonra Auckland’deki bir koya inen 4BBRW, 12 bin 854 kilometrelik yol kat etti. Lakin uzmanlar kusur hissesini düşerek gerçek uçuş aralığını 12 bin 200 kilometre olarak hesapladı.
Daha evvel kayıtlara geçen en uzun aralıksız uçuş rekoru 2007’de 11.680 kilometre yol kat eden ‘E7’ isimli öteki bir kıyı çamur çulluğuna aitti.
‘SANKI YANLARINDA HARİTA TAŞIYORLAR’
Kuşların göçlerini izleyen Küresel Flyway Network isimli bilim insanları kümesinden Dr. Jesse Conklin, “Dünyanın neresinde olduklarını bilme yetenekleri var üzere görünüyorlar. Tam açıklayamıyoruz ancak güya yanlarında harita taşıyorlar” diyerek şöyle konuştu:
“Pasifik’in ortasında; açık okyanusta günlerce uçuyorlar. Hiç kara yok. Sonra Yeni Kaledonya ve Papua Yeni Gine’ye geliyorlar. Burada bir sürü ada var. Tahminen kuşlara insanlarmış üzere bakıyor olabiliriz ancak, güya karayı görünce ‘Dümen kırmalıyım yoksa Yeni Zelanda’yı kaçıracağım’ diyorlar üzere.”i
HÇ UYUMUYOR OLABİLİRLER
Kesin olarak bilinmemekle birlikte, kuşların birden fazla vakit kanat çırptıkları seyahatleri sırasında hiç uyumadıkları düşünülüyor.
‘SAVAŞ UÇAĞI GİBİ’
Dr. Conklin, “İnanılmaz bir yakıt-enerji oranları var. Pek çok avantaja sahipler. Savaş uçağı gibiler. Uzun, sivri kanatları ve kusursuz çizgileri onlara aerodinamik potansiyeli kazandırıyor” diyor.
Erkek kıyı çamur çulluklarının tartıları 190 ile 400 gram ortasında değişiyor. Dişilerin tartısı 260-600 gram. Uzun seyahatlerinden evvel yağlanarak iki kat büyüklüğe ulaşabilen kıyı çamur çulluklarının başka göçmen kuşlara nazaran uçuşlarında çok daha az güç sarf ettikleri ve rüzgâra daha dirençli oldukları belirtiliyor.
Kuşların dönüş seyahatine Mart’ta başlamaları bekleniyor. Kuşların Asya’yı geçerek Sarı Deniz etrafında bir ay kadar konaklayacakları ve buradan deniztarağı ve solucanlarla beslendikleri Alaska’ya dönecekleri varsayım ediliyor.
‘BU KADAR UÇÇMAK ZORUNDA OLAN TEK KUŞ’
Küresel Flyway Network’teki uzmanlar, Pasifik güzergahının kuşlar için bir mani değil, rüzgâr yardımıyla uçabilecekleri, hastalık riski ve yırtıcı kuş riskinden görece uzak bir ‘ekolojik koridor’ fonksiyonu gördüğüne dikkat çekiyor.
Dr. Conklin, “Başka kuşlar da örneğin 10 bin kilometrelik uçuşlar yapabiliyor. Fakat dünyada bu türlü bir uçuşların gerekli olduğu fazla yer yok. Yani bunu yapabilen tek kuş bu değil. Fakat bunu yapmak zorunda olan tek kuş” diyor.
Karar
