İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), Osmanlı İmparatorluğu'nun Rönesans devrine ilgi duyan ve entelektüel birikimiyle öne çıkan padişahı Fatih Sultan Mehmet'in kendi devrinde yapılıp günümüze gelebilmiş üç orjinal portesinden birini satın aldı. Türk tarihine damgasını vuran büyük önderin anısına sahip çıktı.
İtalyan ressam Gentile Bellini tarafından 1480 yılında yapılan ve Fatih'in farklı bir kişi ile resmedilen tek portresi, İngiltere'nin başşehri Londra'daki dünyaca ünlü Christie's salonundaki müzayedeye alıcıların beğenisine sunuldu. Müzayedenin en dikkat çeken kesimlerinden biri olan yapıt, 400-600 bin sterlinden satışa çıkarıldı. Yapıtı yine devletimize kazandırmak isteyen İBB, portreye 770 bin sterlin (yaklaşık 6,5 milyon lira) karşılığında sahip oldu. Böylelikle portre, uzun yıllar sonra yine İstanbul'a dönüş yoluna geçti. Müzayedede İBB'yi Dış Alakalar Daire Lideri Mehmet Alkanalka temsil etti.
MÜZAYEDEYE KORONAVİRÜS KÖSTEĞI
National Gallery'nin “Daimi sergilenen sanat eserleri”nden biri olan Fatih portresinin de nokta aldığı müzayede, aslında daha evvel gerçekleştirilecekti. Lakin, koronavirüs tedbirleri kapsamında Londra'daki Christie's müzayede salonu kapıya kilit vurmak zorunda kaldı. Bu da müzayedenin iki ay ertelenmesine neden oldu. Salon, aylar sonra İBB'nin de konum aldığı bu müzayedeyle yine açıldı.
VEFATINDAN ALTI AY EVVEL TAMAMLANMIŞ
Gentile Bellini'nin en değerli fotoğrafları arasında sayılan ve tuval üzerine yağlı boya çalışılmış yapıtın eni 33,4; uzunluğu ise 45,4 santimetre. Tablonun sağ alt bucağında Latin harfleriyle not düşülen tarih ise 25 Kasım 1480. Tahminen de 3 Mayıs 1481 tarihinde zehirlenerek öldürülen Fatih Sultan Mehmet'in, ressam Bellini'ye verdiği son pozlardan biri.
PORTREDEKİ 2. KİŞİNİN KİM OLDUĞU BİLİNMİYOR
Öte yandan Fatih Sultan Mehmet'in portresinde taraf alan 2. kişinin kim olduğu hala bilinmiyor. Christie's müzayede salonunda İslam ve Hindu Sanat Ürünleri sorumlusu olarak çalışan Sara Plumby'e nazaran tablodaki kişinin kim olduğu hakkında iki farklı teori bulunuyor. Bunlardan birincisi 2. figürün, padişahın üç oğlundan biri olduğunu ileri sürüyor. Lakin, tablodaki 2. kişinin II. Mehmet ile arasındaki yaş farkının az olması, bu iddiayı çürütüyor. Gayrı savın sahipleri ise tablodaki figürün beyaz tenli ve tıraşlı olmasından yola çıkarak, Batılı bir kişi olduğunu ileri sürüyor.
BELLİNİ'Yİ DENEYEREK İŞE ALDI
Fatih Sultan Mehmet, 1429-1507 yılları arasında yaşayan ressam Bellini'yi 1479 yılında İstanbul'a davet etti. Fotoğrafını yapmasına müsde vermeden evvel onun yeteneğinden emin olmak için, saraydaki farklı şahısların fotoğraflarını çizdirdi. Fatih, İtalyan ressamın yeteneklerinden emin olduktan sonra kendi portrelerini çizdirmeye başladı.
Karar
